Skarby ze Lwowa – dzieła Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Autor: Tadeusz Jędrysiak i Izabela WyszowskaW Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie można obejrzeć dwie bardzo ciekawe wystawy związane z twórczością Stanisława Wyspiańskiego – Skarbiec Wyspiańskiego oraz Wyspiański. Skarby ze Lwowa.
Wystawa Skarbiec Wyspiańskiego prezentuje wybór najważniejszych prac artysty z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, które jest w posiadaniu największego zasobu dzieł Stanisława Wyspiańskiego, liczącego ponad tysiąc obiektów. Znakomity jest zbiór malarstwa portretowego i pejzażowego – wykonanego w technice pastelu, w której artysta osiągnął absolutne mistrzostwo. Znajdują się na ekspozycji także projekty do dekoracji krakowskiego kościoła Franciszkanów, katedry lwowskiej i krakowskiej oraz Domu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, a ponadto rysunki ołówkowe, studia węglem, szkice tuszem, akwarele, malarstwo olejne, grafika warsztatowa i użytkowa oraz rzemiosło artystyczne. Wystawę tę od 2017 roku obejrzało już przeszło ćwierć miliona zwiedzających. W maju 2019 roku została zamknięta, cieszyła się ogromnym powodzeniem. Nie chcąc pozbawiać publiczności kontaktu z malarstwem tego młodopolskiego artysty, na II piętrze Gmachu Głównego w jednej z sal w przestrzeni przyszłej „Galerii sztuki XX i XXI wieku” zaprezentowano znaczną część tego bogatego zbioru.
Natomiast od 11 października 2019 r. do 1 marca 2020 r. czynna jest wystawa Wyspiański. Skarby ze Lwowa. Jest to ekspozycja prezentująca po raz pierwszy w Polsce całą kolekcję dzieł Wyspiańskiego z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki imienia B. G. Woźnickiego.
. We Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki znajduje się czwarta pod względem wielkości kolekcja dzieł Stanisława Wyspiańskiego przechowywana w zbiorach muzealnych. Historia tworzenia kolekcji wiąże się z dziejami zbiorów polskiego malarstwa we Lwowie przełomu wieków XIX i XX. W 1897 roku magistrat miasta powziął decyzję o utworzeniu we Lwowie miejskiej galerii obrazów. Pięć lat później przydzielił z budżetu miasta fundusze na zakup dzieł sztuki. Zbiory bogaciły się jednak głównie dzięki darom społeczeństwa.
Wystawę Wyspiański. Skarby ze Lwowa tworzą cztery pastelowe portrety oraz 64 luźne szkice i studia rysunkowe. Te ostatnie pochodzą m.in. z czasu pracy artysty nad dekoracją malarską kościoła Mariackiego w Krakowie, z artystycznych podróży po Europie oraz pobytu w Paryżu, a także okresu służby wojskowej w Krakowie w listopadzie 1890, szkice paryskie z 1891 czy karykatury historyczne z 1900 roku. Z okresu wspomnianej służby wojskowej, pochodzą rysunkowe portrety współtowarzyszy artysty. Jednym z odkryć twórców wystawy jest bardzo ekspresyjny autoportret Wyspiańskiego z 1900 roku, który wcześniej uchodził za portret nieznanego mężczyzny. Artysta przedstawił się na nim w nakryciu głowy biskupa, być może było to studium do kartonów witraży w katedrze.
Wśród czterech pasteli Stanisława Wyspiańskiego z lat 1893-1894, czyli z wczesnego okresu twórczości artysty, można zobaczyć Portret dwóch dziewczynek, Studium głowy chłopca, Portret dziewczynki z kwiatem rumianku w dłoni oraz Damę w liliowej sukni.
Wizyta w Muzeum i obejrzenie tej szczególnej wystawy z pewnością stanowić będzie swoistą ucztę duchową nie tylko dla miłośników czy znawców twórczości Stanisława Wyspiańskiego.
Źródło fotografii: Tadeusz Jędrysiak