Główna :  Dla autorów :  Archiwum :  Publikacje :  turystykakulturowa.ORG

Data wydania 14 sierpnia 2015, redaktor prowadzący numeru: Karolina Buczkowska

Numer 8/2015 (sierpień 2015)

Armin Mikos v. Rohrscheidt

1. Dane podstawowe szlaku
Nazwa szlaku: Romantische Straße / "Szlak Romantyczny"
(częsty dodatek do nazwy: "Vom Main zu den Alpen" / "Od Menu do Alp")
Rodzaj szlaku: szlak materialny
Rok utworzenia szlaku: 1950
Lokalizacja: od miasta Füssen w Bawarii południowej (Regierungsbezirk Schwaben) do miasta Würzburg w Bawarii Północnej (Regierungsbezirk Unterfranken), długość trasy podstawowej (samochodowej) - 410 km.
Zasięg: Regionalny: land Freistaat Bayern (kilka przygranicznych obiektów w landzie Baden-Württemberg).
Deklarowana tematyka szlaku: materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe dawnych miast Rzeszy (Reischsstädte) i miejsc rezydencji w Dolnej i Środkowej Frankonii oraz Szwabii wschodniej (bawarskiej i wirtemberskiej) ze szczególnym uwzględnieniem zabytków materialnych.

2. Opis szlaku: Listę obiektów szlaku, opartą na liście tworzących go miast oraz jego pierwotną trasę samochodową ustalono w latach 1949-50 na podstawie propozycji Ludwiga Wegele, opartych na przedwojennej koncepcji "trasy urlopowej" o linearnym charakterze o nazwie "niemieckiej trasie turystycznej nr 1" (w odniesieniu do trasy), na źródłach historycznych i rejestrach zabytków poszczególnych miast oraz na istniejącym potencjale w zakresie bazy noclegowej i gastronomicznej. Świadomym wyborem inicjatorów szlaku, wywodzących się z Bawarii, było przy tym utworzenie go na bazie dziedzictwa większych i mniejszych miast tego landu. W związku z uwarunkowaniami geograficznymi (potencjalnie najbardziej atrakcyjne z turystycznego punktu widzenia połączenie między dwoma kluczowymi miejscami w północnej części szlaku (Würzburgiem a Rothenburgiem) oraz związkami historycznymi przygranicznych miast Badenii-Wirtembergii z Würzburgiem i innymi miastami Frankonii, do szlaku od początku włączono kilka małych miast na terenie tego landu. Wielokrotnie deklarowaną i podkreślaną w dokumentach i wypowiedziach twórców szlaku jego tematyką jest dziedzictwo historycznych miast, rozumiane od początku bardzo szeroko, a więc zarówno jako obiekty zabytkowe, świeckie i sakralne (niejednokrotnie wyjątkowo cenne, co potwierdziło późniejsze wpisanie kilku z nich na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO), historyczne i bardzo dobrze zachowane zespoły urbanistyczne lub ich duże fragmenty, miejsca ważnych wydarzeń w średniowieczu i epoce nowożytnej, siedziby historycznych rodów, miejsca związane z życiem i działalnością ważnych postaci, wybitne dzieła dawniejszej sztuki, lokalne i regionalne instytucje i zwyczaje wywodzące się z dalekiej przeszłości, a także cykliczne imprezy nawiązujące do historii i tradycji. Z czasem, w miarę doceniania ich znaczenia, przedmiotem eksploatacji i świadomie włączanym elementem oferty stały się również dziedzictwo kulinarne poszczególnych miejscowości i regionów, a także kontakt z żywymi dialektami jako historycznymi odmianami języka.
Powstały jako owoc współpracy luźnej grupy pasjonatów i organizatorów turystyki z poszczególnych miast, współcześnie Szlak Romantyczny jest bardzo dobrze rozwiniętym i profesjonalnie zarządzanym systemem eksploatacji turystycznej, na który składa się wiele dziesiątek lokalnych produktów poszczególnych miast oraz kilka setek odrębnych usług. Są one łączone w pakiety w ramach poszczególnych typów ofert lub w odpowiedzi na konkretne zapytania organizatorów turystyki albo indywidualnych klientów. Od początku należą do nich pełnowartościowe, wielodniowe wycieczki grupowe. Liczne pakiety i wycieczki posiadają szereg wersji i opcji do wyboru, ponadto wiele z nich funkcjonuje także w wersjach alternatywnych do pierwotnej oferty autokarowo/samochodowej - mianowicie są dostosowywane do potrzeb turystów rowerowych i pieszych. Dla jednych i drugich opracowano również pełne i oznaczone na całej długości trasy łączące wszystkie miasta, jednak pomiędzy nimi przebiegające inaczej niż trasa samochodowa.
Od 1 stycznia 2001 system funkcjonuje w formule Stowarzyszenia Prawa Cywilnego (stowarzyszenie zwykłe) o charakterze niekomercyjnym. Jest to "Romantische Straße Touristik Arbeitsgemeinschaft Gesellschaft bürgerlichen Rechtes" (Szlak Romantyczny Turystyczna Grupa Działania Stowarzyszenie Prawa Cywilnego), którego pełnymi członkami z głosem na walnym zebraniu (Mitgliederversammlung) jest 28 gmin: 22 z terenu Bawarii i 6 z Badenii-Wirtembergii. Na bieżąco zarządza nim biuro koordynacyjne Romantische Straße (pod identyczną nazwą jak Stowarzyszenie) z siedzibą w bawarskim mieście Dinkelsbühl (Środkowa Frankonia). Jego zadaniem jest monitoring obiektów i tras, zarządzanie marką szlaku i jego logo, informacja turystyczna (dotycząca atrakcji i usług), kontrola nad składem i treścią usług i pakietów oraz ich konstruowanie, pośrednictwo usług turystycznych (ale nie ich bezpośrednie wykonywanie), strategia rozwijania szlaku i opracowywanie nowych ofert lub współpraca w tej dziedzinie, ustalanie i dystrybucja kalendarza eventów, bardzo szeroko zakrojona promocja szlaku. Ponieważ stowarzyszenie nie zajmuje się bezpośrednią działalnością zarobkową, należące do niego biuro koordynacyjne wszelkie usługi turystyczne automatycznie zleca innym podmiotom. Wycieczki po szlaku oraz pakiety przekraczające ramy lokalne wykonuje główny komercyjny partner Szlaku: Touring Tours & Travel z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, natomiast usługi i pakiety lokalne w miastach i gminach realizują lub pośredniczą na rzecz klientów lokalne punkty informacji turystycznej, kontrolowane przez władze samorządowe. Ten klarowny podział zadań w przypadku Romantycznego Szlaku jak dotychczas funkcjonuje bez zarzutu.

3. Podstawa ustalenia przebiegu szlaku, autentyczności i zgodności tematycznej obiektów:
1. Miarodajny dla ustalenia przestrzeni szlaku jest statutowy dokument systemu:
Satzung der Gesellschaft bürgerlichen Rechts Touristik-Arbeitsgemeinschaft Romantische Straße, przyjęty na walnym zebraniu członków w dniu 9. listopada 2004 w mieście Landsberg am Lech, który w paragrafie 2 (punkt 3) określa przynależne doń gminy (a więc tym samym przestrzeń), w kolejności ich położenia na szlaku od północy na południe. W aneksie do tego dokumentu znajduje się uchwała z roku 2009 ustalająca zmianę listy członków i przestrzeni na skutek przyjęcia miasta Rain jako 28. członka szlaku.
2. Podstawą do ustalenia dla potrzeb niniejszej analizy przebiegu trasy podstawowej szlaku (samochodowej) oraz ustalenia listy materialnych obiektów systemu w poszczególnych miastach jest oficjalna mapa szlaku opublikowana w roku 2014 pod nazwą: Romantische Straße. Vom Main zu den Alpen, wydana przez Romantische Straße Touristik Arbeitsgemeinschaft GbR. Poza geograficzną prezentacją przebiegu wszystkich trzech tras szlaku (samochodowej, rowerowej i pieszej) mapa zawiera krótkie opisy wszystkich miast szlaku wraz z wymienieniem ich głównych obiektów zabytkowych. Podaje także odległości kilometrowe pomiędzy kolejnymi miastami szlaku na trasie samochodowej, które przyjęto jako dane bazowe dla ustalenia zwartości systemu (kategoria II analizy).

4. Przebieg szlaku:
4.1. Obiekty kluczowe:
Rothenburg ob der Tauber - tu jako formalne obiekty szlaku: cały zespół średniowiecznego miasta w murach, szczególnie rynek (z gotycko-renesansowym ratuszem oraz zespołem średniowiecznych kamienic), znakomicie zachowany system fortyfikacji miejskich (mury z licznymi wieżami, bramy Klingentor, Kobolzeller Tor i Burgtor z całym kompleksem bramnym oraz XVI-wieczna miejska forteca Spitalbastei), ulice Herrngasse i Schmiedegasse z domami patrycjuszy i rzemieślników, muzeum miejskie (Reichstadtmuseum), gotycki kościół farny St. Jakob z ołtarzem autorstwa Tilmanna Riemenschneidera (ok 1502-4), d. kościół franciszkanów, średniowieczny kompleks szpitala (z 1280 roku),
Augsburg - tu: osiedle Fuggerei (miasto w mieście, najstarsze osiedle socjalne świata, będące prywatną fundacją augsburskiego rodu bankierów), główna ulica Maximilianstraße (z pałacami najbogatszych mieszczan, w tym tejże rodziny Fuggerów i pomnikowymi fontannami), manierystyczny ratusz z tzw. Wielką Złotą Salą, katedra biskupia (Hoher Dom z fragmentami romańskimi z X wieku i najstarszymi w całości zachowanymi witrażami świata, tzw. Oknami Proroków [Prophetenfenster] z 1140 roku), bazylika i sanktuarium St. Ulrich und Afra (z relikwiami pierwszego kanonizowanego świętego i bohatera narodowego Niemiec), ewangelicki miejski kościół St. Anna (najstarsza luterańska świątynia świata z miejscem pobytu Lutra, dziś muzeum), dawny Pałac Biskupi (miejsce ogłoszenia "wyznania augsburskiego" w 1530 roku), miejski pałac Schaetzlera z galerią sztuki barokowej, miejskie Maximilian-Museum,
Schwangau (k. Füssen) - tu: romantyczny zamek Neuschwanstein (zbudowany jako rezydencja przez króla Ludwika II Bawarskiego w II poł. XIX wieku w malowniczym otoczeniu alpejskich szczytów, z unikatowym wystrojem wnętrz - dziś jeden z najpopularniejszych celów turystycznych w Bawarii), wcześniejszy zamek Hohenschwangau (I połowa XIX wieku, zbudowany przez króla Maksymiliana II w stylu neogotyckim), a w samej wsi - barokowy kościół pielgrzymkowy St. Coloman.

4.2. Pozostałe miejscowości z obiektami formalnie zaliczanymi do szlaku:
- Würzburg - tu: dawna rezydencja biskupia (obiekt UNESCO i początkowy punkt szlaku), biskupio-książęca twierdza Marienberg, katedra St. Kilian, klasztor Neumünster, kaplica maryjna (Marienkapelle), rynek (Marktplatz), tzw. Stary Most na Menie, Muzeum Środkowej Frankonii, Muzeum Katedralne, Muzeum w Starym Spichlerzu,
- Tauberbischofsheim - tu: rynek z ratuszem i kamienicami patrycjatu, pałac elektorów mogunckich (Kurmainzisches Schloss), wieża Türmersturm,
- Lauda-Königshofen - tu: zespół staromiejski (z ratuszem i domami szachulcowymi), tzw. stary szpital (kompleks średniowieczny), średniowieczna gospoda "Pod Szczupakiem", łaźnia miejska, muzeum Regionalne "Górna Brama" i mury miejskie, gotycki most na rzece Tauber,
- Bad Mergentheim - tu: zespół miasta historycznego (wokół rynku z ratuszem i domami szachulcowymi), zamek Zakonu Krzyżackiego, kościół St. Johannes, bazylika Marienkirche (gotyckie freski), gotycki most św. Wolfganga,
- Weikersheim - tu: historyczny rynek (ze starym ratuszem, rokokowymi studniami, gotycką farą i domami kupieckimi), renesansowy spichlerz (dziś skansen), mury miejskie z kilkoma wieżami, renesansowy zamek z zespołem ogrodowym, gotycki kościół pielgrzymkowy "Zur Schmerzensmutter",
- Röttingen - tu: średniowieczne fortyfikacje miejskie z wieżami, XIII-wieczny zamek Brattenstein z Muzeum Wina), romański kościół farny St. Kilian,
- Creglingen - tu: zespół domów kupieckich, gotycki kościół Herrgottskirche z ołtarzem maryjnym autorstwa Tilmana Riemenschneidera (ok. 1505), klasztor cysterski Frauental z XIII-wiecznym kościołem i muzeum klasztornym,
- Schillingsfürst, tu: barokowa rezydencja książąt Hohenlohe-Schillingsfürst, dom Brunnenhaus, wilhelmińska wieża wodna z malowidłami nawiązującymi do historii miasta,
- Feuchtwangen, tu: rynek (z domami mieszczańskimi, w tym domami szachulcowymi w stylu starofrankońskim), dawny kościół opacki z XIII wieku, romański krużganek (miejsce festiwali historycznych), Muzeum Frankońskie z kolekcją sztuki ludowej,
-Dinkelsbühl - tu: mury miejskie (zachowane w pełnym obwodzie z 16 wieżami, licznymi basztami i 4 bramami), trzy historyczne place miejskie: Stary Plac Ratuszowy, Weinmarkt i Ledermarkt (z licznymi średniowiecznymi i nowożytnymi domami mieszczańskimi, w tym "starym" ratuszem i tzw. Domem Gustawa Adolfa), zespół średniowiecznego szpitala z teatrem "im Spitalhof", miejski zameczek Zakonu Krzyżackiego, gotycki halowy kościół farny St. Georg, dawny klasztor karmelitów z 1290 r., muzeum miejskie "Haus der Geschichte",
-Wallerstein - tu: rezydencja książąt von Wallerstein z zespołem parkowym i oranżerią, kościół wotywny Św. Trójcy, kościół parafialny St. Alban,
- Nördlingen - tu: zachowany w pełni obwód średniowiecznych murów (ponad 2,5 km z 5 bramami, 11 wieżami, licznymi basztami i jednym bastionem), monumentalny halowy kościół farny St. Georg z 90 metrową wieżą i cennymi renesansowymi organami, rynek (z XIII-wiecznym ratuszem, średniowiecznymi domami mieszczańskimi i późniejszymi domami szachulcowymi), miejskie budowle handlowe, w tym spichlerz, zespół średniowiecznego szpitala (XIII w.) kościół św. Salwatora z ołtarzem szkoły Wita Stwosza, muzeum miejskie, Muzeum Muru Miejskiego, Muzeum Kolei Żelaznej (miejsce startu podróży "Romantische Schiene"),
- Harburg - tu: zespół zamkowy Harburg (powstawał od XII do XIX wieku), szachulcowy ratusz (XV w.), dawna synagoga, kamienny most z budowlami towarzyszącymi,
- Donauwörth - tu ulica Reichsstraße (z ratuszem, budynkiem celnym i domem handlowym Fuggerów), gotycka fara z cennymi freskami i największym dzwonem Szwabii ("Pummerin" z 1512 roku), dwór Zakonu Krzyżackiego (klasycystyczny), dawny klasztor benedyktynów (z kościołem Św. Krzyża i XI-wiecznymi relikwiami), fragmenty fortyfikacji miejskich z 3 bramami,
- Rain - tu: ulica Hauptstraße (z zespołem domów mieszczańskich z XVI i XVII wieku), Rynek (z rokokowym ratuszem i pomnikiem generała Tilly`ego), dawny bawarski zamek książęcy z XV w., pierścień wałów nowożytnych fortyfikacji przekształcony w zespół parkowy (planty),
- Friedberg (in Bayern) - tu: zamek Wittelsbachów z muzeum zamkowym, renesansowy ratusz, historyczny cmentarz miejski z rokokowym kościołem pielgrzymkowym Herrgottsruh mieszczącym malowidła Cosmy .D. Asama, fragmenty murów z wieżami,
- Landsberg am Lech - tu: Bayertor, największy późnogotycki zespół bramny południowych Niemiec oraz pozostałe umocnienia miejskie z wieżami i bramami, Plac Główny (z barokowym Ratuszem z fasadą autorstwa Dominika Zimmermanna i domami mieszczańskimi), gotycka fara Wniebowzięcia NMP, barokowy kościół pojezuicki Heilig Kreuz z kompleksem klasztoru i kolegium, kościół St. Johannis (dzieło D. Zimmermanna), tzw. Nowe Muzeum Miejskie,
- Hofenfurch - tu: historyczna wotywna kaplica flisaków St. Ursula z 1520 r. z wyjątkowo cennym późnogotyckim rzeźbionym ołtarzem, kościół parafialny Wniebowzięcia NMP (gotycki, wyposażenie rokokowe),
- Schongau - tu: mur miejski (budowany między XIII a XVII wiekiem z 5 bramami i licznymi wieżami), gotycki dawny ratusz (Ballenhaus), muzeum miejskie (z cenną kolekcją monet miejskich), barokowy kościół farny Wniebowzięcia NMP z chórem autorstwa D. Zimmermanna, romańska bazylika St. Michael (za miastem, ok. 1220 r),
- Peiting - tu: relikty rzymskiej willi wiejskiej (II do IV wieku n.e.) z łaźnią, romańsko-gotycki kościół parafialny St. Michael, barokowy kościół pielgrzymkowy "Maria unter der Egg" z rokokowym wyposażeniem i historycznym cmentarzem,
- Rottenbuch - tu: XI-wieczny kompleks dawnego opactwa augustianów, w nim romańsko-gotycka bazylika Narodzenia NMP (XI-XV wiek ) z rokokowym wyposażeniem autorstwa artystów uznanej szkoły wessobruńskiej.
- Wildsteig - tu: kościół parafialny St. Jakobus z rokokowym wyposażeniem,
- Steingaden - tu: w samej miejscowości dawne opactwo premonstratensów z wyjątkowo cennym romańskim kościołem St. Johannes Baptist (fundacja dynastii Welfów) i romańskimi krużgankami. Poza miejscowością, w Wies (niem: Auf der Wiese - "na łące") jedno z najsłynniejszych sanktuariów Bawarii "Zum Gegeißelten Heiland" (Jezusa Ubiczowanego), potocznie nazywane Wieskirche (rokokowy kościół to ostatnie i największe dzieło genialnego architekta Dominika Zimmermanna, formalnie uznane, za światowe dziedzictwo kultury i wpisane na listę UNESCO),
- Halblech - tu: brak cennych obiektów materialnego dziedzictwa kultury, występują atrakcje przyrodnicze (4 górskie jeziora),
- Füssen - tu: kompleks tzw. Wysokiego Zamku (dawnej rezydencji biskupów Augsburga z muzeum zamkowym), dawne opactwo benedyktyńskie St. Mang z kościołem klasztornym (w nim relikwie Św. Magnusa, tutejszego misjonarza z przełomu VIII i IX wieku oraz najstarsze freski w Bawarii z X wieku, wielka owalna sala biblioteki opactwa, a także muzeum historii miasta), zespół staromiejski (z ulicą Reichenstraße z najliczniejszymi domami mieszczańskimi i historycznymi gospodami oraz fragmenty fortyfikacji miejskich).
Brama klasztoru franciszkanów St. Stephan w Füssen jest punktem końcowym wszystkich tras Szlaku Romantycznego.

4.3. Mapa szlaku


5. Dane dotyczące przebiegu badania:
Metodologia: metoda oceny potencjału turystyczno-kulturowego regionalnych szlaków tematycznych zawarta w: Mikos von Rohrscheidt A., 2010, Regionalne szlaki tematyczne. Idea, potencjał, organizacja. Wyd. Proksenia/KulTour.pl, Kraków/Poznań.
Kwerenda literatury źródłowej i materiałów wytworzonych przez szlak oraz członków: czerwiec2015
Ankieta szlaku, wypełniona we współpracy z przedstawicielem CEO Irmtraud Herrmann
Ankiety i zapytania waloryzacyjne w obiektach: czerwiec 2015,
Badania terenowe: 9-19 lipiec 2015
Zapytania pilotażowe i wizje lokalne: 17-25 lipiec 2015,
Przeprowadzający badanie: Armin Mikos v. Rohrscheidt,
Przedstawiciel koordynatora uczestniczący w procesie waloryzacji: Irmtraud Hermann, Romantische Straße (Büro), 91550 Dinkelsbühl, Segringerstr.19, info@romantischestrasse.de , www.romantischestrasse.de
Badania wstępne (identyfikujące): 18-22czerwiec 2015
Okres przeprowadzania badania głównego: 9-19lipiec 2015
Data wypełnienia formularza: 25-29 lipiec 2015

6. FORMULARZ WALORYZACYJNY SZLAKU
KATEGORIA I: ORGANIZACJA SZLAKU
Dane zebrane do oceny w ramach tej kategorii pochodzą z dokumentacji własnej szlaku przekazanej badającemu w dniu 13 lipca 2015, wcześniejszej i późniejszej kwerendy przeprowadzonej przez niego w zakresie opracowań naukowych dotyczących szlaku i zbiorów zestawiających oraz popularyzujących jego ofertę, z ankiety głównej wypełnianej przy współpracy koordynatora szlaku, z ankiety skierowanej do odpowiedzialnych za ofertę turystyczną gmin przynależących do szlaku oraz z kwestionariuszy dotyczących obiektów, wypełnionych podczas wizji lokalnych.
I.A. Uzasadniona tematyzacja szlaku
I. A. a. literatura naukowa tematyzująca szlak
Monografia naukowa na temat szlaku (20 punktów)
Brak całościowych monografii aspektów kulturowych lub historycznych, istnieją opracowania dotyczące RS jako produktu turystycznego (0)
Monografia naukowa poświęcona tematyce zgodnej z tematem szlaku, zawierająca opracowanie znacznej części jego obiektów, (do dwóch pozycji) (10 za każdą)
Herbers K., 2005, Die oberdeutschen Reichsstädte und ihre Heiligenkulte, Narr Francke Attempto, Tübingen, tylko częściowa zgodność (0)
Schmidt R., 1957, Deutsche Reichstädte, Hirner, München 1957 - częściowa zgodność (0)
Monografie o charakterze naukowym, poświęcone obiektom kluczowym szlaku*** (do 3) (3)
Fugger von Glött U., 2003, Die Fuggerei. Die älteste Sozialsiedlung der Welt, Wißner, Augsburg (3)
Stephan P., 2003, "Im Glanz der Majestät des Reiches" - Tiepolo und die Würzburger Residenz: Die Reichsidee der Schönborn und die politische Ikonologie des Barock, Konrad Verlag, Würzburg (3)
Russ S, 1983, Neuschwanstein. Der Traum eines Königs, Süddeutscher Verlag, München, (3)
Ponadto bardzo wiele innych opracowań, w tym historyczne monografie wszystkich bez wyjątku miast na szlaku.
Za podkategorię: I.A.a.: (9)
I. A. b. literatura popularna tematyzująca szlak
Aktualna literatura popularna na temat szlaku w formie osobnych opracowań (do 3 pozycji)(5 punktów za każdą)
Grebennikov A., 2012, Romantische Straße. Bayerische Pracht und Noblesse, Explorise, Berlin (5)
Bikeline Team, 2015, Radtourenbuch Romantische Straße. Von Würzburg nach Füssen, Esterbauer Rodingersdorf (5)
Kootz W., 2013, Touristischer Reiseführer Romantische Straße vom Main zu den Alpen, Willi sauer Verlag, Dielheim (5)
Ponadto szereg innych opracowań
Razem za podkategorię I.A.b.: (15)
I. A. c. zgodność tematyczna poszczególnych obiektów z deklarowanym tematem szlaku:
Jako podstawa oceny służyła wskazana przez koordynatora mapa z opisem szlaku oraz odpowiadające jej treściowo oficjalny opis miejscowości i obiektów szlaku z portalu www.romantischestrasse.de , uzupełniane przez badanie terenowe i kwerendę miejscowych rejestrów zabytków.
Wszystkie miasta na szlaku posiadają średniowieczną przeszłość miejską, w każdym znajdują się zabytki z okresu średniowiecza lub/i epoki nowożytnej, w tym typowe dla miast. Miejscowości nie posiadające praw miejskich (Wallerstein, Rottenbuch, Steingaden, Schwangau) leżące w południowej części szlaku posiadają obiekty materialnego dziedzictwa kulturowego o formalnie uznanym statusie, w tym historyczne rezydencje monarsze lub najznaczniejszych rodów Frankonii i Szwabii.
Dwie z miejscowości na szlaku, położone w południowej jego części (z 28 ogółem) nie posiadają cenniejszych i historycznych atrakcji antropogenicznych w ogóle (Halblech) lub też istniejące obiekty nie posiadają tematycznej zbieżności z deklarowanym profilem szlaku (Wildsteig).
Wynik: 91% zgodności (15 punktów)
Suma punktów za całą podkategorię I A: (39)
I. B. Oznaczenie szlaku
I. B. a. oznaczenie szlaku na trasie i przy drogach dojazdowych
Za istnienie fizycznych oznaczeń wzdłuż ciągów komunikacyjnych szlaku oraz dojazdu do 91% i więcej obiektów szlaku (20)
Wszystkie ciągi komunikacyjne samochodowe, piesze i rowerowe oraz dojazd do obiektów są fizycznie oznaczone na całej długości (20)
I. B. b. o znaczenie fizyczne bezpośrednio przy obiektach szlaku
Za istnienie fizycznych oznaczeń przy wszystkich obiektach szlaku (20)
Wszystkie obiekty są oznaczone fizycznie za pomocą logo i / lub tablic informacyjnych (20)
I.B. c. oznaczenie systemowe przebiegu szlaku
Istnienie oznaczenia przebiegu szlaku oraz jego obiektów w systemie nawigacji satelitarnej lub w innych elektronicznych systemach prowadzenia ruchu (10)
Szlak oznaczony w systemie GPS, dane do ściągnięcia na portalu szlaku
Aplikacja "Romantische Strasse App Reiseplaner" dla systemu Android z mapą (10)
Suma punktów za całą podkategorię I B: maksymalna: 50
I.C. Koordynacja Szlaku
I. C. a. funkcjonowanie koordynatora szlaku
Funkcjonowanie koordynatora szlaku, formalnie powołanego lub wyznaczonego do spełniania tych obowiązków (10 punktów)
Biuro Koordynacyjne Szlaku (Geschäftstelle)
Romantische Straße Touristik-Arbeitsgemeinschaft GbR
91550 Dinkelsbühl, Segringerstr. 19 (10)
I. C. b. dostępność koordynatora
Publiczna całoroczna dostępność danych koordynatora dla potrzeb komunikacji (5)
Tak, pod numerem telefonicznym +49 9851 / 551236
i adresem email: info@romanrischestrasse.de (5)
Publiczna, całoroczna dostępność biura koordynatora szlaku (5)
Tak (pon-pt), Romantische Straße… Dinkelsbühl, Segringerstr. 19 (5)
I.C. c. usługi informacyjne koordynatora w odniesieniu do szlaku
Stały, całoroczny i wyłączny numer telefoniczny w określonych dniach i godzinach (5)
Biuro Koordynacyjne Romantische Straße, Dinkelsbühl, Tel. +49 9851 / 551236
Pon. - pt. 9.00 - 17.00 (5)
Obsługa w językach obcych w informacji telefonicznej szlaku (po 2 za każdy do trzech) (6)
Język angielski (2)
Język francuski (2)
Dodatkowe stałe punkty informacyjne ("infokioski") szlaku (2 za każdy do dwóch) (4)
Verkaufsbüro Romantische Straße
Am Römerhof 17, 60486 Frankfurt/Main
Tel. +49 69 719126 261 (2)
I. C. d d odatkowe usługi koordynatora:
Oferowanie przez koordynatora pakietów turystycznych w zakresie oferty szlaku (koordynacja lub pośrednictwo usług pakietowych na rzecz klienta) (5)
Koordynator szlaku deleguje organizację i realizację wszystkich ponadlokalnych pakietów turystycznych stałemu partnerowi (Touring Tours & Travel) Liczba gotowych pakietów indywidualnych za rok 2015 przekracza 30 (5)
Organizowanie grupowych wycieczek po szlaku (działalność jako touroperator lokalny dla grup przyjazdowych) (5)
Koordynator szlaku deleguje organizację i realizację wycieczek grupowych po szlaku stałemu partnerowi (Touring Tours & Travel). Liczba gotowych ofert (programów wycieczek) przygotowanych na rok 2015 przekracza 10 (5)
Oferowanie usługi przewodnickiej po szlaku (2)
Usługi przewodnickie na zlecenie bezpośrednie lub za pośrednictwem koordynatora są oferowane we wszystkich poszczególnych miastach szlaku. Dla autokarowych grup zorganizowanych jest też realizowane przewodnictwo po całym szlaku niezależne od innych usług, np. pakietów lub wycieczek grupowych (2)
Oferowanie mikroeventów związanych z tematyką szlaku lub pośredniczenie w ich zamawianiu (za każdy do 5 po 1 punkcie) (5)
Koordynator pośredniczy w zamówieniach gotowych mikroeventów dla grup, jeśli znajdą się one w zamawianym pakiecie. Mikroeventy realizują lokalni partnerzy szlaku. Pakietów stałych w ofercie koordynatora jest więcej niż 5 (5)
Koordynator oraz pośredniczy ofertę lokalnych punktów informacji turystycznej, w sumie jest to blisko 100 lokalnych mikroeventów, między innymi:
Rothenburg, Historyczne przyjęcie w ratuszu przez "Kellermeister", szefa miejskiej oberży, powiązane z ucztą i zwiedzaniem stylizowanym (1)
Wallerstein: Fürst Wallerstein Bier-World Multi-Media-Show (historyczna prezentacja multimedialna dotycząca rodu i rodzinnego browaru wraz z degustacją piwa) (1)
Nördlingen, wizyta w miejskim tradycyjnym browarze, zwiedzanie z degustacją (1)
Dinkelsbühl, "Dialog Bramny" powitanie przy zamkniętej i strzeżonej bramie miejskiej przez "markietantkę", osobę towarzyszącą wojskom podczas wojny 30-letniej. Wprowadzenie w nastrój najważniejszych wydarzeń miejskich podczas wojny 30-letniej (1)
Augsburg, tematyczne zwiedzanie stylizowane z historycznymi scenami powiązane z wizytą w Fugger und Welser Erlebnismuseum i elementem "storytelling" (1)
Füssen-Schwangau, wędrówka górskim szlakiem króla Ludwika II między miastem a zamkami, z przewodnikiem mówiącym w dialekcie (0)
Suma punktów za całą podkategorię I C : maksymalna: 50
I. D. Dostępność turystyczna obiektów szlaku
I. D. a. faktyczna dostępność obiektów szlaku:
Faktyczna dostępność 100% obiektów szlaku (30 punktów)
Stwierdzono dostępność wszystkich obiektów szlaku w podanych dniach i godzinach (30).
I.D. b. dostępność komunikacyjna obiektów szlaku:
Kryteria pełnej dostępności spełnia 100 % obiektów ( 20)
Suma punktów za całą podkategorię I D: maksymalna: (50)
Za całą kategorię I: 189 z 200 możliwych punktów
KATEGORIA II: OGÓLNA ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA SZLAKU
II. A. Autentyczność obiektów szlaku
Ilość obiektów oryginalnych w ogólnej liczbie obiektów szlaku przekracza 50%, zaś ilość obiektów wykreowanych specjalnie dla potrzeb turystyki nie przekracza 25 % (40 punktów)
Zgodnie z listą obiektów z części I. raportu, obejmującą w sumie 112 pozycji, szlak spełnia kryteria autentyczności: liczba obiektów oryginalnych daleko przekracza 50% (jest ich 92 ze 112). Za obiekty wykreowane dla potrzeb turystyki należy uznać tylko dwa z tej listy: (Haus der Geschichte - multimedialne muzeum w Dinkelsbühl oraz historyczne obrazy na wieży w Schillingsfürst), natomiast za obiekty wtórne można uznać pozostałe 17 muzeów, choć niektóre z nich znajdują się w historycznych wnętrzach i przynajmniej w znacznej części eksponują oryginalne pomieszczenia oraz zbiory.
Ocena: Maksymalna liczba punktów (40)
II.B. Ciągłość szlaku
Za odległość pomiędzy więcej niż 80% a mniej niż 90% obiektów szlaku, nie przekraczającą 30 km (5 punktów)
Z 27 odcinków miedzy poszczególnymi miejscowościami z obiektami szlaku trzy odcinki przekraczają 30 kilometrów. Są to odcinki: Rain - Augsburg (41 kilometrów), Friedberg -Landsberg am Lech (40 km) oraz Landsberg - Hohenfurch (37 km). Jest to 11,10 % wszystkich odcinków. Zatem zasada zwartości szlaku zachowana jest w przypadku 88,90% odcinków badanego systemu.
II. C. Liczba obiektów należących do szlaku
a) szlak liczy powyżej 20 obiektów (15 punktów)
Liczba 20 obiektów jest przekroczona nawet w przypadku, gdyby za "obiekty" szlaku uznać tylko poszczególne miejscowości, których jest 28. W przypadku uznania za obiekty szlaku pojedynczych zabytków i kolekcji stanowiących jego wskazane atrakcje, ich liczba znacznie przekracza sto.
II.D. Regularna usługa transportowa zgodna z przebiegiem szlaku:
Za regularną  usługę transportową łączącą bezpośrednio 100% kolejnych obiektów szlaku
Tak: istnieje własna linia autokarowa szlaku "Romantische Straße" z Frankfurtu n M. do Würzburga i dalej trasą samochodową szlaku przez wszystkie miejscowości aż do Füssen. Codzienne kursy realizowane są przez podmiot partnerski Touring Tours & Travel
(15 punktów)
II.E. Stan utrzymania poszczególnych obiektów szlaku:
Kryterium obejmuje: 1. brak zagrożeń budowlanych dla zwiedzających, 2. wyposażenie obiektów w WC i węzły sanitarne, 3. estetyczny wygląd zewnętrzny, 4. estetyczny wygląd wewnętrzny, 5. czystość bezpośredniego otoczenia obiektów.
Stan zadowalający szlaku: 100 % obiektów szlaku w stanie zadowalającym (15 punktów),
Wszystkie trasy turystyczne w miejscowościach szlaku, jak również wszystkie wymienione w zestawieniu walory (atrakcje turystyczne szlaku) w tych miejscowościach są w stanie przynajmniej zadowalającym
Za całą kategorię II: 90 punktów (z możliwych 100)
KATEGORIA III : TURYSTYCZNO-KULTUROWY POTENCJAŁ OBIEKTÓW SZLAKU
II I. A. Znaczenie kulturowe obiektów zgodne z tematyzacją szlaku:
Za każdy obiekt o znaczeniu międzynarodowym (do 3) (20 punktów)
Augsburg, Fuggerei, pierwsze miejskie osiedle socjalne świata, nieprzerwanie do dziś funkcjonujące według pierwotnego statutu (20)
Neuschwanstein, romantyczna rezydencja monarsza, stworzona zgodnie z ideą wizualnej i muzycznej interpretacji historii w duchu narodowym, unikatowe połączenie romantycznej wysokogórskiego krajobrazu i romantycznej architektury monumentalnej (20)
Würzburg, miejska rezydencja książąt-biskupów, najwybitniejsze dzieło niemieckiego baroku (gł. Balthasar Neumann) z pionierskimi rozwiązaniami (m.in. sklepienia muldowe)(20)
Za każdy obiekt o znaczeniu krajowym* (do 5) (10 punktów)
Harburg, zamek Harburg, jeden z największych w całości zachowanych średniowiecznych zamków Środkowej Europy (10)
Rothenburg o. d. T., jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast Niemiec, z zachowanymi praktycznie wszystkimi siedzibami miejskich instytucji średniowiecznych i nowożytnych oraz kompletnym systemem fortyfikacji (10)
Augsburg, ratusz z Wielką Złotą Salą, najwybitniejsza budowla publiczna niemieckiego manieryzmu (Elias Holl) (10)
Za każdy obiekt o znaczeniu regionalnym** (do 5) (5 punktów)
Bardzo liczne obiekty w kilkunastu miastach, m.in. wybitne budowle sakralne i rezydencjonalne, muzea regionalne z unikatowymi kolekcjami (por. cz. I Raportu, spis obiektów) (0)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów na terenie jednej miejscowości lub gminy (do 3) (3 punkty)
Augsburg, osiedle Fuggerei - "miasto w mieście" - kilkadziesiąt obiektów) (3)
Suma punktów przydzielonych w tej podkategorii : maksymalna możliwa: (60)
III B. Eventy zgodne z tematem szlaku:
Wielodniowe regularne eventy tematyczne kultury wysokiej i masowej (od 2 dni trwania) w ramach szlaku (do czterech - za każdy 10 punktów)
Rothenburg o. d. T.: Reichsstadt-Festtage (dni miasta Rzeszy) (wrzesień) (10)
Rothenburg o. d. T., Historisches Festspiel Meistertrunk, impreza historyczna nawiązująca do wydarzeń z okresu wojny 30-letniej w 1631 r. oraz święto tradycyjnego rzemiosła (maj) (10)
Dinkelsbühl, Die Kinderzeche, (lipiec) historyczny festiwal dziecięcy (10)
Donauwörth, Donauwörther Reichsstraßenfest (święto historycznej ulicy, nawiązujące do jej dawnych mieszkańców i wydarzeń) (lipiec) (0)
Landsberg am Lech Reuthenfest, dzień historycznych inscenizacji przez i dla dzieci (lipiec- 10 dni), (0)
Za każdy dzień trwania jednego z wymienionych eventów tematycznych powyżej 2 dni (1 punkt za każdy dzień i event do 5 dni, maksymalnie 5 punktów)
Rothenburg o.d.T.: Reichsstadt-Festtage (3 dni) (1)
Rothenburg o.d.T., Historisches Festspiel Meistertrunk, (4 dni) (2)
Dinkelsbühl, Die Kinderzeche (10 dni) (3)
Donauwörth, Donauwörther Reichsstraßenfest (4 dni) (2)
Wielodniowe eventy na obszarze szlaku, uwzględniające temat szlaku jako jeden z podstawowych tematów (do trzech, za każdy 4 punkty)
Röttingen, Franken- Festspiele (festiwal frankoński), teatr i muzyka historyczna z regionu, (czerwiec) (4)
Röttingen, Gauvolksfest, powiatowy festyn historii i tradycji, (sierpień -4 dni) (4)
Lauda-Königshofen, Weinfest in Alt-Lauda, święto wina (czerwiec - 3 dni)(4)
Bad Mergentheim, regionalny festyn historii i tradycji (przełom lipca i sierpnia - 3 dni) (0)
Würzburg, Weindorf Würzburg, święto wina frankońskiego i tradycji kulinarnych miasta i regionu, (maj - 10 dni) (0)
Augsburg, Freilichtbühne am Roten Tor, festiwal historycznego dramatu w dialektach szwabskim i bawarskim przełom lipca i sierpnia - 6 dni) (0)
Landsberg am Lech, Landsberger Wiesn, historyczny i kulinarny festyn miejski (czerwiec - 3 dni) (0)
Schongau, Volksfest, festyn historii i tradycji (wrzesień - 5 dni) (0)
Peiting, Schmankerltage, tradycyjna regionalna impreza kulinarna (czerwiec - 4 dni) (0)
Jednodniowe regularne eventy tematyczne kultury wysokiej i masowej* w ramach szlaku (za każdy 5 punktów)
Tauberbischofsheim, Altstadtfest, festyn historyczno - muzyczno - kulinarny (lipiec) (5)
Donauwörth - Schwäbischwerder Kindertag ( inscenizacja historii miasta) (5)
Augsburg, Friedensfest (święto ogłoszenia pokoju - od 1650 roku) (5)
Schwangau, Colomansfest, tradycyjny odpust ze świętem osady, błogosławieństwo koni i konna parada (1 dzień - niedziela po 11. października) (5)
Füssen, Füssener Stadtfest, święto historii i tradycji miasta, (sierpień,1-2 dni) (5)
Mikroeventy w ramach obiektów na zamówienie (każdy do pięciu w skali szlaku) (4 punkty)
Lauda-Königshofen, Rebgut Die Weinherberge, prezentacja i degustacja wina i potraw lokalnych w historycznej atmosferze (4)
Augsburg, Renaissance Mahl (częściowo inscenizowana uczta historyczna z "udziałem" legendarnego bankiera cesarzy, Jakuba Fuggera) ze stylizowanym zwiedzaniem miasta (4)
Landsberg am Lech, Meisterwerk Chocolaterie, pokaz tradycyjnej sztuki cukierniczej z warsztatami tematycznymi i degustacją (4)
Schongau, Ballenhaus, historyczna biesiada "Zu Gast bei den Ratsherrn" i nocna wędrówka przez miasto (4)
Schwangau, przejazd wozem historycznym lub bryczką od miejscowości do obu zamków królewskich (stromy podjazd pod górę do Neuschwanstein) (4)
Szereg innych mikroeventów w pozostałych miejscowościach szlaku
Czynne grupy rekonstrukcji historycznej, związane z obiektami i zgodne z tematyką szlaku (za każdą do 5) (6 punktów)
Rothenburg, około 20 (!) tzw. Festspielgruppen (grup poszczególnych środowisk aktorów miejskiego święta, w tym Beutelschneider, Hauptwache, Junge Schar i inni). W sumie w grupach rekonstrukcyjnych uczestniczy blisko 700 mieszkańców jedenastotysięcznego miasteczka, co jest niemieckim ewenementem (6)
Dinkelsbühl, Schar der Kinderlore, Knabenbatallion i inne grupy (6)
Landsberg am Lech, dziecięca grupa inscenizacji historycznych (6)
Schwangau, Schwangauer Trachtengruppe, udział w festynach historycznych (6)
Ponadto szereg innych grup w tych i innych miejscowościach szlaku.
Suma punktów w tej kategorii - maksymalna: (40)
III.C. Dodatkowe atrakcje tematyczne w obiektach szlaku (do 4) (po 5 punktów)
W zgodzie z profilowym ukierunkowaniem szlaku (uwzględniającym historyczną substancję miast) za obiekty szlaku uważane są zarówno same średniowieczne i nowożytne fragmenty miast wymienionych w cz. I (przebieg szlaku), jak i obiekty, instytucje wyliczone z nazwy i związane z nimi procesy oraz tradycje.
Wallerstein: prezentacja i degustacja piwa "Zwickel" warzonego tradycyjnymi metodami, którego produkcję wznowiono w ramach szlaku dla wzmocnienia kulinarnego aspektu regionalnego dziedzictwa (5)
Feuchtwangen, Kreuzgangspiele, festiwal teatralny starszych sztuk niemieckich, czerwiec-sierpień (w sumie 5 dni) (0)
Lauda-Königshofen, (Beckstein) Vintasticum (dzień doświadczeń wina frankońskiego, tradycyjnego produktu miasta i okolicy) wędrówka - warsztaty - degustacja) (5)
Nördlingen, conocny okrzyk strażnika wieży "Daniel" "So G’sell So!" nawiązujący do uratowania niestrzeżonego miasta przed żądnym łupów pobliskim arystokratą (1440 r.) (5).
Ponadto szereg atrakcji powiązanych z tematyką szlaku w kilku innych miejscowościach.
Suma punktów w tej kategorii: maksymalna (20)
III D. Znaczenie historyczne obiektów szlaku:
Za każdy obiekt o znaczeniu międzynarodowym (do 2) (10 punktów)
Augsburg, dawny Pałac Biskupi (kluczowe miejsce historii Reformacji) (10)
Za każdy obiekt o znaczeniu krajowym* (do 3) (5 punktów)
Nördlingen, miejsce zwycięstwa wojsk cesarskich nad Szwedami i protestantami w 1634 roku, punktu zwrotnego w wojnie 30-letniej decydującego o zakończeniu jednego z jej etapów (5)
Augsburg, fortyfikacje miejskie, kluczowa dla ocalenia kraju obrona miasta przed Węgrami w 955 oraz pole zwycięskiej bitwy na Lechfeld pod miastem (5),
Za każdy obiekt o znaczeniu regionalnym** (do 3) (2 punkty)
Rain, miejsce bitwy podczas wojny 30-letniej (1632 r.) i śmiertelnej rany gen Tilly`ego (0)
Würzburg, Twierdza Marienberg i pałac biskupi, rezydencja władców Frankonii, miejsce wielu wydarzeń o regionalnym znaczeniu (0)
Donauwörth, bitwa na Schellenbergu z Anglikami i ich aliantami w 1704 roku - decydująca klęska Bawarii w tzw. wojnie o sukcesję hiszpańską (0)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów na terenie jednej miejscowości lub gminy (do 3) (2 punkty)
Augsburg, kompleks obiektów dawnego Pałacu Biskupiego (2)
Suma punktów przydzielonych w tej podkategorii: maksymalna: (20)
II I.E. Znaczenie biograficzne obiektów szlaku:
Za każdy obiekt związany z postacią o znaczeniu międzynarodowym (do 2) (10 punktów)
Augsburg, Martin Luther, Fugger-Palais (miejsce kluczowej dyskusji teologicznej) oraz kościół Św. Anny (miejsce pobytu i pierwszej liturgii ewangelickiej) (10),
Za każdy obiekt związany z postacią o znaczeniu krajowym (do 3) (3 punkty)
Würzburg, Julius Echter von Mespelbrunn , książę-biskup, przywódca ideowy i polityczny niemieckiej kontrreformacji, inicjator i współtwórca Ligi Katolickiej na przedpolu wojny 30-letniej: twierdza Marienberg (rezydencja) i katedra, miejsce działania i pochówku (3),
Augsburg, - Św. Ulryk, bohater narodowy Niemiec z wieku X, katedra i bazylika St. Ulrich und Afra miejsca długoletniej działalności publicznej oraz pochówku) (3),
Za każdy obiekt związany z postacią o znaczeniu regionalnym* (do 3) (1 punkt)
Schwangau, zamki Hohenschwangau i Neuschwanstein, ten ostatni to ukochane miejsce i największa ideologiczna inwestycja Ludwika II, króla Bawarii i miejsce jego wymuszonej abdykacji (1)
Za każdy obiekt związany z postacią znaczącą w danej dziedzinie** (do 3) (1 punkt)
Steingaden, Wies, Dominik Zimmermann, wybitny architekt epoki i stylu rokoko (0)
Würzburg, rezydencja, Balthasar Neumann, wybitny architekt epoki i stylu baroku (0)
Rothenburg, kościół St. Jakob, Tilman Riemenschneider, wybitny artysta późnego gotyku (0)
Augsburg, Muzeum w Pałacu Fuggerów (dzieła) - Hans Holbein Starszy, ponadto dom rodzinny malarza na starym mieście (0)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów z tej grupy na terenie jednej miejscowości lub gminy (do 3) (2 punkty)
Schwangau, obydwa zamki (2)
Augsburg, w przypadku Św. Ulryka i M. Lutra - po dwa miejsca (2)
Würzburg, dwa miejsca (2)
Suma punktów przydzielonych w tej podkategorii: maksymalna: (20)
III F . Związek obiektów szlaku z dziejami religii lub posiadanie aktualnego znaczenia dla życia religijnego
Za każdy obiekt o znaczeniu międzynarodowym (do 2) (10 punktów)
Augsburg, stary Pałac Biskupi, miejsce uchwalenia i ogłoszenia "Confessio Augustana" (wyznania augsburskiego) w 1530 roku (10)
Augsburg, kościół Św. Anny - miejsce sprawowania pierwszej liturgii ewangelickiej w światowych dziejach Reformacji (10)
Za każdy obiekt o znaczeniu krajowym* (do 3) (5 punktów)
Würzburg, katedra, siedziba diecezji z katedrą biskupią (5)
Augsburg, katedra, siedziba diecezji z katedrą biskupią (5)
Za każdy obiekt o znaczeniu regionalnym** (do 3) (3 punkty)
Wies k. Steingaden, Wieskirche, funkcjonujące regionalne sanktuarium katolickie (3)
Füssen, kościół dawnego opactwa St. Mang z sarkofagiem misjonarza regionu, św. Manga (3)
Augsburg, bazylika St. Ulrich und Afra, diecezjalne sanktuarium z kaplicą grobową i relikwiami Św. Ulryka, bohatera narodowego i współpatrona Niemiec i Szwabii (3)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów z tej grupy na terenie jednej miejscowości lub gminy (do 3) (2 punkty)
Augsburg, 4 obiekty (2)
Suma punktów przydzielonych w tej podkategorii: maksymalna (20)
III G. Znaczenie obiektów szlaku lub miejscowości położonych na szlaku dla innego typu turystyki kulturowej niż wskazany w temacie szlaku albo uwzględniony w pozostałych podkategoriach:
Za każdy obiekt o znaczeniu międzynarodowym (do 2) (10 punktów)
Augsburg, Muzeum firmy M.A.N. z pierwszym eksperymentalnym silnikiem autorstwa założyciela, augsburczyka Rudolfa Diesla, turystyka industrialna (techniki) (10)
Za każdy obiekt o znaczeniu krajowym* (do 3) (5 punktów)
Würzburg, twierdza Marienberg, turystyka militarna (5)
Augsburg, dom rodzinny i muzeum Bertolta Brechta, turystyka literacka (5)
Za każdy obiekt o znaczeniu regionalnym** (do 3) (3 punkty)
Rothenburg, system fortyfikacji średniowiecznych i nowożytnych, turystyka militarna (0)
Rothenburg, Weihnachtsmuseum, turystyka regionalna (0)
Röttingen zamek Brattenstein, Weinbaumuseum (m. uprawy wina) - turystyka kulinarna (0)
Nördlingen, Eisenbahnmuseum (skansen kolejowy), turystyka industrialna (techniki)(0)
Dinkelsbühl, Museum der 3. Dimension (muzeum trzeciego wymiaru), turystyka techniki (technologii) (0)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów z tej grupy na terenie jednej miejscowości lub gminy (do 3) (2 punkty)
Augsburg, 2 obiekty (2)
Suma punktów przydzielonych w tej podkategorii: maksymalna: 20
III.H. Związek poszczególnych obiektów szlaku lub miejscowości na szlaku z innymi grupami etnicznymi albo z historią innych narodów: (w sumie do 2 obiektów dla danej grupy narodowej, przy uwzględnieniu maksimum 3 różnych grup narodowych):
Za każdy obiekt lub grupę obiektów o znaczeniu ogólnokrajowym (narodowym) dla danego narodu (5 punktów)
Nördlingen, (Szwedzi), miejsce ważnej dla historii Szwecji bitwy w 1634 roku, punktu zwrotnego w wojnie 30-letniej (5)
Augsburg, (Francuzi), miejsce życia i nauki Napoleona III podczas przymusowej emigracji w młodości (1817-23) tu mieszkał i uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny, wówczas w pomieszczeniach przy kościele St. Anna (5)
Augsburg i podmiejski Lechfeld (Węgrzy) miejsce decydującej bitwy, która była zwrotnym punktem w dziejach Węgrów przez oficjalnym założeniem państwa (5)
Za każdy obiekt o znaczeniu regionalnym* lub w jednej dziedzinie dla grupy narodowej (3)
Augsburg, (obywatele Izraela i Żydzi), największa synagoga w Szwabii i jedna z największych zachowanych w całych Niemczech (0)
Würzburg (obywatele Izraela i Żydzi), Jüdischer Friedhof (cmentarz żydowski) z zabytkami sztuki sepulkralnej i nagrobkami osób ważnych w skali regionu (0)
Rain, (Szwedzi), pole zwycięskiej bitwy armii szwedzkiej z 1632 roku (0)
Creglingen,(Żydzi) - Jüdisches Museum / muzeum żydowskie (0)
Dodatkowo za każdy obiekt spośród wymienionych, będący zespołem więcej niż 2 różnych pojedynczych obiektów albo za zgrupowanie więcej niż 2 różnych obiektów z tej grupy na terenie jednej miejscowości lub gminy(do 3) (2 punkty)
Augsburg, 3 obiekty (2)
Suma punktów w tej podkategorii: 17
III.I. Dodatkowe punkty za ofertę wszystkich obiektów wpisanych powyżej klas:
Za stałych przewodników obiektowych w j. polskim (za pierwsze pięć) (po 2 punkty)
Würzburg (2), Rothenburg (2), Dinkelsbühl (2), Augsburg (2), Schwangau (2 - oba zamki) oraz kilkanaście innych miejscowości: przewodnicy miejscy oprowadzają po wszystkich obiektach szlaku w danej miejscowości (10)
Za minimum dwa języki obce w ofercie przewodników obiektowych (w pierwszych pięciu) (po 1 punkcie),
We wszystkich wymienionych miastach minimum po 3 języki obce, zawsze angielski i francuski, często japoński, w Augsburgu - 11 języków, w Schwangau - 6 języków (5)
Przewodniki elektroniczne po obiekcie (za pierwsze pięć obiektów) (2 punkty),
Schwangau (Hohenschwangau i Neuschwanstein - 2), Rothenburg (całe miasto - 2), Augsburg (wszystkie obiekty szlaku i inne w mieście - 2), Würzburg (wszystkie obiekty szlaku i inne w mieście- 2 ), Füssen (2), Dinkelsbühl (miasto i muzeum- 2) (10),
Za wersje obcojęzyczne przewodników elektronicznych (przynajmniej dwie wersje obcojęzyczne, w maksimum trzech obiektach) (dodatkowo po 1 pkt),
Za ofertę zwiedzania fabularyzowanego lub stylizowanego na zamówienie w obiektach lub miejscowościach szlaku (do 5, po 4 punkty za każdą),
Würzburg (kilka ofert - 4), Rothenburg (kilka ofert - 4), Nördlingen (4), Augsburg (kilka ofert - 4) Dinkelsbühl (4), Ponadto w kilku innych miejscowościach szlaku (20)
Za własny materiał informacyjny w obiekcie (poza książkami, albumami i filmami) (do 10 obiektów - 1 pkt od obiektu),
We wszystkich miejscowościach szlaku (28), w sumie w około 60 obiektach (10)
Własny materiał informacyjny w obiekcie w przynajmniej dwóch językach obcych w pierwszych pięciu obiektach (po 1 punkcie),
W 21 miejscowościach szlaku przynajmniej dodatkowo w języku angielskim i francuskim, często także w japońskim i hiszpańskim (5)
Za sklep obiektowy lub infokiosk, oferujący przedmioty związane z tematem obiektu lub obiektu i szlaku (za każdy do 5) (3 punkty),
Würzburg, Residenz (3), Rothenburg, kilka (3), Dinkelsbühl, Haus der Geschichte (3), Augsburg, Fuggerei (3), Schwangau, w osadzie, w obu zamkach (3), ponadto kilka innych sklepów, w tym w muzeach na szlaku.
Suma punktów dodanych w tej podkategorii: maksymalna: 30.
III.J. Punkty dodatkowe za obiekty unikatowe:
Za każdy obiekt z Listy Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO w ramach szlaku lub w miejscowości/gminie, przez którą przebiega szlak (25)
Würzburg, Rezydencja (UNESCO) (25)
Wieskirche, kościół pielgrzymkowy (UNESCO) (25)
Za każdy obiekt unikatowy w skali światowej (do 3) (10 punktów)
Augsburg - Fuggerei, najstarsze osiedle socjalne świata z unikatowym statutem przestrzeganym nieprzerwanie od blisko 500 lat (10)
Schwangau - zamek Neuschwanstein, romantyczny zamek historycznego monarchy z programem inspirowanym osobistym światopoglądem inwestora oraz dziełem jednego kompozytora (R. Wagnera) (10)
Augsburg, katedra, najstarsze w całości zachowane witraże świata ("Prorocy")(0)
Suma punktów dodanych w tej podkategorii - maksymalna: 50
Za całość kategorii III: 0-300 punktów
KATEGORIA IV: OBSŁUGA WŁASNA SZLAKU
IV . A. Informacja i promocja szlaku:
Działanie własnego aktualizowanego portalu internetowego szlaku (10 punktów)
www.romantischestrasse.de , aktualizowany codziennie(10)
Wersje obcojęzyczne portalu internetowego szlaku (do 3 wersji) (za każdą po 3 punkty)
Wersje: angielska, francuska, włoska, hiszpańska, portugalska, japońska (9)
Każda samodzielna autoryzowana strona internetowa obiektu należącego do szlaku, pozostająca w połączeniu z portalem szlaku (do 10 obiektów i stron: za 3 pierwsze po 3 punkty, następne 7 - po 1 punkcie)
28 stron turystycznych miast i gmin - członków szlaku, każdorazowo połączone z portalem szlaku, ponadto kilkadziesiąt stron poszczególnych obiektów (9 + 7)
Wersje obcojęzyczne na portalach internetowych obiektów (liczone na maksimum 5 portalach obiektów do 2 wersji - każda po 1 punkcie)*.
*Dla celów analizy za obiekty przyjęto miasta z wieloma obiektami reprezentowane przez swoje organizacje turystyczne lub pojedyncze obiekty w mniejszych miejscowościach
Congress Tourismus Würzburg (ang.) (1); Tourismus Rothenburg, (ang., hiszp.(2); Regio Augsburg Tourism (ang, wł.). (2); Füssen Tourismus (ang, włoska, chińska) (2); Schwangau (ang., fr., wł., hol., hiszp., chiń.) (2). Ponadto strony pojedynczych obiektów mają do 6 wersji językowych, niemal zawsze angielską. Jednak w niektórych znaczących dla systemu miastach (jak Dinkelsbühl i Landsberg) brak jakiejkolwiek obcej, nawet angielskiej wersji strony (9)
Dokumentalne filmy telewizyjne poświęcone szlakowi lub tematowi szlaku, zrealizowane w ciągu ostatnich 2 lat przed badaniem (do 3 - każdy po 5 punktów)
Romantische Straße stellt sich vor (5)
Romantische Straße - Deutschlands älteste Ferienstraße (5)
Nostalgische Geburtstagsreise im Stil der 50-er Jahre über die Romantische Straße (5)
Dokumentalne filmy telewizyjne o poszczególnych obiektach szlaku, zrealizowane w ciągu ostatnich 2 lat przed badaniem (do 4 filmów - po 2 punkty)
Füssen (2013), Neuschwanstein (2013) (2 + 2)
Książki o szlaku, przewodniki po szlaku (do 3 wydanych w ostatnich 3 latach, poza wymienionymi w kategorii I. A) (po 3punkty)
Hikeline-Team, 2010, 2014, Fernwanderweg Romantische Straße 1. Von Würzburg nach Donauwörth, Esterbauer, Rodingersdorf (3)
Hikeline-Team, 2010, 2014, Fernwanderweg Romantische Straße 2. Von Donauwörth nach Füssen, Esterbauer, Rodingersdorf (3)
Imhof, von, B., 2015, Genuss und Kulinarik an der Romantischen Straße, seria: Merian guide, Travel House Media, Nürnberg (3)
Dodatek za obcojęzyczne wersje książek i przewodników (do 2 pozycji i 4 wersji językowych - po 2 punkty)
Brak obcojęzycznych przewodników po całym szlaku, wydanych w ostatnich 3 latach, jednak starsze pozycje można ściągnąć z internetu za pośrednictwem portalu szlaku (0)
Albumy o szlaku (do 2 wydań - po 2 punkty),
Mader F., 1991 (I. wyd.), Romantische Straße Landschafts Bilderbuch, Bayerische Verlagsanstalt, Bamberg (2)
Bildführer Romantische Straße, 2009, 2012, Willi Sauer Verlag, Dielheim (2)
Dodatki za wersje językowe albumów lub stosowane w albumach (za album i język) (1 punkt)
Bildführer Romantische Straße, 2009, 2012, Willi Sauer Verlag, Dielheim (osiem wersji językowych (1))
Brak nowych wydań (0)
Książki, albumy, filmy video o poszczególnych obiektach (do 5 - po 3 punkty)
Würzburg Stadtführer. Taschenbuch (3)
Rothenburg, Stadtführer (3)
Dinkelsbühl - Stadtführer mit 56 Aufnahmen / mit Plan & Wanderkarte (3)
Stadtführer Augsburg (3)
Landsberg am Lech: Geschichte und Kultur (3)
Schlossführer Neuschwanstein, Hohenschwangau, (książka, film wideo) (0)
Ponadto szereg innych.
Samodzielny udział szlaku w światowych prestiżowych targach turystycznych w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed badaniem (za każde stoisko do trzech - po 4 punkty)
ITB Berlin (corocznie, ostatnio 2015), (4)
DZT Mediolan (co dwa lata - ostatnio 2015) (4)
FITUR Madrid, (co dwa lata - ostatnio 2014) (4)
Ponadto szereg innych targów i workshopów turystycznych w Europie i Azji (Japonia, Korea Południowa)
Samodzielny udział poszczególnych obiektów szlaku w światowych prestiżowych targach turystycznych w ostatnich 12 miesiącach (każde stoisko w roku do trzech - 2 punkty)
Bayerische Konigschlösser (Neuschwanstein, Hohenschwangau, ITB Berlin 2015 (2)
Regio Augsburg Tourismus GmbH w imieniu miasta Augsburg, ITB Berlin (2)
Samodzielny udział poszczególnych obiektów szlaku w krajowych targach turystycznych* w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed badaniem (każde stoisko do trzech - 1 punkt)
Füssen Tourismus und Marketing, Tour-Natur Düsseldorf 2014 (1)
Wydawanie regularnych publikacji o charakterze promocyjnym (za pierwsze 2 w ciągu ostatnich 12 miesięcy - po 2 punkty)
Wir sind Echt. Die Romantische Straße, 2015 (2)
Romantische Straße. Romantic Road Coach 2015 (2)
Romantische Straße. Reiseplaner 2015 (2)
Schlemmerreise Romantische Straße Zabert Sandmann Verlag, München 2014 (przewodnik kulinarny po szlaku) (0)
Zorganizowanie podróży/wizyty medialnej po szlaku lub większości jego obiektów w ciągu ostatnich 2 lat (8 punktów)
W roku 2014 - dwie podróże medialne, w roku 2015 - dotychczas jedna. Uczestnicy: dziennikarze radiowi, blogerzy turystyczni, autorzy książek i kolumn prasowych, pośrednicy turystyki zorganizowanej z Niemiec, krajów hiszpańskojęzycznych i Azji (8)
Zorganizowanie konferencji naukowej lub popularyzacyjnej, związanej z tematem szlaku w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed badaniem (4 punkty)
Marzec 2015 - warsztaty tematyczne w Rzymie, lipiec 2015: RDA Workshop, Köln (4)
Inne formy promocji szlaku (5)
Webinar (seminarium online) w roku 2014, przewidziane także w roku 2015 (5)
Akcja plakatowa (bilboardy) na terenie Niemiec, 2014 (0)
Newsletter szlaku - regularnie rozsyłany do zapisanych abonentów (0)
Całość punktów za tę podkategorię: maksymalna: 45
IV . B. Oferty wypraw po szlaku:
Stałe oferty wycieczek na szlaku lub znacznej jego części (za każdą do 3) (5 punktów)
Touring Tours & Travel, wersja 3-dniowa (5)
Touring Tours & Travel, wersja 5-dniowa (5)
Touring Tours & Travel, wersja 7-dniowa (5)
Oferty wycieczek grupowych na zamówienie* (za każdą ofertę do 3) (3 punkty)
Touring Tours & Travel, Frankfurt n. M., kilkanaście ofert, m.in. Oldtimer Bus Rundfahrten (wykonywana przez autokary retro) (0)
Oznaczone trasy rowerowe, wodne lub konne w ramach szlaku, zbieżne z jego tematyką (pierwsze 3, po 4 pkt)
Radweg Romantische Straße, własna trasa rowerowa wzdłuż całego szlaku (4)
Oznaczone trasy piesze w ramach szlaku, zbieżne z jego tematyką (pierwsze 3 - po 4 punkty)
Weitwanderweg Romantische Straße, własna trasa piesza wzdłuż całego szlaku (4)
Historyczna, funkcjonująca stale linia kolejowa lub żeglugowa, towarzysząca szlakowi (5 punktów)
Würzburg - Feuchtwangen - Augsburg - Schongau - Füssen z koordynowanym rozkładem jazdy wybranych pociągów powiązanym z autokarami Romantic Road Coach, obsługiwana przez historyczne lokomotywy i szynobusy (5)
Całość punktów za tę podkategorię - maksymalna: (20)
IV. C. Oferta pakietowa turystyki kulturowej:
Pakiety turystyczne, związane z tematem szlaku jako całości lub znacznej jego części (każdy do 4) (5 punktów)
Romantische Straße, Wandern für Individualisten - pakiet dla indywidualnych turystów pieszych (5) (od 5 dni) (5)
Romantische Straße, Bus- Radeln für Individualisten (pakiet kombinowany autokarowo-rowerowy)(od 3 dni) (5)
Romantische Straße, Self-Drive Tour dla posiadających własny samochód (5 dni) (5)
Romantische Straße, Romantic Road & Rothenburg (2-3 dni) (5)
Romantische Straße, Romantic Road & Royal Castles (4 dni) (0)
Oraz kilka innych pakietów oferowanych przez Touring Tours & Travel (0)
Pakiety dla poszczególnych obiektów szlaku*, nie związane z całością szlaku (każdy do 4) (4)
Kilka pakietów obiektów szlaku, będących jednocześnie rezydencjami lub współpracujących z hotelami (0)
Pakiety dla miejscowości leżących na szlaku**, zawierające zwiedzanie obiektów szlaku (za każdy do 4) (3 punkty)
Kilkaset pakietów lokalnych w 23 miejscowościach szlaku (0)
Całość punktów za tę podkategorię - maksymalna: (20)
IV . D. Inne elementy obsługi turystycznej:
Działanie własnej organizacji turystycznej szlaku (LOT) (10)
Romantische Straße Touristik Arbeitsgemeinschjaft GbR (10)
Istnienie uprawnień przewodnickich na szlak (5)
W Niemczech nie istnieje państwowa regulacja przewodnictwa, jednak funkcjonują przewodnicy po szlaku, przygotowywani i zatrudniani przez Touring Tours & Travel (5)
Istnienie własnej literatury periodycznej (czasopismo szlaku, wychodzące przynajmniej dwa razy w roku - 5 punktów)
brak (0)
Całość punktów za tę podkategorię: maksymalna (15)
Za całość kategorii IV: maksymalna: 100 punktów
KATEGORIA V: POZOSTAŁA OFERTA SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU NA OBSZARZE SZLAKU
Dane zebrane do oceny w ramach tej kategorii pochodzą z opracowań na temat geografii turystycznej Niemiec lub poszczególnych regionów, z ogólnodostępnych informatorów turystycznych regionów i miejscowości oraz z aktualnych roczników statystycznych (liczba ludności).
V A. Inna oferta turystyczno-kulturowa na obszarze szlaku: 
V . A. a. muzea poza szlakiem lub poza tematem szlaku:
O znaczeniu krajowym (do 3) (po 4 punkty)
Augsburg, Muzeum literackie Bertolta Brechta w domu rodzinnym (4)
Würzburg, Dom-Museum (muzeum katedralne) (4)
Nördlingen, Rieskrater-Museum (muzeum przyrodnicze krateru meteoru) (4)
O znaczeniu regionalnym* (do 3) (po 3 punkty)
Augsburg, Muzeum der Puppenkiste (kultowego kabaretu kukiełkowego) (0)
Rothenburg o. d. T, Deutsches Weihnachtsmuseum (Muzeum Bożego Narodzenia) (0)
Landsberg am Lech, Historisches Schuhmuseum (muzeum obuwia) (0)
O znaczeniu lokalnym** (do 4) (po 1 punkcie)
Tauberbischofsheim, Schulmöbel-Museum, muzeum mebli szkolnych (0)
Nördlingen, Muzeum Im "augenblick"-multimedialna wystawa ostatnich 100 lat historii miasta (0)
Ponadto kilkadziesiąt innych muzeów lokalnych w 22 z 28 miejscowości szlaku (0)
V . A. b. inne atrakcyjne dla turystyki kulturowej obiekty w miejscowościach szlaku:
O znaczeniu międzynarodowym lub krajowym (do 3 na całym szlaku) (po 5 punktów)
Creglingen, poza miastem: relikty celtyckiego grodu Finsterlohr (około 100 v. Chr.) (5)
Augsburg: Muzeum Rzymskie z reliktami Augusty - dawnej stolicy prowincji Recji (5),
O znaczeniu regionalnym (do 3 na całym szlaku) (po 3 punkty)
Schongau, Märchenwald (tematyczny park bajek) (3)
Wallerstein, Wallersteiner Felsen:65-metrowa skała z punktem widokowym na krater Ries (3)
Augsburg, Mozart-Haus, dom rodzinny Leopolda Mozarta (ojca Amadeusza) z rodzinną ekspozycją biograficzną (3)
Ponadto szereg innych obiektów o znaczeniu regionalnym.
O znaczeniu lokalnym* (do 4 na całym szlaku) (po 1 punkcie)
Landsberg am Lech, Mutterturm - romantyczna wieża wzniesiona przez malarza sir Huberta von Herkomera z kolekcją jego dzieł (0)
Schillingsfürst ( Faulenberg), romański kościół Św. Sykstusa (0)
Ponadto kilkadziesiąt innych walorów w przestrzeni szlaku.
V. A. c. lokalne (miejskie lub gminne) trasy turystyczne o tematyce historycznej lub kulturowej:
Materialne (spełniające wszystkie kryteria tras materialnych) (do 5) (po 4 punkty)
Lauda-Königshofen (Beckstein) Historische Kelter - dydaktyczna trasa wina (4)
Wirtualne z dostępnymi publikowanymi opisami lub oznaczone w terenie* (do 5, po 2 punkty)
Würzburg, W alking tour Wurzburg (2)
Rothenburg, Walking Tour (2)
Feuchtwangen, Rundgang durch Feuchtwangen (2)
Dinkelsbühl, Stadtrundgang (2)
Augsburg, Stadtour Augsburg (0)
Ponadto kilkanaście tras w innych miastach szlaku. Wymienione trasy w dużej części oznaczono "in situ", jednak nie są koordynowane, co klasyfikuje je jako wirtualne.
V. A. d. eventy poza tematem szlaku:
Regularne eventy kultury wysokiej lub masowej o znaczeniu międzynarodowym lub krajowym, odbywające się na terenie gmin, przez które przebiega szlak (do trzech, po 5pkt)
Würzburg, Internationales Africa-Festival (międzynarodowy, muzyczny) (5)
Rothenburg, Taubertal Open Air Festival , międzynarodowy, muzyczny (5)
Augsburg, Brecht-Festival (międzynarodowy, profil teatralno-muzyczno-filmowy) (5)
Regularne eventy kultury wysokiej lub masowej o znaczeniu przynajmniej regionalnym, odbywające się na terenie gmin, przez które przebiega szlak (do trzech*, po 3 punkty)
Nördlingen, Citta-Slow-Festival (kulinarny) (0)
Augsburg, Plärrer, regionalny festyn ludowy (0)
Friedberger Musiksommer (0)
Landsberg, Snowdance Independent Filmfestval (0)
Ponadto szereg innych w kilku miejscowościach szlaku.
Grupy rekonstrukcji historycznej, czynne w gminach, przez które przebiega szlak, nie związane z tematem szlaku ani jego obiektami** (za każdą do 3 - po 2 punkty)
Würzburg, Heimat-und Trachtenverein 1903 Würzburg e.V. (grupa rekonstrukcji tradycji i stroju dolnofrankońskiego (0)
Augsburg, Populares Vindelicenses - grupa rekonstrukcji okresu rzymskiego (0)
Schwangau, Schwangauer G`wand, grupa rekonstrukcji tradycji i stroju bawarskiego (0)
Ponadto szereg innych grup w innych miejscowościach szlaku.
Suma punktów w całej podkategorii V.A.: maksymalna: 40
V B. Pozostała oferta kulturowa na obszarze szlaku:
V. B. a. atrakcje kulturalne i rozrywka na szlaku:
Funkcjonujące stale placówki teatralne w miejscowościach (gminach) szlaku
(za pierwsze trzy obiekty) (po 2 punkty)
Würzburg, Mainfranken Theater (2)
Rothenburg, Toppler Theater (2)
Dinkelsbühl, Theater im Spitalhof (2)
Augsburg, Theater Augsburg (0)
Filharmonia w miejscowościach szlaku (za pierwsze trzy obiekty) (po 2 punkty)
Würzburg, Philharmonisches Orchester Würzburg (2)
Augsburg, Augsburger Philharmoniker (2)
Opera w miejscowościach szlaku (za pierwsze trzy) (2 punkty)
Würzburg, Mainfranken Theater (2)
Augsburg, Theater Augsburg (2)
Teatr muzyczny (operetka, rewia lub musical) na miejscu (za pierwsze dwie placówki) (2)
Würzburg, Mainfranken Theater (2)
Augsburg, Theater Augsburg (2)
Stała oferta koncertów muzycznych* (za pierwsze trzy oferty - po 2 punkty)
Augsburg, Kammerkonzerte im Kleinen Goldenen Saal (koncerty kameralne) (0)
Würzburg, Theater in Chambinzky (0)
Sezonowa oferta teatralna lub muzyczna***** (za pierwsze trzy oferty - po 1 p.)
Rothenburg o. d. T. Regularne koncerty w kościele St. Jakob (0)
Landsberg am Lech , Internationaler Landsberger Orgelsommer (od VI do IX) (0)
Steingaden, Wies, Festlicher Sommer in der Wies, codzienne koncerty w sezonie (0)
Kina całoroczne, funkcjonujące w miejscowościach na szlaku (do 4) (1 punkt)
Würzburg, Dinkelsbühl, Augsburg, Landsberg a. L., Rothenburg o. d. T., Füssen (4)
Kluby i inne miejsca wieczornej rozrywki w miejscowościach na szlaku (do 4 - po 1 p.)
Augsburg (kilkanaście), Würzburg (kilka), Rothenburg o. d. T. ("Club 23"), Dinkelsbühl "Jazzkeller" i kilkanaście innych w przestrzeni szlaku (1+1+1+1) (4)
V. B. b. kulturowo znacząca oferta przyrodnicza:
Ogrody zoologiczne, wieloprzestrzenne akwaria, parki dzikich zwierząt, inne duże obiekty zoologiczne (za każdy do trzech - po 2 punkty)
Augsburg, Zoologischer Garten (2)
Schongau, Freigehege der wilden Tiere (park dzikich zwierząt) (2)
Würzburg, ZOO & Tierpark Würzburg (2)
Park Narodowy z muzeum przyrodniczym na terenie gmin przy szlaku (4 punkty)
Brak w przestrzeni szlaku (0)
Park Krajobrazowy na terenie gmin przy szlaku (do trzech) (po 2 punkty)
Nördlingen, Geopark Ries, park krajobrazowy w kraterze meteoru (2)
Augsburg, Naturpark Westliche Wälder (2)
Schwangau, Naturpark Bannwaldsse (2)
Rezerwat przyrody na terenie gmin przy szlaku** (do trzech - po 1 punkcie)
Wildsteig, Rezerwat (Naturschutzgebiet) Ammergerbirge-Ammerschlucht z wodospadami kurtynowymi (0)
Füssen, Rezerwat Faulenbacher Tal (0)
Ponadto kilkanaście innych rezerwatów o mniejszym znaczeniu.
Ogród Botaniczny, Palmiarnia, Arboretum (za pierwsze dwa obiekty) (2 punkty)
Augsburg, Botanischer Garten (2)
Wallerstein, Oranżeria (2)
Ogród przy rezydencji, park kultywowany (za pierwsze dwa obiekty - po 1 punkcie)
Schillingsfürst, książęcy park z rodowym mauzoleum (1)
Wallerstein, Hofgarten (ogród pałacowy) (1)
Park miejski duży kultywowany (od 4 ha) z obiektami sztuki (pierwsze dwa - po 1 p.)
Würzburg, Würzburger Ringpark (1)
Füssen, Stadtpark Baumgarten (1)
Ponadto kilka innych parków miejskich
Suma punktów w całej podkategorii V.B. : maksymalna: 20
V.C. Pozostała oferta turystyczna na obszarze szlaku
V. C. a. miejsca aktywnego wypoczynku:
Centra aktywnego wypoczynku (do trzech - po 2 punkty)
Augsburg, TBS Wünschig, Inningerstr. 100 (2)
Füssen, Turn- und Sportgemeinde Füssen e.V., centrum przy Kreuzkopfstraße 2 (2)
DJK Sportzentrum Würzburg , Wredestr. 23 (2)
Miejsca zorganizowanego aktywnego wypoczynku* (do 4 - po 1 punkcie)
Rothenburg, Tennisclub Rot-Weiß (1)
Rothenburg, Skaterplatz und Montanbike Anlage (0)
Rothenburg., Dreifeldsporthalle , Dinkelsbühlerstr. 3 (0)
Ponadto kilkanaście innych miejsc w przestrzenie szlaku.
V. C. b. inne atrakcje przyrodnicze:
Góry ze znakowanymi szlakami turystycznymi na terenie szlaku (3 punkty)
Schwangau, Halblech, Füssen - Alpy Bawarskie, kilkadziesiąt znakowanych szlaków turystycznych (3)
Jeziora (zdatne do kąpieli, dostępne)(za pierwsze dwa akweny) (po 2 punkty)
Halblech, cztery jeziora alpejskie (2)
Pomniki przyrody (za pierwsze dwa na trasie szlaku) (1 punkt)
Schwangau, Pöllatschlucht (wąwóz) (1)
Donauwörth, 600-letni dąb "Zigeunereiche" (1)
Ponadto kilkaset innych na trasach rowerowych i pieszych szlaku, część w miastach
V.C. c. pozostałe atrakcje turystyczne
Wieże widokowe stale dostępne (za pierwsze dwie na terenie gmin na szlaku) (1 punkt)
Augsburg, wieża Perlachturm, panorama miasta (1)
Nördlingen, wieża "Daniel" kościoła farnego (90 m), panorama doliny meteoru Ries (1)
Ponadto kilkanaście innych wież widokowych w miejscowościach szlaku.
Możliwość zamówienia lotu turystycznego nad miejscowościami szlaku (za pierwszą ofertę) (3 punkty)
Rothenburg o . d. T., Flugplatz "Am Bauerngraben" - loty nad Rothenburgiem i doliną Tauber (4 inne miejscowości szlaku) (3)
Würzburg, Bernhardt Balonfahrten, loty balonem nad miastem i okolicą (0)
Füssen, Bavaria Ballonfahrten GmbH, Seeg k. Füssen (0)
Ponadto 6 innych ofert w przestrzeni szlaku.
Zabytkowe linie kolejowe normalnotorowe lub wąskotorowe z przynajmniej dwoma różnymi przystankami w miejscowościach szlaku (za dwie pierwsze) (3 punkty)
Feuchtwangen - Dinkelsbühl- Nördlingen (normalnotorowa, pociągi retro) (3)
Füssen - Schwangau, rejs statkiem po jeziorze Forggensee (3)
Stała lub sezonowa* oferta rejsów białej floty po jeziorach lub rzekach w miejscowościach szlaku (za pierwsze dwie) (1 punkt)
Würzburg, rejs statkiem po Menie (1)
Oznaczone trasy rowerowe na terenie szlaku częściowo z nim zbieżne (łączące minimum 2 rożne miejscowości szlaku) z wypożyczalnią rowerów (za pierwsze 3 - po 3 punkty)
Trasa Fernradweg RS, na całej trasie szlaku, wypożyczalnie rowerów w 8 punktach (3+3+3)
Suma punktów w całej podkategorii V.C. maksymalna: 20
V. D. Pozostałe czynniki wpływające na atrakcyjność turystyczną szlaku
V.D. a. Krzyżowanie się szlaków turystycznych:
Krzyżowanie się szlaku z innym szlakiem turystyczno-kulturowym o zasięgu międzynarodowym lub krajowym, jeśli przynajmniej jeden obiekt należy do obu szlaków (za pierwsze 3 - po 5 punktów)
Deutsche Burgenstrasse, Rothenburg ob. der Tauber, forteca Spitalbastei i inne obiekty (5)
Via Claudia Augusta (międzynarodowa Włochy-Austria - Bawaria): Augsburg (Rathausplatz, Maximilianstraße), Donauwörth (Reichsstraße), ponadto Landsberg, Schongau, Füssen (5)
Krzyżowanie się szlaku z innym szlakiem turystyczno-kulturowym o zasięgu międzynarodowym lub krajowym, jeśli żaden obiekt nie należy do obu szlaków (za pierwsze 3 - po 3 punkty)
Deutsche Limes-Straße (szlak dawnej granicy imperium rzymskiego na Renie i Dunaju): Dinkelsbühl- Mönchsroth (rzymska wieża graniczna) (3),
Krzyżowanie się szlaku z innym szlakiem turystyczno-kulturowym o zasięgu regionalnym, jeśli przynajmniej jeden obiekt należy do obu szlaków (za pierwsze 3 - po 3 punkty)
Fränkische Bocksbeutelstraße (regionalna frankońska trasa kulinarna - wina): Würzburg, Muzeum Środkowej Frankonii, Rynek) (3)
Zwischen Alpen und Bodensee (regionalna trasa obiektów UNESCO) Steingaden (Wieskirche) i Schwangau (Neuschwanstein) (3)
Die Barockstrasse im Allgäu, Steingaden, Wieskirche, (3)
Deutsche Alpenstrasse : Füssen (opactwo, rezydencja) Steingaden (klasztor) (0)
Ponadto kilka innych szlaków regionalnych.
V.D. b. Duże miasta na szlaku:
Miasta powyżej 250 tys. mieszkańców, z rozwiniętą infrastrukturą handlową na miejscu, położone na szlaku (za każde do 3 - po 4 punkty)
Augsburg (273 tys.) (4)
Miasta posiadające 100-250 tys. mieszkańców z rozwiniętą infrastrukturą handlową na miejscu, położone na szlaku* (za każde do 3 - po 3 punkty)
Würzburg, (133 tys.) (3)
Miasta posiadające 50-100 tys. mieszkańców z rozwiniętą infrastrukturą handlową na miejscu, położone na szlaku** (za każde do 3 - po 1 punkcie)
brak
Suma punktów w całej podkategorii V.D. - maksymalna: (20)
Za całość kategorii V: 100 punktów
KATEGORIA VI: INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA I KOMUNIKACYJNA
VI. A. Baza noclegowa na szlaku:
Za każdy pierwszy obiekt noclegowy danej klasy w trzech wyznaczonych miejscowościach z obiektami kluczowymi szlaku lub położony poza nimi, lecz w promieniu 15 km od ich centrum (do 3 obiektów noclegowych dla całego szlaku i danej kategorii - po 2 punkty):
Miejscowości wyznaczone w przestrzeni szlaku: Rothenburg ob der Tauber (część północna, miejscowość z obiektami kluczowymi), Augsburg (część środkowa, miejscowość z obiektami kluczowymi) i Füssen (część południowa, zakończenie szlaku, odległość 4-7 km od obiektów kluczowych w Schwangau) oraz samo Schwangau (miejscowość z obiektami kluczowymi)
Hotele kategorii 5*****
Rothenburg o. d. T. - brak (0)
Augsburg - Dorint an der Kongreßhalle Augsburg 5***** (2)
Füssen - brak (0)
Hotele kategorii 4****
Rothenburg o. d. T. - Hotel Eisenhut 4**** (2)
Augsburg - Hotel Augsburger Hof 4**** (2)
Füssen - Hotel Hirsch 4**** (2)
Hotele kategorii 3***
Rothenburg o. d. T. - Akzent Hotel Schranne 3*** (2)
Augsburg - Bio Hotel Bayerischer Wirt 3*** (2)
Füssen - Parkhotel Bad Faulenbach 3*** (2)
Hotele kategorii 2**
Rothenburg o. d. T. - Hotel Rödertor 2** (2)
Augsburg - B&B Hotel Augsburg 2** (2)
Füssen - Hotel Jakob 2** (2)
Hotele kategorii 1*
Rothenburg o. d. T. - Hotel Altfränkische Weinstube 1* (2)
Augsburg - Hotel Georgsrast 1* (2)
Füssen - Europarkhotel 1* (2)
Hostele (Hostel/Gästehaus)
Rothenburg o. d. T. - Gästehaus Eberlein (2)
Augsburg - Gästehaus Sleps (2)
Füssen - House L.A. Hostel (2)
Pensjonaty (Pension)
Rothenburg o. d. T. - Pension Becker (2)
Augsburg - Pension Delux (2)
Füssen - Pension Steigmühle (2)
Schroniska turystyczne lub młodzieżowe:
Rothenburg o. d. T. - DJH Jugendherberge Rothenburg o.d.T. (2)
Augsburg - Jugendherberge Augsburg (2)
Füssen - DJH Jugendherberge Füssen (2)
Inne nie skategoryzowane stałe usługi noclegowe
Rothenburg o. d. T. - Elke-Zimmer (2)
Augsburg - Petsch Zimmervermietung (2)
Füssen - Susanne`s Bed & Breakfast & Garden (2)
Gospodarstwa agroturystyczne (Ferienwohnungen)
Rothenburg o. d. T. - Ferienhaus Brunhilde (2)
Augsburg - Gäste-Ferienwohnung Bö-Wald (2)
Füssen - Haus Reiter (2)
(Rothenburg: 18, Augsburg: 20 Füssen/Schwangau : 18)
Suma punktów za całą podkategorię VI A.: 56
VI B Restauracje i inne obiekty gastronomiczne
Restauracje funkcjonujące bezpośrednio przy obiektach szlaku (do 5 lokali) (po 4 punkty)
Würzburg - rezydencja - B. Neumann Restaurant, Cafe, Bar (4)
Würzburg - twierdza Marienberg, Burggaststätte (4)
Dinkelsbühl, Weib`s Brauhaus, (4)
Augsburg - Fuggerei, Fuggerei-Stube (4)
Wallerstein - zamek, Fürstlicher Keller zu Wallerstein (4)
Schwangau - Neuschwanstein, Schloss-Restaurant Neuschwanstein (0)
Ponadto restauracje w historycznych lokalizacjach funkcjonują w licznych miejscowościach szlaku w przestrzeni obiektów kolektywnych: (rynków miejskich i ulic mieszczańskich)
Dodatek za kuchnię tematyczną (dania związane z tematem szlaku) jeśli jest oferowana w wymienionych restauracjach przy obiektach (do 5) (po 2 punkty za obiekt)
Wallerstein - zamek, Fürstlicher Keller …, potrawy historyczne i piwo zamkowe (2)
Dinkelsbühl - Weib`s Brauhaus, kuchnia regionalna frankońska (2)
Augsburg - Fuggerei-Stube, typowe potrawy z miejskiej tradycji Augsburga (2)
Inne restauracje z kuchnią regionalną w miejscowościach przy szlaku (do 5)* (po 2 punkty)
Rothenburg o. d. T., Goldenes Fass , kuchnia regionalna frankońska (2)
Augsburg, Zeughausstube, tradycyjna kuchnia szwabska (2)
Rothenburg, Gasthof Rödertor i "Kartoffelstube" - kuchnia regionalna frankońska
Harburg - Fürstliche Waldschänke Eisbrunn, największa tradycyjna piwiarnia i restauracja regionu (0)
Füssen Bierstube (przy Hotelu Hirsch) , regionalna kuchnia bawarska (0)
Dodatkowe punkty za każdą z wymienionych restauracji, czynną później niż do godziny 22-giej (po 1 punkt za każdą restaurację)
Wszystkie wymienione restauracje są czynne przynajmniej do północy (10)
Dodatkowe punkty za regularną ofertę kulturalną związaną z tematem szlaku lub jego obiektów* w każdej z wymienionych restauracji przy obiektach oraz w restauracjach z kuchnią regionalną lub tradycyjną: (po 2)
Nie stwierdzono regularnej oferty kulturalnej w wymienionych lokalach (0)
Dodatkowe punkty za oryginalne produkty kulinarne, związane z tematem szlaku (do 5 po 2 punkty)
Würzburg, Der Würzburger Rotgelegter, lokalny gatunek kiełbasy, oferowany w restauracjach starego miasta (2)
Lauda-Köningshofen (Beckstein), regionalne wino frankońskie (2)
Wallerstein, tradycyjne piwo warzone dla mieszkańców rezydencji (2)
Nördlingen, "Rieser Küchle" smakołyk oferowany w licznych restauracjach (2)
Augsburg-Fuggerei, Schwäbischer Zwiebelrostbraten, historyczne danie miasta (2)
Augsburg, liczne restauracje i kawiarnie na Maximilianstraße: Augsburger "Datschi", lokalne ciasto śliwkowe (0)
Ponadto szereg innych lokalnych dań głównych, napojów i słodkich dodatków.
Suma punktów za całą podkategorię VI B.: 50
VI C. Komunikacja:
VI. C. a. Dostępność komunikacyjna szlaku (obiekty kluczowe szlaku)
Jeśli obiekty kluczowe szlaku leżą:
W odległości mniejszej niż 50 km od lotniska międzynarodowego (za pierwsze dwa obiekty - po 5 punktów)
Augsburg, City Airport (7 regularnych połączeń poza Europą około 30 w Europie) (5)
W odległości mniejszej niż 50 km od lotniska krajowego* (po 3 punkty za pierwsze dwa obiekty) (6)
brak
Położenie w odległości mniejszej niż 20 km od zjazdu z autostrady lub drogi ekspresowej (szybkiego ruchu) (za pierwsze dwa obiekty - po 5 punktów)
Rothenburg o. d. T. (bezpośrednio przy A-7) (5)
Augsburg (bezpośrednio przy A-8) (5)
Füssen (bezpośrednio przy A-7) (0)
Przebieganie dróg krajowych przez gminy, w których znajdują się obiekty kluczowe szlaku (do 2 dróg krajowych na każdy obiekt, lecz do 5 dróg na cały szlak - po 2 punkty)
Rothenburg o. d. T. (brak)
Augsburg (B-17; B-2) (4)
Füssen (B-17; B-310)(4)
Duże dworce kolejowe w miejscowościach z obiektami kluczowymi (pierwsze dwa - po 3p.)
Augsburg Hbf (3)
Pozostałe* dworce kolejowe w miejscowościach z obiektami kluczowymi (za każdy po 2 punkty)
Füssen (2)
Rothenburg o. d. T. (2)
Dworce autobusowe w miejscowościach z obiektami kluczowymi (za każdy po 2 punkty)
Augsburg Busbahnhof (2)
Rothenburg o. d. T. Busbahnhof (2)
Füssen Busbahnhof (2)
VI C. b. Transport zorganizowany na obszarze szlaku:
Stała linia turystyczna kolejowa, autobusowa lub mikrobusowa, łącząca przynajmniej cztery obiekty szlaku, w tym przynajmniej dwa obiekty kluczowe (za 3 pierwsze - po 5 punktów)
Romantische Straße, Romantic Road Couch (własna linia autobusowa, łączy wszystkie miejscowości szlaku) (5)
Oferta regularna (stała lub sezonowa) bryczek, meleksów, sań, połączenia wodnego lub innego niestandardowego, łączącego przynajmniej dwie różne miejscowości szlaku (za pierwsze 5 - po 3 punkty)
Pociągi retro Nördlingen- Dinkelsbühl-Feuchtwangen (3)
Bryczki: Füssen - Schwangau- Neuswanstein (3)
Statek: Füssen-Schwangau, Forggensee (rejs statkiem po jeziorze) (3)
Stała lub sezonowa oferta regularna bryczek, meleksów, sań, połączenia wodnego lub innego niestandardowego, łączącego różne obiekty w jednej miejscowości szlaku* (za trzy pierwsze - po 2 punkty)
Bryczki: Schwangau (osada- zamek Hohenschwangau -zamek Neuschwanstein (0)
Oferta na zamówienie bryczek, meleksów, sań, połączenia wodnego lub innego niestandardowego, łączącego przynajmniej dwie różne miejscowości szlaku lub obiekty w jednej miejscowości** (za trzy pierwsze - po 2 punkty)
Augsburg- Nördlingen - Rothenburg (pociągi retro na zamówienie) (0)
Oldtimer Bus Rundfahrten Kursy autobusów retro na zamówienie w ramach pakietu (0)
Suma punktów za całą podkategorię VI C: 50
Za całość kategorii VI: 0-200 punktów
W sumie za wszystkie kategorie maksymalna ilość punktów dla szlaku wynosi 1000
Całość punktacji zestawiono w tabeli zbiorczej z rozbiciem na poszczególne kategorie i podkategorie, ułatwiające szczegółową interpretację wyniku dla badanego systemu i formułowanie wniosków w odniesieniu do poszczególnych podzakresów analizy.
Tabela 1. Zestawienie punktacji w poszczególnych kategoriach dla szlaku Romantische Straße

Kategoria	Podkategoria	Punkty uzyskane	punktacja maksymalna	Uwagi
Kategoria I: Organizacja szlaku	A. tematyzacja szlaku	39	50
B. oznaczenie szlaku		50	50
C. koordynacja szlaku		50	50
D. dostępność obiektów		50	50
Suma za całą kategorię I		189	200
Kategoria II: Ogólna Atrakcyjność turystyczna szlaku	A. autentyczność obiektów	40	40
B. ciągłość szlaku		5	15
C. liczba obiektów		15	15
D. własna usługa transportowa		15	15
E. stan utrzymania obiektów		15	15
Suma za całą kategorię II		90	100
Kategoria III: Turystyczno-kulturowy potencjał obiektów szlaku	A. znaczenie kulturowe zgodne z tematem	60*	60	*Tematyka: miasta Rzeszy i formalnie uznane dziedzictwo kulturowe
B. eventy zgodne z tematyką		40	40
C. dodatkowe atrakcje tematyczne		20	20
D. znaczenie historyczne obiektów		20	20
E. znaczenie biograficzne obiektów		20	20
F. znaczenie religijne obiektów		20	20
G. znaczenie dla innych form tur. kult.		20	20
H. znaczenie: inne grupy etniczne*		17	20	*poza niem.
I. dodatek: oferta obiektów		30	30
J. dodatek: obiekty unikatowe		50	50
Suma za całą kategorię III		297	300
Kategoria IV: Obsługa własna szlaku	A. promocja szlaku	45	45
B. oferty wypraw po szlaku		20	20
C. oferta pakietowa		20	20
D. inne elementy promocji		15	15
Suma za całą kategorię IV		100	100
Kategoria V: Pozostała oferta turystyczna szlaku	A. inna turystyczno-kulturowa	40	40
B. inna kulturowa, przyrodnicza		20	20
C. inna turystyczna		20	20
D. pozostałe czynnik wpływającei		20	20
Suma za całą kategorię V		100	100
Kategoria VI: Infrastruktura turystyczna i komunikacyjna	A. noclegi*	56	60	*ob. kluczowe
B. gastronomia			50	60
C. komunikacja			50	80
Suma za całą kategorię VI			155	200
Suma dla Szlaku:		Za wszystkie kategorie razem:	932	1000

7. Interpretacja ogólna wyników waloryzacji
Według przyjętych zasad interpretacji wyników badania waloryzacyjnego, wynikających z publikacji: [Mikos von Rohrscheidt, Kraków, s. 163-173], Szlak Romantyczny należy uznać za szlak tematyczny o wielkim potencjale turystycznym. Wynik uzyskany przez system (932 punktów) mieści się przy tym wyraźnie powyżej środka najwyższej kategorii oceny (przedział między 825 a 1000 jako maksymalną możliwą oceną szlaku). Oznacza to, że system jest w pełni rozwiniętym linearnym produktem turystycznym, w ramach którego w bardzo wysokim stopniu wykorzystano możliwości obudowania tematycznych atrakcji w elementy ofert i usług turystycznych oraz z szerokim i prawidłowym zastosowaniem instrumentów zarządzania turystyką, w tym rozmaitych elementów organizacji promocji.
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie I. W tej kategorii, podstawowej dla oceny tematyzacji systemu i jego rzeczywistego funkcjonowania, szlak uzyskał 187 z 200 możliwych punktów. Względną słabość można wskazać w zakresie naukowej tematyzacji (podzakres I. A. a.), jest to brak obszernej monografii naukowej poświęconej kulturowo-historycznej analizie i ocenie obiektów szlaku jako grupy. Z punktu widzenia zgodności obiektów z profilem systemu (podzakres I. A. c) punktację osłabiło ponadto funkcjonowanie w ramach systemu kilku miejscowości (Wildsteig i Halblech), w których potencjalne atrakcje, czyli obiekty antropogeniczne wartościowe z punktu widzenia turystyki kulturowej albo nie istnieją, albo nie spełniają warunków tematyzacji systemu. Maksymalną liczbę punktów natomiast otrzymały elementy organizacyjne: komunikacyjna i fizyczna dostępność obiektów (I.D.), fizyczne oznaczenie szlaku (I. B.), oraz aktywność koordynatora w zakresie zarządzania systemem i integracji jego elementów (I.C.) - pod tym względem system może wręcz służyć jako wzorcowy. Ogólna liczba punktów w tym zakresie oraz ich rozłożenie (w żadnej z podkategorii nie było to mniej niż wymagane 35 punktów z 50) wskazuje, że oceniany system spełnia kryteria szlaku materialnego, czyli rozwiniętego produktu turystycznego o strukturze linearnej.
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie II. W tym zakresie system osiągnął 90 ze 100 możliwych punktów. W zupełności spełnione jest kryterium autentyczności, przy czym proporcja obiektów pierwotnych w stosunku do obiektów wtórnych oraz obiektów wykreowanych dla potrzeb turystyki daleko przekracza wymagania stawiane tego rodzaju systemom (II. A.). Znakomita większość obiektów (w tym ekspozycji muzealnych) nawiązuje przy tym wprost do średniowiecznej i nowożytnej historii miejskich organizmów Frankonii i wschodniej Szwabii oraz do uznanego dziedzictwa kulturowego na tym terenie. Także liczba obiektów szlaku (II. C.) w 28 miejscowościach daje możliwości szerokiego rozwinięcia oferty turystycznej, w tym wprowadzenia samodzielnych, wąsko tematyzowanych warstw szlaku i cząstkowych propozycji jego zwiedzania. Obiekty i całe miejskie przestrzenie wokół ich lokalizacji są bez wyjątku w przynajmniej zadowalającym, a najczęściej w bardzo dobrym stanie utrzymania i estetyki (maksymalna ocena w podzakresie II. E.). Szlak Romantyczny posiada własną usługę transportową, obejmującą całą przestrzeń systemu, co jest rzadkie w dotychczas badanych szlakach tego rodzaju i zasłużenie pociąga za sobą maksymalną ocenę w odnośnym podzakresie (II.D.). Jedynie ciągłość szlaku nie jest w optymalnym stopniu zachowana na trzech z 27 odcinków, co obniżyło punktację w tym podzakresie (II.B) do 5 z 15 możliwych punktów. Jednak jest to tylko nieco więcej niż 10 % przestrzeni szlaku, dodatkowo odległości miedzy miejscowościami są w tym wypadku usprawiedliwione przebiegiem dróg bardziej atrakcyjnych dla turystów niż drogi szybkiego ruchu oraz zdecydowanie mniejszym zagęszczeniem historycznych ośrodków miejskich na odnośnych odcinkach. Ogólna ocena 90 ze 100 punktów w zakresie II przy wskazanych mankamentach dotyczących zwartości nakazuje zgodnie z przyjętą metodą badania usytuować szlak jako atrakcyjny turystycznie (z punktu widzenia potencjalnych użytkowników).
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie III. W tym zakresie, kluczowym dla określenia znaczenia systemu w ofercie turystyki kulturowej ocena szlaku jest bliska idealnej: osiągnięta punktacja wyniosła aż 297 z możliwych 300 punktów. Szlak osiągnął przy tym maksymalne wyniki we wszystkich elementach oceny z wyjątkiem podzakresu III.H. (znaczenie dla turystyki etnicznej), w którym jego ocena jest zresztą także zadowalająca (17 z 20 możliwych punktów). Świadczy to o wysokiej randze obiektów szlaku w odniesieniu do tematyzowanego w ramach systemu obszaru dziedzictwa kulturowego (III.A.), a także dużym znaczeniu historycznym licznych miejsc i obiektów włączonych do systemu (III. D), co łącznie z formalnym sklasyfikowaniem kilku miejsc i obiektów jako dziedzictwa światowego lub stwierdzenia ich unikatowego charakteru (III.J) zapewnia mu dużą rozpoznawalność i atrakcyjność w dla bardzo szerokiego kręgu turystów kulturowych. Stwierdzono dużą liczbę eventów tematycznych, organizowanych regularnie w miejscowościach położonych na szlaku (III.B.), co tworzy dodatkowe magnesy przyciągające potencjalnych turystów w określonych dniach, a łącznie podczas całego sezonu, oddziałuje także na turystów preferujących uczestnictwo w imprezach lub uważających je za równie atrakcyjne jak zwiedzanie. O dbałości zarządców szlaku i poszczególnych samorządów o atrakcje uzupełniające świadczy maksymalna ocena systemu w podzakresie III.C. Wysoką wartość szlaku dla zwolenników turystyki biograficznej podkreśla maksymalna ocena w podzakresie III. E. , z kolei taka sama ocena w kategorii III.F. potwierdza jego naprawdę duży potencjał w zakresie turystyki religijnej (raczej w jej poznawczej odmianie "turystyki motywowanej wiedzą" niż pielgrzymkowej "turystyki motywowanej wiarą"). Obie te oceny wskazują na szerokie możliwości wykreowania w ramach Szlaku Romantycznego dodatkowych tras oraz ofert wycieczek i pakietów odnoszących się do ważnych postaci i do religijnego aspektu kultury, przy czym w obu wypadkach - o znacznym spektrum dziedzin aktywności bohaterów i oraz rozmaitości procesów i faktów historycznych. Szereg miejscowości i obiektów szlaku ma ponadto znaczny potencjał w zakresie innych gałęzi turystyki kulturowej, w szczególności turystyki militarnej, regionalnej i muzealnej. Szczególnie w tym pierwszym przypadku ranga i stopień zachowania istniejących obiektów pierwotnych oraz tematycznych ekspozycji także pozwalałyby na stworzenie odrębnej oferty zwiedzania szlaku (o ukierunkowaniu historyczno-militarnym). Wreszcie same obiekty - w tym historyczne części miast, ale i muzea - są bardzo dobrze przygotowane do obsługi turystów, oferują im rozliczne możliwości zwiedzania i proponują różnorodne materiały oraz pamiątki tematyczne, co potwierdza i ilustruje najwyższa możliwa ocena w odnośnym podzakresie (III.I.). Wszystko to razem nakazuje - zgodnie z klasyfikacją przyjętej metody - uznać badany system za szlak o wybitnej tematycznej atrakcyjności turystyczno-kulturowej i wybitnej koncentracji na deklarowanej tematyce, co jest najwyższą możliwą oceną w tym zakresie.
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie IV. W tym zakresie Szlak Romantyczny otrzymał maksymalną ocenę (100 punktów). Oznacza to, że we wszystkich podzakresach, odnoszących się do promocji, własnej oferty wypraw po szlaku i oferty pakietów, oraz obsługi turystów w ramach systemu, szlak w całości spełnia kryteria aktywnie zarządzanego złożonego produktu turystycznego. Na szczególną uwagę zasługuje poziom pakietyzacji szlaku; w sumie w tej dziedzinie na ofertę składa się ponad 300 pakietów indywidualnych, zarówno dotyczących całości (zarządzanych przez komercyjnego partnera szlaku) czy znacznej części szlaku, jak i lokalnych pakietów tematycznych, skierowanych do najrozmaitszych grup odbiorców, w tym turystów zmotoryzowanych, pieszych i rowerowych. Z kolei kilkanaście wycieczek po szlaku tworzy urozmaiconą propozycję dla turystów preferujących zwiedzanie grupowe. Także w zakresie promocji wykorzystane są praktycznie wszystkie rodzaje narzędzi typowych dla podobnych systemów i produktów turystyki kulturowej. Szlak został sklasyfikowany jako system z wysokim poziomem usług oraz z wysoką aktywnością autopromocyjną.
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie V. Maksymalna punktacja w tym zakresie (100 punktów) potwierdza, że w przestrzeni badanego szlaku istnieje urozmaicona i atrakcyjna dla różnych grup turystów oferta niezwiązana bezpośrednio z jego tematyką. Obejmuje ona liczne i różnorodne atrakcje, eventy kulturalne oraz typowe dla miast propozycje kulturalne (V.A.) w miejscowościach szlaku, do tego wystarczająco równomiernie zlokalizowane w przestrzeni całego systemu, mimo jego znacznej rozpiętości (ponad 400 km), jak również rozmaite usługi turystyczne urozmaicające pobyt i zwiedzanie (V.C). Nie brak w tej przestrzeni także atrakcji o charakterze przyrodniczym (V.B.). Szlak Romantyczny krzyżuje się ponadto w kilku miejscach z innymi tematyzowanymi systemami linearnymi, przebiegającymi w regionie, co zapewnia mu rozpoznawalność wśród kolejnych grup turystów (V.D). Wszystko to sprawia, iż można go zaliczyć do grupy szlaków o wybitnym znaczeniu kulturowo-turystycznym i ogólno-turystycznym.
Interpretacja ogólna wyników waloryzacji w zakresie VI. W ostatnim zakresie, odnoszącym się do służącej turystom infrastruktury Szlak Romantyczny osiągnął 155 z 200 możliwych do uzyskania punktów. Stosunkowo umiarkowanie wypadła przy tym ocena podzakresu VI.C. zestawiającego wyniki analizy infrastruktury komunikacyjnej (50 na 80 możliwych punktów). Szlak posiada wprawdzie znakomitą komunikację samochodową, co zawdzięcza zwłaszcza głównie gęstości sieci autostrad i dróg głównych oraz wynikającej stąd bliskiej odległości od nich do miejscowości z jego kluczowymi obiektami. Jednak niekorzystnie na możliwości przyciągania turystów z dalekich obszarów wpływa dość duża odległość dwóch spośród trzech głównych koncentracji miejsc i obiektów szlaku (północnej i południowej) od międzynarodowych portów lotniczych, który to mankament tylko częściowo niwelowany jest przez własną linią autokarową, rozpoczynającą startującą swoje kursy z wielkiego lotniska we Frankfurcie nad Menem. Drugim powodem tej dalekiej od ideału oceny jest stosunkowo mała liczba i słabe urozmaicenie dedykowanych turystom i szczególnie atrakcyjnych dla nich połączeń pomiędzy poszczególnymi miejscowościami na szlaku (w zasadzie ograniczają się one do jednej kolejowej linii retro kursującej tylko między 3 miejscowościami oraz połączenia wodnego między dwoma kolejnymi). Bardzo wysoko oceniono natomiast poziom i różnorodność infrastruktury noclegowej na szlaku (56 z 60 możliwych punktów z podzakresie VI.A.) - w tej dziedzinie jedyną luką okazał się brak hoteli najwyższej kategorii (5*) w pobliżu dwóch spośród trzech obiektów kluczowych. Natomiast wysoka, lecz nie idealna ocena oferty kulinarnej (50 z 60 punktów z podzakresie VI.B.) spowodowana jest generalnym brakiem regularnej oferty kulturalnej w lokalach gastronomicznych, także w tych (bardzo licznych) miejscach, gdzie w historycznych wnętrzach dostępne są potrawy kuchni tradycyjnej i regionalnej. W sumie system należy sklasyfikować jako szlak z dobrze rozwiniętą infrastrukturą służącą turystyce, w górnym przedziale tego zakresu.
Mocne strony systemu. Z pewnością zalicza się do nich zgodność walorów z tematyzacją: liczne miasta i miasteczka ze swoimi rozmaitymi obiektami historycznymi, ale także z kolekcjami muzealnymi, a obok nich ślady wielkiej historii i lokalnych historii zapisane w zabytkach, ale i ożywiane w licznych nawiązujących do nich eventach - to wszystko materializuje i unaocznia turyście różnorodność dziejów i przejawów dawnego i aktualnego życia społeczności i ich kultury. Jeśli dołożyć do tego przemyślane wykorzystanie dziedzictwa formalnie uznanego i często unikatowego, a obok niego dbałość o eksponowanie wybitnych postaci historii i ich fascynujących kolei życia, to można stwierdzić, że atrakcyjność systemu nie tylko została skutecznie zbudowana na bazie mądrze dobranych zasobów kulturowych, ale nadal się nimi "żywi", przy czym zarządzający szlakiem i lokalnymi ofertami umiejętnie sięgają po różnorodne - sprawdzone i nowatorskie -metody interpretacji dziedzictwa.
Efektywności systemu służy podkreślanie autentyczności zasobów ze strony zarządców systemu ("Wir sind echt" - jesteśmy prawdziwi, to nie tylko tytuł najnowszego przewodnika po szlaku, ale i nieoficjalne motto kierujących nim i tworzących jego ofertę). Wyraża się ono w permanentnej dbałości o narracje towarzyszące w poszczególnych miejscowościach, które na co dzień je nie tylko eksponują, ale - uzgadniając wzajemnie zarówno wątki, jak i techniki interpretacyjne - świadomie podkreślają różnice w przebiegu procesów historycznych i wieloaspektowość lokalnych historii. Dokonuje się to między innymi w starannym przygotowywaniu scenariuszy rozlicznych zwiedzań fabularyzowanych i stylizowanych, w unikaniu kopiowania elementów programów festiwali, festynów i inscenizacji, a swoje potwierdzenie (i zapewne dodatkową zachętę do poszukiwania na szlaku) znajduje nawet na portalu systemu, gdzie przy stronie licznych (szkoda, że nie wszystkich) miejscowości podano na przykład streszczenia miejscowych sag i legend.
Zdecydowanym atutem szlaku są trzy pełne i równouprawnione trasy jego zwiedzania: samochodowa, rowerowa i piesza, z których każda łączy wszystkie miejscowości. Ich przebieg i wyposażenie wytyczono z uwzględnieniem zarówno wygody zwiedzających, jak i typowych dla każdej grupy potrzeb (na przykład rowerzyści potrzebują dróg samodzielnych bez ruchu samochodowego, wypożyczalni sprzętu i bezpiecznych miejsc dla pozostawiania rowerów, piesi - zabezpieczenia ścieżek na górskich podejściach i cienia, zwiedzający z użyciem samochodów - parkingów w pobliżu zabytków i dobrego oznakowania drogi z jednych do drugich). Tym samym zarządcy szlaku już teraz w pełni realizują postulaty badaczy turystyki kulturowej, przewidujących coraz szybszy wzrost grupy turystów łączących uczestnictwo w kulturze z aktywnością fizyczną.
Podobnym świadectwem otwartości na sugestie specjalistów jest wyjątkowo wysoki stopień "pakietyzacji" szlaku, rzadko spotykany w podobnych systemach eksploatacji turystycznej. Zarządcy oferty na szlaku, stworzonym przecież pierwotnie dla zorganizowanych grup wycieczkowych, już bardzo wcześnie, bo ponad trzydzieści lat (a więc na długo przed upowszechnieniem pakietów zamawianych online i wypraw typu city breaks) zauważyli pierwsze sygnały trendu ku indywidualizacji wśród turystów kulturowych i konsekwentnie tworzyli oferty pakietów dla samodzielnych zwiedzających. Liczba takich ofert aktualnie idzie w setki, a łączone w nich usługi odpowiadają rozlicznym typom rozpoznanych potrzeb. Być może tak wczesną i skuteczną reakcję na zmiany popytowe szlak zawdzięcza właśnie formule zarządzania, która nigdy nie przyjęła modnego swego czasu modelu centralnego i tym samym nie realizowała strategii powstałej za jednym biurkiem, lecz korzystała z grupowej mądrości ludzi na co dzień koordynujących ofertę miast małych i większych, szeroko rozpoznawalnych atrakcji i niewielkich niszowych oferentów.
W związku ze wspomnianą już dbałością o różnorodność pozostaje także inny atut szlaku - mianowicie "namacalność" dziedzictwa dla turysty i wielozmysłowość w konfrontacji z nim. Tę pierwszą gwarantują zwiedzania stylizowane i fabularyzowane (tworzące wrażenie "relacji z pierwszej ręki) oraz liczne mikroeventy z elementami inscenizacji historycznej, bazujące między innymi na dużej liczbie grup rekonstrukcji historycznej i ich stałej gotowości do regularnej realizacji takich usług, jak również wielość eventów na szlaku odbywających się w stałych i wzajemnie uzgodnionych terminach, gwarantujących praktycznie każdemu uczestnictwo w paru, a nawet kilku z nich, jeśli zwiedza szlak podczas sezonu. Tę drugą zapewniają rozliczne i zróżnicowane oferty kulinarne w bardzo wielu miejscowościach, bazujące na dawnych lokalnych tradycjach i receptach, ale i na kreatywności branży gastronomicznej. Nie tylko naoczną konfrontację z dziedzictwem umożliwiają także multimedialne wystawy w większości muzeów, a częściowo również stałe efekty wizualne czy dźwiękowe w trakcie zwiedzania otwartych przestrzeni niektórych miejscowości.
Na wyróżnienie zasługuje promocja szlaku. Jest ona pod każdym względem profesjonalna: jest długofalowo planowana i konsekwentnie realizowana, szeroko zakrojona i wykorzystuje praktycznie wszystkie dostępne i sprawdzone instrumenty. Są wśród nich publikacje papierowe i elektroniczne, portale internetowe, newslettery, udział w targach branżowych w kraju, Europie i na innych kontynentach, organizowania warsztatów branżowych i seminariów (w tym nawet praktycznie nie znane np. w polskiej turystyce webinarów). Zarządcy szlaku wyjątkowo często (kilka razy do roku) organizują podróże medialne dla starannie wybranego kręgu ludzi, gwarantujących szeroką popularyzację oferty lub nawet nawiązanie nowych kontaktów biznesowych. Środki na tak intensywną promocję pochodzą przy tym wyłącznie z wpłat członków szlaku - optymalnie wykorzystywane wsparcie logistyczne ze strony niemieckich organizacji służących promocji turystycznej nie wiąże się z żadnym wsparciem finansowym.
Sama różnorodność walorów i nawet tworzonej na ich bazie oferty szlaku nie gwarantuje jeszcze komercyjnego sukcesu systemu, o czym niejednokrotnie można przekonać się analizując koleje losu polskich systemów tematycznych. Konieczna jest także stała i dobra współpraca w jej realizacji gospodarzy miejsc i partnerów odpowiedzialnych za poszczególne elementy. Tym ważniejsza jest sprawna bieżąca współpraca przy wyraźnym podziale zadań w zarządzaniu szlakiem, zwłaszcza gdy koordynator nie realizuje bezpośrednio funkcji komercyjnego touroperatora. Przykład Szlaku Romantycznego udowadnia, że jest to możliwe i nie stoi na przeszkodzie nie tylko w sprawnym funkcjonowaniu, ale i w rozwijaniu systemu.
Słabe strony systemu. System oceniony w wyniku bardzo szczegółowej analizy w najwyższym przedziale (932 punkty) nie może mieć wielu słabych elementów. Jednak na podstawie wyników analizy przeprowadzanej z punktu widzenia turystyki kulturowej i uwzględniającej zarówno jej antropologiczne podstawy, jak i współczesne potrzeby oraz odpowiadające im działania zarządcze, można wskazać kilka dziedzin, w których przydatna byłaby korekta lub uzupełnienie pewnych luk.
Jedno z takich spostrzeżeń dotyczy tematyzacji, w tym zwłaszcza jej naukowego uzasadnienia. Szlak został wprawdzie w 1950 roku utworzony jako produkt turystyczny, nie posiadając podstawy historycznej w postaci linearnej (jak szlaki handlowe, pielgrzymkowe, biograficzne i inne), a przy jego konstrukcji nie badano szczegółowo dobrze już wówczas opisanego aspektu dziedzictwa, który wybrano dla tematyzacji (dawne miasta Rzeszy w regionie). Jednak przez 65 lat istnienia systemu można było postarać się o przygotowanie i wydanie zbiorczej monografii miast na szlaku. Powszechną świadomość kulturowej autentyczności walorów szlaku jako całości poważnie osłabia brak zbioru naukowych lub popularno-naukowych opracowań prezentujących historyczne i kulturowe aspekty organizmów miejskich, które przecież uwarunkowały zarówno podobieństwa, jak i różnice w przebiegu ich średniowiecznych i nowożytnych dziejów. Te pierwsze wynikają z wielkiej historii, która była wspólnym udziałem miast (np. Reformacji, wojny 30-letniej, XVIII-to i XIX-wiecznej industrializacji, przyspieszonej urbanizacji XIX i XX wieku). Te drugie zaś wynikają z konkretnych wydarzeń, które wpływały na kierunek rozwoju poszczególnych miejscowości, jak status monarszej rezydencji lub jego brak, tragiczne wydarzenia kolejnych wojennych konfliktów lub oszczędzenie miasta podczas ich trwania, triumf jednego lub drugiego z dominujących wyznań, lokalizacja ważnego ośrodka życia religijnego, wreszcie z działalności wybitnych jednostek i ich wpływu na losy miasta oraz kształtowanie się jego dziedzictwa - jak przykładowo Jakub Fugger Bogaty i jego spuścizna w Augsburgu czy Julius Echter von Mespelbrunn i skutki jego działalności dla Würzburga i całej Frankonii.
Analiza zgodności tematycznej wykazała jej brak dla dwóch miejscowości szlaku w jego południowej części: Halblech i Wildsteig. Powody ich zaliczenia do systemu nie są przy tym aż tak oczywiste: z wyjaśnień zarządcy wynika, że chodziło o zachowanie zwartości systemu, jednak przy braku obu wymienionych osad dystans między poszczególnymi miejscowościami wynosiłby nie więcej niż (odpowiednio) 23 kilometry między Rottenbuch i Steingaden, oraz 19 kilometrów między Steingaden i Schwangau, co nie jest odległością krytyczną. Jednak zrozumiałe jest, że po tak długim funkcjonowaniu w strukturze szlaku nie ma sensu eliminować z niej obu wymienionych miejscowości.
W skali całego szlaku pewnym minusem oferty kulinarnej - skądinąd dobrze rozwiniętej i zróżnicowanej - jest brak towarzyszących jej regularnych propozycji kulturalnych. Wyjątkiem są tu niektóre restauracje obydwu dużych miast, zresztą położone poza obiektami szlaku w ścisłym rozumieniu. Typowe dla wielu szlaków tematycznych włączanie muzyki lub elementów performacji artystycznej, albo choćby pokazów lub warsztatów kulinarnych ma miejsce tylko na grupowe zamówienie, co wyklucza indywidualnych turystów.
Słabym punktem szlaku są trzy powyżej 30-kilometrowe odcinki bez miejscowości szlaku lub choćby pojedynczych jego obiektów. O ile nie dotyka to tak bardzo turystów zmotoryzowanych (w niemieckich warunkach drogowych 40 kilometrów nawet na drodze lokalnej można przejechać w maksymalnie 30 minut, uwzględniając nawet przejazd przez kilka miejscowości) to o wiele bardziej osłabia atrakcyjność systemu dla turystów pieszych i rowerowych. W ich przypadku takie odległości bez atrakcji tematycznych (pół dnia dla jednych, a więcej niż cały dzień z koniecznym noclegiem dla tych drugich!) powodują wzmocnienie efektu znużenia przy braku redukującej go motywacji poznawczej.
Na ostatnim miejscu należy dołączyć element krytyki strategii promocyjnej szlaku i jej realizacji - powyżej bardzo mocno docenionej. Jest on uwarunkowany krajowym - polskim - punktem widzenia prowadzącego badania, a zatem może być nieco subiektywny. Otóż z punktu widzenia wykorzystania szans na poszczególnych rynkach dystrybucji oferty, fakt zupełnego pominięcia jej potencjalnych polskich adresatów (zarówno jako biur podróży, jak i jako indywidualnych turystów) wydaje się poważnym niedopatrzeniem lub wręcz lekceważeniem dużej i blisko zlokalizowanej grupy odbiorców. Przez cały okres istnienia szlaku, także po przełomie politycznym roku 1989 i wejściu Polski do Unii Europejskiej w roku 2004 nie stwierdzono żadnych form zabiegania o polskich klientów (jak uczestnictwo w targach czy zorganizowanie podróży medialnej dla polskich autorów albo touroperatorów). Poza zamkiem Neuschwanstein nie istnieje też polska literatura przewodnikowa na temat szlaku i jego obiektów, brak opisów na stronach www systemu, w tym nawet na głównym portalu. Nie stwierdzono również istnienia polskojęzycznych usług turystycznych w miejscowościach (jak przewodnictwo miejskie) i oferty pakietowej sformułowanej po polsku, nie ma też (znów chwalebnym wyjątkiem jest Neuschwanstein) polskich wersji audioprzewodników w muzeach. Przy takim podejściu trudno poważnie traktować żale niektórych odpowiedzialnych za turystykę, że "Polacy do nas nie przyjeżdżają". Tę lukę jednak stosunkowo łatwo byłoby uzupełnić.

8. Postulaty w zakresie modyfikacji i rozwijania oferty szlaku
Na pierwszym miejscu wśród propozycji uzupełnienia organizacji i oferty Szlaku romantycznego wymienimy wprowadzenie tych elementów, których brak został już wyartykułowany powyżej. Pożądanym wydaje się zatem uzupełnienie naukowej tematyzacji szlaku. Mogłaby ona przebiegać stopniowo i przyjąć postać kilku monografii poświęconych kolejno zasadniczym aspektom dziedzictwa kulturowego na szlaku oraz jego korzeni. przede wszystkim zaś samym miastom-celom z zestawieniem i krytyczną narracją zachodzących w nich historycznych procesów oraz z fachową analizą porównawczą czy kontrastową zachowanego tam dziedzictwa. Już niewielka w objętości książka z niedługimi i zrozumiale napisanymi opracowaniami poszczególnych miejscowości na szlaku (wydana może jako pierwszy tom serii poświęconej poszczególnym aspektom szlaku?) uzasadniałaby w oczach turystów występowanie takich a nie innych zasobów zaliczanych do uznanego dziedzictwa kulturowego, które jest przecież wtórnym elementem tematyzacji systemu. Przedmiotami kolejnych opracowań mogłyby być te walory w przestrzeni szlaku, które stanowią o jego atrakcyjności z punktu widzenia poszczególnych forma turystyki kulturowej, jak kościoły i sanktuaria w kontekście dziejów religii i typów historycznej pobożności czy wystawy muzealne w kontekście turystyki muzealnej albo tematycznej. Przedmiotem innego tomu mogłoby być naukowe opracowanie legend, sag i tradycji, które stanowią korzenie i treści cyklicznych eventów na szlaku, jeszcze innego - zestawienie i krytyczne opracowanie oryginalnych produktów kulinarnych wraz z ich historycznie uchwyconymi początkami, a może i twórcami - i tak dalej. Dla świadomego turysty kulturowego, zwłaszcza zainteresowanego historią i poszczególnymi elementami dziedzictwa atrakcyjnie przygotowane i wydane, a także napisane przystępnym językiem opracowania tego rodzaju byłyby nie tylko mile widzianym "towarzystwem" podczas pobytu w przestrzeni szlaku, ale także cenną pamiątką z wakacyjnej podróży.
Postulatem nie aż tak pilnym, jednak działaniem na dłuższą metę pożądanym byłoby wypełnienie luk w zwartości szlaku przy zbyt dużej odległości między kolejnymi obiektami na odcinkach między Rain a Augsburgiem, Friedbergiem a Landsbergiem oraz między Landsbergiem a Hohenfurch albo przynajmniej na jednym lub dwóch z nich. Rozczarowanie turystów nie znajdujących na długich odcinkach żadnego interesującego ich celu zostałoby usunięte lub zredukowane dzięki wykreowaniu dla potrzeb turystyki miejsc lub obiektów tematycznych nawiązujących do profilu szlaku lub (wtórne) umieszczenie w jakimś miejscu przy trasie dodatkowych obiektów, by w ten sposób stworzyć dodatkowe atrakcje. Nie wpłynie to negatywnie na ocenę szlaku jako propozycji konfrontacji z autentycznym dziedzictwem, gdyż aktualna proporcja obiektów pierwotnych do (także przecież pożądanych w turystyce kulturowej) wykreowanych jest zdecydowanie korzystna dla tych pierwszych. Pozostaje tylko pytanie, jaki charakter miałyby mieć owe atrakcje. Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na centra interpretacji, niewymagające posiadania autentycznych kolekcji; mogłyby one być poświęcone na przykład prezentacji wspólnych wątków legend miejskich oraz dawnym bohaterom zbiorowej wyobraźni średniowiecznych mieszczan (czarownicom, demonom i bajkowym zwierzętom), a być prezentowane w możliwie autentycznych wersjach "mundart" czyli lokalnego języka potocznego z poszczególnych miast. Inną możliwością jest zebranie i prezentacja tematycznych kolekcji gromadzących eksponaty być może z terenu całego szlaku, a poświęconych dotychczas nie eksploatowanym aspektom miejscowego dziedzictwa na przykład prehistorii tych terenów albo stworzenie muzeum narracyjnego, którego bohaterami byliby ludzie podtrzymujący lokalne tradycje i ich działalność. Usunięcie tych luk, być może nawet nieistotnych dla turystów zmotoryzowanych, szczególnie przysłuży się atrakcyjności szlaku w odbiorze turystów pieszych i rowerowych.
Podobnie (czyli za pomocą stworzenia gdziekolwiek na trasie centrów interpretacji lub muzeów narracyjnych albo choćby miejsc prezentacji stałego mikroeventu) mógłby zostać rozwiązany inny z problemów szlaku, mianowicie brak atrakcji tematycznych miejscowości Halblech i Wildsteig, jeśli nie zdecydowano by się na ich usunięcie z systemu (które to rozwiązanie jest raczej mało prawdopodobne z powodu spodziewanego oporu społecznego i przeszkód formalnych).
Obok pakietów tematycznych, których kilka odnosi się do miejsc i obiektów określonych typów, zarządcy szlaku powinni również rozważyć skonstruowanie i promocję kilku warstw tematycznych w skali całego obszaru systemu lub znacznej jego części. Propozycje podróży szlakiem jednego z aspektów dziedzictwa lub nawet procesu historycznego albo dziedziny zainteresowań mogłyby przyciągnąć nową grupę turystów.

Literatura:
Gaweł Ł, 2011, Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, Wyd. UJ. Kraków,
Mikos v. Rohrscheidt A., 2010 (a), Turystyka Kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Wyd. II. KulTour.pl, Poznań,
Mikos v. Rohrscheidt A., 2010 (b), Regionalne szlaki tematyczne. Idea, potencjał, organizacja, Proksenia, Kraków,
Mikos v. Rohrscheidt A., 2013, Szlak Piastowski w przebudowie. Struktura, zarządzanie, oferta kulturowo-turystyczna", Proksenia, Kraków,
Mikos v. Rohrscheidt, 2014, Współczesne przewodnictwo miejskie. Metodyka i organizacja interpretacji dziedzictwa, Proksenia, Kraków
www.romantischestrasse.de (ostatni zweryfikowany dostęp 28 lipca 2015)

 

Nasi Partnerzy