|
Konrad Ślęzak, Alan Wawrzyniak
Abstrakt: Analiza potencjału turystyczno-kulturowego mikroregionu oparta została na metodzie opracowanej
w tym celu i opublikowanej pierwotnie w monografii A. Mikos v. Rohrscheidt "Turystyka Kulturowa. Fenomen,
potencjał, perspektywy", Gniezno, 2008. Uwzględnia ona potencjalne cele turystyki kulturowej w powiecie,
pozostałą ofertę czasu wolnego oraz inne czynniki wpływające na turystykę kulturową, infrastrukturę turystyczną,
w tym służącą spędzaniu czasu wolnego oraz komunikacyjną, noclegową i gastronomiczną. Waloryzację przeprowadzono
w oparciu o metodę bonitacji punktowej z odpowiednio dobranymi kryteriami oceny, odpowiadającemu skali
popularności danej grupy atrakcji i typu wypraw kulturowych.
Waloryzacja potencjału turystyczno-kulturowego powiatu trzebnickiego
1. Dane dotyczące przebiegu badania:
Obszar badań: powiat trzebnicki
Lokalizacja: województwo dolnośląskie
Zasięg: mikroregion
Metodologia: Armin Mikos von Rohrscheidt, "Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy.",
Wydanie drugie, rozszerzone i uzupełnione, Poznań 2010, s. 447-472
Kwerenda: źródłowa i literatury regionalnej - czerwiec-lipiec 2015
Okres badania: czerwiec- lipiec 2015
Przeprowadzający badania: Konrad Ślęzak, Alan Wawrzyniak
Data wypełnienia formularza: luty 2016
2. Formularz waloryzacyjny mikroregionu:
Kategoria I: Potencjalne cele turystyki kulturowej
I.A: Zabytki:
I.A. a) Obiekty sakralne:
Historyczna bazylika (6)
Trzebnica - Bazylika św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja (6)
Zespół sakralny dużej wielkości (6)
Trzebnica - Zespół klasztorny cysterek (6)
Sanktuarium historyczne o znaczeniu krajowym lub regionalnym (diecezjalnym) (jedno pierwsze) (6)
Trzebnica - Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej (6)
Inna świątynia innych wyznań i religii Z (2)
Żmigród - Cerkiew pod wezwaniem św. Jerzego (2)
Inny obiekt sakralny o znacznych walorach architektonicznych (pierwsze trzy) (4)
Oborniki Śląskie - Kościół par. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (4)
Żmigród - Kościół parafialny św. Trójcy (4)
Prusice - Kościół par. pw. św. Jakuba Starszego (4)
I.A. b) Zamki i pałace:
Zamek lub pałac historyczny ZD (za pierwsze trzy) (3)
Piotrkowice - zespół pałacowy (3)
Sucha Wielka - zespół pałacowy i folwarczny, XVIII/XIX, pocz. XX w. (3)
Bagno - zespół pałacowy (3)
I.A. c) Inne zabytkowe obiekty architektoniczne i techniczne:
Historyczny zespół urbanistyczny z rynkiem, zachowany we fragmentach (pierwsze dwa) (3)
Trzebnica - ośrodek historyczny z rynkiem i ratuszem (XIX w.) (3)
Prusice - rynek i ratusz z XIV/XV w. (3)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych ZD (pierwsze trzy**) (4)
Oborniki Śląskie - Dom Panien Śląskich, neobarokowa willa z dachem mansardowym (4)
Żmigród - wieża mieszkalna przy ruinach pałacu Hatzfeldów (4)
Trzebnica - dom z końca XVIII w., ul. Rynek 8 (4)
Znaczne fragmenty historycznych fortyfikacji miejskich (2)
Prusice - fragmenty gotyckich murów miejskich i zamkowych (2)
I.A. d) Obiekty militarne:
brak w regionie
Dodatkowe punkty za obiekty dziedzictwa kulturowego:
Trzebnica - zespół dawnego opactwa cysterek - Pomnik Historii, wpis 2014 (15 pkt)
Dodatkowe punkty za wszystkie obiekty wpisanych powyżej klas:
Za możliwość zamówienia przewodnika obiektowego (pierwsze pięć*) (1 pkt)
Trzebnica - Sanktuarium św. Jadwigi (1)
Przewodniki elektroniczne po obiekcie (za pierwsze trzy) (1),
Trzebnica - Sanktuarium św. Jadwigi (1)
Własny materiał informacyjny w obiekcie, jak publikacje monograficzne, albumy (za pierwsze trzy obiekty)
(1 pkt),
Trzebnica - Sanktuarium św. Jadwigi (1)
Za bardzo dobry stan konserwacji i estetyki najważniejszych trzech obiektów (element uznaniowy) można
doliczyć w sumie od 1 do 2 punktów dla całego regionu)
Dobry stan konserwacji większości obiektów (1)
I.B. Miejsca historyczne lub znaczące:
I.B. a) Budowle historyczne i monumenty:
Pomniki lub obiekty małej architektury o znaczeniu lokalnym (do trzech****) (1)
Trzebnica - pomnik Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego (1)
Oborniki Śląskie - pomnik poety Karola von Holteia (1)
Żmigród - kolumna maryjna w na rynku (1)
Miejsca historyczne o znaczeniu międzynarodowym (do trzech) (8)
Żmigród - ruiny zamku - miejsce zawarcia protokołu żmigrodzkiego, czyli planu ostatecznego pokonania
Napoleona między królem Prus Fryderykiem Wilhelmem III a carem Rosji Aleksandrem I w lipcu 1813 r. (8)
I.B. b) Cmentarze historyczne
Pojedyncze miejsce pochówku osobistości znanej w skali międzynarodowej (6)
Trzebnica: Grób św. Jadwigi w sanktuarium (6)
Prusice: Grób Melchiora von Hatzfelda (dowódcy wojskowego w służbie cesarstwa Habsburgów, feldmarszałka
podczas wojny trzydziestoletniej) w kaplicy przy kościele św. Jakuba (6)
Pojedyncze miejsce pochówku osobistości znanej w skali kraju (do trzech) (2)
Trzebnica: Grób księcia wrocławskiego i krakowskiego Henryka I Brodatego w mauzoleum Piastów śląskich
w bazylice św. Jadwigi (2)
I.B. c) Budowle współczesne:
brak w regionie
I.C. Pojedyncze dzieła sztuki:
Pojedyncze obiekty sztuki o znaczeniu regionalnym (do trzech*) (3)
Trzebnica: bazylika św. Jadwigi Śląskiej - "Męczeństwo św. Bartłomieja" Michaela Willmanna, "Wniebowzięcie
Najświętszej Marii Panny" oraz "Śmierć św. Jadwigi" Filipa Bentuma z XVII wieku (3)
I.D. Muzea i wystawy (w tym skanseny, galerie, muzea techniki)
Muzea o znaczeniu regionalnym (do trzech) (5)
Trzebnica: Muzeum Kultu św. Jadwigi Śląskiej (5)
Muzea o znaczeniu lokalnym (do trzech***) (2)
Trzebnica: Muzeum Regionalne Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej (2)
Marcinowo (gmina Trzebnica): Małe Muzeum U Kowalskich (oryginalne sprzęty typowego dla regionu
wyposażenia gospodarstwa z głównie z okresu międzywojennego)(2)
Kuźniczysko (gmina Trzebnica) - Izba Tradycji Młynarskich (2)
Zorganizowane w ostatnim roku wystawy czasowe o zasięgu regionalnym* (w sumie za pierwsze trzy) (2)
Trzebnica: Wystawa Palm Wielkanocnych (przez 3 tygodnie od Niedzieli Palmowej) (2)
Trzebnica, ratusz: Wystawa malarstwa Marka Gołębiewskiego, 2015 (2)
Dodatkowe punkty za:
Sklep muzealny otwarty w godzinach pracy muzeum - Trzebnica: Muzeum Kultu św. Jadwigi Śląskiej (1)
Stałe godziny otwarcia - Trzebnica: Muzeum Kultu św. Jadwigi Śląskiej (1)
I.E. Eventy kulturowe:
Regularne eventy kultury wysokiej o znaczeniu regionalnym (do dwóch) (4)
Trzebnica: Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej w Trzebnicy (4)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu regionalnym (do trzech) (4)
Trzebnica: Święto Sadów (wrzesień) (4)
Oborniki Śląskie - Raban Festival - festiwal samby (4)
I.F. Funkcjonujące zakłady przemysłowe z ofertą turystyczną:
brak
I.G. Kulturowo znacząca oferta przyrodnicza:
Park Krajobrazowy na terenie regionu (do trzech) (2)
Park Krajobrazowy Dolina Baryczy - gminy Trzebnica, Żmigród, Prusice (2)
Rezerwat przyrody na terenie regionu (Poza Parkami Narodowymi i Krajobrazowymi) do trzech) (1)
Skarszyn (gmina Trzebnica) - las bukowy (1)
Radziądz (gmina Żmigród) - rezerwat przyrody (1)
Rezerwat przyrody Olszyny Niezgodzkie (gmina Żmigród) (1)
Park miejski duży kultywowany (pow. od 4 ha) z obiektami sztuki (za pierwsze dwa) (2)
Trzebnica: Las bukowy z kościółkiem leśnym (dawny park z obiektami małej architektury)(2)
Żmigród: Park z ruinami pałacu Hatzfeldów (2)
I.H. Szlaki kulturowe:
Przebiegające przez region lub jego miejscowości materialne lub realne szlaki turystyczne o znaczeniu
międzynarodowym (8)
Szlak Cysterski, pętla śląska, obiekt: zespół sakralny w Trzebnicy (8)
Materialne szlaki turystyczne w regionie (własne) (za pierwsze trzy) (3)
Duża Ścieżka św. Jadwigi - Trzebnica, system realny (3)
Mała Ścieżka św. Jadwigi - Trzebnica, system realny (3)
Wirtualne szlaki turystyczne, przebiegające przez teren regionu (za pierwsze trzy) (2)
Szlak Dolnośląskich Zamków i Pałaców, obiekt: Żmigród - pałac Hatzfeldów (2)
Szlak Sanktuariów i Ośrodków Pielgrzymkowych, obiekt: Trzebnica - kościół parafialny św. Bartłomieja
i św. Jadwigi (2)
Kategoria II: Elementy obsługi turystycznej:
II.A. Informacja turystyczna:
Informacja turystyczna na miejscu, regularnie czynna (2)
Trzebnica: Punkt Informacji Turystycznej przy Urzędzie Miejskim (2)
Aktualny własny materiał informacyjny wysokiej jakości na temat regionu lub jego miejscowości (ogólnie)
(2)
Trzebnica, przewodnik, (Trzebnica, 2011 r., wyd. Urząd Miejski w Trzebnicy) (2)
Wersje obcojęzyczne materiału informacyjnego wysokiej jakości (każdy język do trzech) (1)
Trzebnica, przewodnik (język angielski i niemiecki) (Trzebnica, 2011 r., wyd. Urząd Miejski w Trzebnicy)
(2)
II.B. Infrastruktura turystyczna:
Hotele 5,4,3,2,1-gwiazdkowe, hostele, schroniska, kwatery zorganizowane - (za pierwsze dwa obiekty każdej
kategorii) (2)
Trzebnica, Hotel Trzebnica **** (2)
Prusice, Hotel Riviera ** (2)
Trzebnica, Hotel Nowy Dwór * (2)
Trzebnica, Hotel Pod Platanami * (2)
Trzebnica, Dom Wycieczkowy "Zdrój" (2)
Kuraszków (gmina Oborniki Śląskie), Szkolne Schronisko Młodzieżowe "Dworek" (2)
Restauracje z autentyczną krajową kuchnią tradycyjną (za pierwszy inny obiekt) (2)
Trzebnica, Restauracja "Kasztelańska" (2)
Inne restauracje (za pierwszy obiekt) (1)
Trzebnica, Restauracja "Karczma Leśna" (1)
Dodatkowe punkty za restauracje otwarte po godzinie 22 (za pierwszą) (1)
Trzebnica, Restauracja "Ratuszowa" (1)
Bistra, bary (za pierwszy obiekt) (1)
Trzebnica, Bar "Kociołek" (1)
Możliwość wynajęcia na miejscu autokaru, minibusa, samochodu (za pierwsze dwie oferty) (2)
"Autokary-Trzebnica.pl" wynajem autokarów (2)
"Aurora" - Centrum Przewozów Turystycznych (2)
II.C. Infrastruktura komunikacyjna:
Lotnisko z połączeniami międzynarodowymi w odległości mniej niż 50 km od centrum regionu (4)
Port Lotniczy Wrocław, ok. 35 km od Trzebnicy (4)
Inny* dworzec kolejowy na miejscu (za pierwszy) (2)
Oborniki Śląskie - dworzec PKP (2)
Dworzec autobusowy na miejscu (za pierwszy) (2)
Trzebnica, dworzec autobusowy (przystanek) (2)
Autostrada lub droga szybkiego ruchu w odległości mniej niż 20 km (za pierwsze dwie) (4)
Droga ekspresowa S8 - odcinek Kobierzyce - węzeł Wieluń; najbliższy zjazd - węzeł Łozina (14 km od
Trzebnicy) (4)
Droga ekspresowa lub droga główna krajowa w odległości mniej niż 10 km (za pierwsze dwie) (2)
Droga krajowa nr 15 (Trzebnica - Ostróda) (2)
Droga krajowa nr 5 (Nowe Marzy - Lubawka) (2)
Obecność komunikacji miejskiej, gminnej, regionalnej (2)
Komunikacja miejska w Trzebnicy (2)
Całodobowa oferta taxi na miejscu (1)
Trzebnica (1)
II.D. Promocja turystyczna:
Samodzielny udział regionu lub innych podmiotów (jak wyżej) w krajowych targach turystycznych* (za każde
stoisko do trzech) (2)
MTT Wrocław 2015:
Gmina Trzebnica (2)
Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy (2)
Trzebnicki Park Wodny "Zdrój" Sp.z o.o. (2)
Kategoria III: Pozostała oferta czasu wolnego:
III.A. Instytucje kultury
Kino stałe (za pierwszy obiekt) (2)
Trzebnica, Kino Polonia 3D (2)
III.B. Atrakcje krajobrazowe:
Jeziora (zdatne do kąpieli, dostępne) ze szlakami pieszymi/rowerowymi (pierwszy akwen) (2)
Glinianki - Pęgów, (zielony szlak rowerowy Pęgów - Lubnów - Oborniki Śląskie) (2)
Pomniki przyrody (za pierwsze dwa) (1)
Trzebnica, pl. Jana Pawła II platan klonolistny - (1)
Żmigród, park - cis (1)
III.C. Oferta sportowa, edukacyjna i rekreacyjna:
Baseny kryte ogólnodostępne - (za pierwszy obiekt) (2)
Trzebnica, Trzebnicki Park Wodny "Zdrój" (2)
Plaże morskie ogólnodostępne, plaże jeziorne, rzeczne - (za pierwszy obiekt) (2)
Glinianki - Pęgów, plaża jeziorna (2)
Stała oferta kursów językowych ogólnodostępnych (za pierwszą ofertę) (2)
Trzebnica, MOOSE Centrum Języków Obcych (2)
Stałe centra sportowe z ofertą ogólnodostępną (za pierwszy obiekt) (2)
Trzebnica, Trzebnickie Centrum Kultury i Sportu (2)
Stadiony sportowe (za pierwszy obiekt) (1)
Trzebnica, Stadion Sportowy (1)
Lodowiska sezonowe* (za pierwszy obiekt) (1)
Trzebnica, lodowisko, ul. Kościelna 9 (1)
Kategoria IV: Inne czynniki wspierające turystykę kulturową:
IV. A. Instytucje w regionie:
brak
IV.B. Oferta turystyki zdrowotnej w regionie:
Sanatoria i ogólnodostępne ośrodki rehabilitacji (punkty za pierwsze dwa obiekty) (2)
Oborniki Śląskie, Sanatorium "Szarotka" (2)
Oborniki Śląskie, Zakład Opiekuńczo Leczniczy "Ewa-Med" (2)
IV.C. Oferta turystyki biznesowej w regionie:
brak
IV.D. Oferta shoppingu w regionie:
brak
IV.E. Zagraniczne Partnerstwa Miast i Regionów:
Istnienie zagranicznych związków partnerskich regionu lub jego miejscowości (pierwsze cztery) (1)
Miasta partnerskie Trzebnicy:
Kittzingen (Niemcy) (1)
Winniki (Ukraina) (1)
Miasta partnerskie Obornik Śląskich (wybrane):
Hayange (Francja) (1)
Haps (Holandia) (1)
3. Wnioski
Alan Wawrzyniak
Na podstawie analizy wyników waloryzacji należy stwierdzić, że powiat trzebnicki to obszar o średnim
potencjale turystyczno-kulturowym (164 punkty w I kategorii). Wynik ten nie wyróżnia się na tle sąsiadujących
powiatów (z wyjątkiem powiatu wrocławskiego, którego wynik jest znacznie wyższy). Relatywnie niska ocena
jest głównie efektem koncentracji zasobów w powiatowym mieście Trzebnicy przy ich znacznym ubóstwie w
pozostałych miejscowościach mikroregionu, co dotyczy zarówno atrakcji i pozostałych potencjalnych walorów,
jak i elementów organizacji turystyki i infrastruktury turystycznej służących turystom klturowym.
Zdecydowanie najważniejszą atrakcją turystyczną powiatu jest Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy.
Jest to również obiekt najlepiej przygotowany do przyjęcia odwiedzających. Na temat sanktuarium powstała
osobna publikacja książkowa. Ściśle powiązana z bazyliką jest tzw. Duża Ścieżka św. Jadwigi, która prowadząc
turystów po całej Trzebnicy ukazuje najważniejsze miejsca związane z życiem Świętej. Niedaleko sanktuarium
znajduje się Plac Pielgrzymkowy z amfiteatrem. Tam z kolei podziwiać można Małą Ścieżkę, gdzie usytuowano
15 kamiennych stacji. Bazylikę można zwiedzać z przewodnikiem, jednak tylko po uprzednim zgłoszeniu.
W regionie znajduje się także wiele kościołów
o zdecydowanie niższej randze, które można zwiedzić przejazdem. W 2014 roku zespół dawnego opactwa w
Trzebnicy został wpisany na listę Pomników Historii.
Na terenie powiatu znajdują się liczne zespoły pałacowe i pałacowo-parkowe. Mogłyby one stanowić jeden
z filarów atrakcji turystycznych i konkurować z pielgrzymkowo-biograficzną ofertą trzebnickiego sanktuarium,
jednak w ich zagospodarowaniu widać wyraźne braki. Większość z nich jest własnością prywatną i nie jest
udostępniana zwiedzającym, inne położone na terenie wsi pełnią najczęściej funkcje mieszkalne lub są
całkowicie opuszczone. Jeżeli chodzi o pałace, wyróżnić można dwa obiekty. Pałac w Brzeźnie został bardzo
dobrze zagospodarowany turystycznie: oferuje usługi hotelowe, gastronomiczne, rekreacyjne
(np. golf) a także uzdrowiskowe (spa, wellness). Z kolei do ruin pałacu Hatzfeldów w Żmigrodzie wstęp
jest wolny, a widok z tarasu na baszcie jest udostępniany turystom.
W odniesieniu do innych zabytków architektury, na tle powiatu ponownie wyróżnia się Trzebnica ze swoim
rynkiem, na którym stoi zbudowany w XIX wieku ratusz. Mniejszy zabytkowy rynek zlokalizowany jest również
w Prusicach. Na Ziemi Trzebnickiej brak jest historycznych obiektów militarnych. Ważnym miejscem historycznie
znaczącym jest dawny pałac rodu Hatzfeldów. W dniu 9 lipca 1813 roku pałac był miejscem spotkania cara
Rosji Aleksandra I oraz króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, którzy wraz z posłami angielskim i austriackim
opracowywali plan ostatecznego pokonania Napoleona. Ustalenia przeszły do historii jako tzw. protokół
trachenberski lub protokół żmigrodzki.
W powiecie funkcjonuje kilka małych muzeów, z których jedno pełni funkcję ponadlokalną (Muzeum Kultu
św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy). Potwierdza to dominację Trzebnicy jako głównego ośrodka turystycznego
w regionie oraz kluczową rolę tamtejszego sanktuarium w generowaniu ruchu turystycznego w mieście. Na
terenie powiatu organizowany jest również szereg cyklicznych eventów kulturowych. Są to jednak wyłącznie
imprezy o znaczeniu lokalnym, ewentualnie regionalnym. Ta strategia wydaje się logiczna przy uwzględnieniu
bliskości tak dużego ośrodka kulturowego, jakim jest Wrocław. Dobrze rozwinięta oferta eventów o małej
skali i zasięgu rozwija życie kulturalne regionu i (w ograniczonej liczbie) przyciąga turystów, jednocześnie
nie konkurując z wrocławskimi imprezami.
Ze względu na zespół sakralny Trzebnica jest jednym z przystanków na międzynarodowym Szlaku Cysterskim
powołanym do istnienia w ramach programu Europejskich Dróg Kulturowych. Przez Ziemię Trzebnicką przechodzą
dwa szlaki o znaczeniu regionalnym, istnieją również szlaki miejskie oraz wirtualne trasy piesze i rowerowe.
Pod tym względem sytuacja powiatu prezentuje się bardzo dobrze.
Pewną rolę w organizacji turystyki, w tym kulturowej, mogą odegrać przyrodnicze walory powiatu trzebnickiego.
Wzgórza Trzebnickie przyciągają turystów o nieco innych niż kulturowe zainteresowaniach, lecz umiejętne
połączenie walorów przyrodniczych z kulturowymi (np. poprzez organizowanie wielotematycznych wycieczek
z elementem aktywności fizycznej i uwzględnieniem walorów krajobrazowych) może pozytywnie wpłynąć na
kondycję turystyczną regionu. W przypadku Trzebnicy obiektem łączącym dwie różne formy turystyki może
być tamtejszy las bukowy, w którym znajduje się tzw. Kościółek Leśny z grotą Matki Boskiej z Lourdes
oraz willa "Zamek". Ze szczytu Winnej Góry, najwyższego wzniesienia w okolicy, rozpościera się atrakcyjny
widok na miasto, w którym na pierwszy plan wysuwa się bazylika św. Jadwigi. Przyrodnicze walory Trzebnicy
mogą także przyciągnąć turystów specjalistycznych. W lesie bukowym występują m.in. formy wąwozowe oraz
profile lessowe, które zainteresują pasjonatów geografii i geologii, a także tworzą okazję do edukacji
geograficznej odwiedzających oraz społeczności lokalnej.
W trzech gminach powiatu działają punkty informacji turystycznej (Trzebnica, Żmigród i Prusice). Oferta
przewodników najbardziej rozwinięta jest w stolicy powiatu. Wydano tam również wielostronicowy, barwny
przewodnik oraz album. Ciekawostką jest rozwiązanie zastosowane w Żmigrodzie. Miasto to oferuje przyjezdnym
mobilny przewodnik - po wysłaniu smsa na numer podany przy tablicy informacyjnej, można wysłuchać nagrań
czytanych przez dziennikarzy i lektorów Polskiego Radia Wrocław.
Bardzo dużym atutem Trzebnicy, jeżeli chodzi o komunikację, jest położenie blisko Wrocławia. Miasto jest
dobrze połączone ze stolicą Dolnego Śląska, można dostać się tam m.in. często kursującym szynobusem.
Propozycją dla władz regionu może być zatem tworzenie wraz z Wrocławiem wspólnych ofert turystycznych,
które pozwoliłyby odwiedzającym Wrocław poznać także Ziemię Trzebnicką. O ile dostępność komunikacyjna
samej stolicy powiatu jest zadowalająca, to już podróżowanie wewnątrz regionu autobusami może być uciążliwe.
Kursują one zbyt rzadko, głownie w dni robocze i nie pozwalają dojechać wszędzie, dlatego też zalecane
byłoby poruszanie się po powiecie samochodem.
Biorąc pod uwagę brak większych miast w powiecie trzebnickim, można stwierdzić, że poziom rozwinięcia
infrastruktury turystycznej jest relatywnie dobry. Znajdują się tu zarówno hotele wyższych kategorii,
jak i te reprezentujące klasę ekonomiczną, a także schroniska młodzieżowe i dość liczne prywatne kwatery.
Region potrzebuje natomiast lepszej oferty gastronomicznej. Funkcjonujące restauracje nie oferują potraw
regionalnych, trudno dostępne są także potrawy polskiej kuchni tradycyjnej.
Gmina Trzebnica dobrze wypełnia zadania w zakresie promocji turystycznej. W ubiegłym roku (2015) brała
udział w Międzynarodowych Targach Turystycznych we Wrocławiu, gdzie wystawione zostały aż trzy stanowiska.
Niedawno dużym krokiem naprzód stało się uruchomienie zmodernizowanego kina. Obecnie stanowi ono jedyną
stałą lokalną instytucję kultury punktowaną w waloryzacji.
Ziemia Trzebnicka posiada znaczący atut w postaci atrakcji krajobrazowych. Znajdują się tutaj parki krajobrazowe
oraz rezerwaty przyrody. W okolicy znaleźć można również kilka jezior pełniących funkcje kąpielisk. Oferta
sportowa, edukacyjna i rekreacyjna stoją na relatywnie dobrym poziomie. Wśród innych czynników wspierających
turystykę kulturową można zwrócić uwagę na ofertę turystyki zdrowotnej, której uczestnicy z reguły są
jednocześnie potencjalnymi konsumentami lokalnej oferty kulturowej. W powiecie znajdują się sanatoria
i inne obiekty opieki zdrowotnej, a sama Trzebnica ma tradycje miasta uzdrowiskowego. Nieistnienie oferty
turystyki biznesowej i shoppingu wynika z braku większych ośrodków miejskich.
Mikroregion jest dość mocno zaangażowany w partnerstwo międzynarodowe. Wyróżniają się na tym tle szczególnie
Oborniki Śląskie, które współpracują z siedmioma miastami poza Polską. Pomysłem na rozwój dla pozostałych
gmin może być zawarcie większej liczby umów partnerskich, szczególnie z miejscowościami w Niemczech czy
Czechach i wspólne działanie na rzecz wymiany turystycznej.
4. Postulaty odnoszące się do rozwoju turystyki kulturowej w mikroregionie
Alan Wawrzyniak
Jednym z największych problemów regionu, jeżeli chodzi o rozwój turystyki jest rozbicie oferowanych produktów
turystycznych na poszczególne gminy i mało widoczna współpraca między nimi. Wewnątrz mikroregionów, szczególnie
tych położonych
w sąsiedztwie dużych ośrodków miejskich - a takim jest powiat trzebnicki - powinno się wprowadzać oferty
łączone, aby tworzyć pewnego rodzaju ofertę uzupełniającą dla wielkiego ośrodka. Trzebnica jako miasto
powiatowe ma z oczywistych względów najlepiej rozwiniętą ofertę turystyczną. Pozostałe miejscowości zdecydowanie
odstają, jeżeli chodzi o liczbę atrakcji, co tym bardziej skłania do łączenia produktów oferowanych turystom.
Podnosi to walory pozostałych gmin, a dzięki dłuższemu zatrzymaniu turysty (i ewentualnym skorzystaniu
przezeń z noclegu zyskuje na tym również samo miasto Trzebnica. Strategia wyrównywania różnic powinna
dobrze sprawdzić się w tym podwrocławskim regionie. Warto także podjąć współpracę z Wrocławiem w zakresie
tworzenie rozszerzających - uzupełniających produktów turystycznych, w szczególności powiązanych z pobytem
w przestrzeni pozamiejskiej, na obszarach atrakcyjnych krajobrazowo.
Aby powiat mógł wspólnie działać na rzecz turystyki, zdecydowanie należy poprawić komunikację na jego
obszarze. O ile w Trzebnicy działa komunikacja miejska, o tyle podróż stamtąd do innych części powiatu
jest dość kłopotliwa. Częstotliwość połączeń jest niewystarczająca, odpowiada ona właściwie jedynie potrzebom
mieszkańców. Komunikacja zorganizowana w ramach lokalnego miejskiego obszaru funkcjonalnego (MOF) nie
zastępowałaby obecnie istniejących przewozów busami, natomiast wprowadzałaby alternatywny sposób przemieszczania
się.
Turystyka rowerowa, choć stojąca na dobrym poziomie, również może skorzystać z pewnych dodatkowych udogodnień.
Z Trzebnicy można dojechać rowerem do pozostałych miast powiatu, a także objechać go po trasie prowadzącej
przez Wzgórza Trzebnickie. Wykorzystując istniejące już szlaki rowerowe władze lokalne powinny wprowadzić
sieć kilku wypożyczalni rowerowych ze stacjami rozmieszczonymi po największych miejscowościach.
Oferta turystyczna Trzebnicy i okolic skupia się w dużej części na turystyce religijnej, zachęcając przyjezdnych
do odwiedzenia trzebnickiego sanktuarium oraz wielu kościołów rozsianych po regionie. Nie do końca wykorzystuje
się natomiast potencjał turystyki opartej na walorach krajobrazowych, której głównymi filarami mogą być
Wzgórza Trzebnickie oraz Park Krajobrazowy Doliny Baryczy. Dobrym pomysłem byłoby stworzenie kompleksowego
produktu turystycznego dla całego powiatu, który obejmowałby oba wyżej wymienione rodzaje turystyki.
Być może w przypadku mniejszego regionu o lokalnym znaczeniu oferta łączona byłaby bardziej korzystna
ekonomicznie i atrakcyjniejsza dla turystów. Z połączeniem walorów w jeden produkt wiązałaby się również
rozbudowa bazy noclegowej i gastronomicznej. Kolejną formą spędzania wolnego czasu, którą dałoby się
połączyć w ramach kompleksowej oferty mikroregionu z walorami kulturowymi jest rekreacja
i wypoczynek. Propozycją dla władz Trzebnicy mogłoby być np. wprowadzenie zniżek na wstęp do Parku Wodnego
dla zwiedzających, którzy skorzystali z jednolitego produktu oferowanego przez powiat, przybywają w ramach
zwiedzania Szlaku Cysterskiego lub odwiedzają miasto w dni masowych pielgrzymek. Wszystkie te składowe
pakietu turystycznego mają dużą szansę na podniesienie rangi regionu jako destynacji turystycznej, zwiększenie
wpływów do powiatowego budżetu oraz ogólny rozwój poszczególnych gałęzi turystyki, w tym turystyki kulturowej.
Bliskość Wrocławia może być wprawdzie pewnym ograniczeniem dla rozwoju turystyki
w mikroregionie trzebnickim, lecz zadaniem władz lokalnych powinna być transformacja tych ograniczeń
w dodatkowe możliwości rozwoju. Współpraca ze stolicą Dolnego Śląska mogłaby się przejawiać, podobnie
jak wewnątrz powiatu, w tworzeniu wspólnych ofert turystycznych. Dobre warunki do tego tworzy poziom
skomunikowania Trzebnicy z dolnośląską metropolią: wznowiona kilka lat temu trasa kolejowa z nowoczesnym
taborem i odpowiednią częstotliwością kursowania jest pretekstem dla odwiedzających Wrocław do zajrzenia
również do okolic Trzebnicy. W połączeniu z wyżej wymienionym pomysłem dotyczącym ogólnoregionalnego
systemu komunikacji daje to solidne podstawy do tworzenia wartościowej i urozmaiconej oferty turystycznej.
Źródła
Harasimowicz J., 2007, Dolny Śląsk, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław.
Fabiszewski J (red.), 2005, Przyroda Dolnego Śląska, Wyd. PAN, Wrocław.
Hatzfeldt, von F., Kowalski I., Kogut M., 1998, Żmigród - gmina i miasto. Zarys historii i czasy współczesne,
Wyd. Gottwald, Żmigród
Kiełbasa A., 2002, Trzebnica. Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej, Wyd. Via Nova, Wrocław
Mikos von Rohrscheidt A., 2010, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Wyd. KulTour,.pl,
Poznań, s. 447-472
Ustymczuk I., 1963, Dzieje Ziemi Trzebnickiej w: Kos J. Ziemia Trzebnicka, Wyd. ZN im. Ossolińskich,
Wrocław
Wiatrowski L. (red.), 1995, Trzebnica. Zarys rozwoju miasta na przestrzeni wieków, Wyd. DTSK Silesia,
Wrocław - Trzebnica
Broniewski T., 1973, Trzebnica, Dolnośląskie Towarzystwo Oświatowe we Wrocławiu, Wrocław
Broniewski T., 1973, Śląsk w zabytkach sztuki. Trzebnica, Ossolineum, Wrocław
|
