Turystyka Kulturowa

Celem artykułu jest próba wykazania bezpośrednich związków pomiędzy wydawnictwami albumowymi z widokami zabytków architektury a początkami zainteresowań krajoznawczych na ziemiach polskich w XIX wieku. Określenie „album malowniczy” (inaczej „album graficzny”) oznacza wydawnictwo o charakterze ilustracyjnym, w którym dominuje warstwa wizualna, natomiast tekst pełni na ogół funkcję poboczną, objaśniającą. W skład albumu wchodziły serie od kilku do kilkudziesięciu odbitek graficznych wzbogaconych o stosowne opisy historyczne. Albumy malownicze były wydawnictwami o przemyślanej koncepcji, mającej na celu stworzenie dzieła kompleksowego, łączącego aspekty artystyczne, ikonograficzne, historyczne oraz edukacyjne. Pierwsze tego typu publikacje pojawiły się na ziemiach polskich już na początku XIX wieku, by zyskać popularność w drugiej połowie stulecia. Albumy malownicze stanowiąc wymierny efekt podróży malowniczych
i krajoznawczych podczas których artyści odtwarzali z natury ważne z punktu widzenia historycznego i kulturowego zabytki, spełniały szereg funkcji rzutujących na podniesienie poziomu zainteresowania turystyką krajową nakierowaną na poznawanie zabytków architektury.  Co więcej, tego rodzaju wydawnictwa ilustrowane stanowić mogły istotny czynnik wpływający na kształtowanie się kanonu krajoznawczego ziem polskich w XIX wieku, sytuując się obok popularnych wówczas przewodników turystycznych.