Główna :  Dla autorów :  Archiwum :  Publikacje :  turystykakulturowa.ORG

Data wydania 4 listopada 2013, redaktor prowadzący numeru: Agnieszka Matusiak

Numer 11/2013 (listopad 2013)

Arkadiusz Ochmański

Kategoria I: Potencjalne cele turystyki kulturowej
I.A: Zabytki:
I.A. a) Obiekty sakralne:
Inny obiekt sakralny o znacznych walorach architektonicznych (pierwsze trzy) (4)
Modernistyczny kościół pw. Św. Józefa w Zabrzu (4)
I.A. c) Inne zabytkowe obiekty architektoniczne i techniczne:
Budynek - miejsce ważnych wydarzeń ZD (pierwsze dwa***)(4)
Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu-miejsce wizyty Charlesa de Gaull’a (9.09.1967) (4)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych Z (pierwsze trzy****) (3)
Stalowy Dom z 1927 r. -jedyny w Europie zachowany metalowy budynek (3)
Zachowane w znacznej części zespoły zabytkowe związane z dziejami innych niż polska grup etnicznych (za pierwsze dwa zespoły) (7)
Osiedle Ballestrema w Zabrzu-Rokitnicy (7)
Osiedle Borsigwerk w Zabrzu (7)
Osiedle Ballestrema w Zabrzu (0)
Zabytek techniki/obiekt przemysłowy o znaczeniu międzynarodowym ZD (pierwszy) (10)
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego "Guido" w Zabrzu-jedyna w Europie zabytkowa kopalnia węgla kamiennego udostępniona do ruchu turystycznego (10)
Zabytek techniki/obiekt przemysłowy o znaczeniu krajowym ZD (pierwsze dwa*) (7)
Skansen Górniczy "Królowa Luiza" w Zabrzu (7)
Szyb Maciej(7)
Zabytek techniki/obiekt przemysłowy o znaczeniu regionalnym ZD (do trzech***) (3)
Mur oporowy z basztami na terenie dawnej huty Donnersmarcka
Dodatkowe punkty za wszystkie miejsca lub obiekty wpisanych powyżej klas:
Za stałych przewodników miejskich oprowadzających po obiektach lub przewodników obiektowych w j. polskim (za pierwsze pięć) (po 2 pkt)
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego Guido (2)
Skansen Królowa Luiza (2)
Szyb Maciej (2)
Za minimum dwa języki obce w ofercie przewodników (w pierwszych pięciu obiektach) (1 pkt)
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego Guido (2)
Skansen Królowa Luiza (2)
Za minimum dwa języki obce w ofercie przewodników (w pierwszych pięciu) (po 1 pkt)
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego Guido (2)
Skansen Królowa Luiza (2)
Mikroeventy¹⁷ oferowane podczas każdego zwiedzania grupowego miejsca lub obiektu (pierwsze 2) (po 2 pkt)
Event edukacyjny "Z hajerem na Szychta"-Kopalnia Guido (2)
Event edukacyjny "Świat Legend Skabnika"-Kopalnia Guido (2)
Własny materiał informacyjny w obiekcie, jak publikacje monograficzne, albumy (za pierwsze trzy obiekty) (1 pkt),
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego Guido (1)
Skansen Królowa Luiza (1)
Szyb Maciej (1)
Własny materiał informacyjny w obiekcie w językach obcych (przynajmniej dwóch) w pierwszych trzech obiektach (1)
Zespół Kopalni Węgla Kamiennego Guido (1)
Skansen Królowa Luiza (1)
Szyb Maciej (1)
Za bardzo dobry (2) lub dobry (1) stan konserwacji i estetyki najważniejszych trzech obiektów (element uznaniowy) można doliczyć w sumie od 1 do 2 punktów dla całego regionu).
Bardzo dobry stan konserwacji wszystkich obiektów (2)
I.B. Miejsca historyczne lub znaczące:
I.B. a) Budowle historyczne i monumenty:
Monumenty (pomniki) o znaczeniu regionalnym²⁰ (do trzech) (2)
Pomnik Wincentego Pstrowskiego w Zabrzu -pierwszego przodownika pracy w PRL. (2)
Pomniki lub obiekty małej architektury²¹ o znaczeniu lokalnym (do trzech****) (1)
Pomnik Karola Miarki w Zabrzu (1)
Pomnik Józefa Lompy w Zabrzu (1)
Miejsca związane z biografią osób o krajowym znaczeniu niedostępne lub częściowo zachowane (za pierwsze dwa*) (1)
Kopalnia Jadwiga -miejsce pracy Wincentego Pstrowskiego (1)
Miejsca związane z biografią osób o regionalnym znaczeniu (pierwsze dwa) (1)
Ulica Piekarska-miejsce zamieszkania Horsta Eckerta "Janoscha"- pisarza niemieckojęzycznego, autora powieści "Cholonek czyli Dobry Pan Bóg z Gliny" (1)
I.B. b) Cmentarze historyczne
Nekropolia zbiorowa znanych osobistości w skali regionu (do trzech) (2)
Pomnik + wokół pomnika groby zbiorowe wojenne 42 Powstańców Śląskich poległych w walkach o Górę Świętej Anny oraz w okolicach Sławięcic i Kędzierzyna (2)
Pojedyncze miejsce pochówku osobistości znanej w skali kraju (do trzech) (2)
Grób Wincentego Pstrowskiego (pochówek rodzinny) - pomnik nagrobny (2)
Pojedyncze miejsce pochówku osobistości znanej w skali regionu (do trzech) (1)
Grób Bronisława Hagera (pochówek rodzinny), działacza plebiscytowego na Górnym Śląsku, twórcy uniwersytetu Ludowego w Zabrzu, cywilnego komisarza w czasie III Powstania Śląskiego, uczestnika kampanii wrześniowej (1)
Inny cmentarz zabytkowy z ciekawymi obiektami sztuki sepulkralnej*** (do dwóch) ZD (1)
Cmentarz Żydowski w Zabrzu (1)
Za każdy cmentarz zabytkowy lub inną nekropolię o znacznie ograniczonej dostępności²⁵ - odejmuje się połowę przyznanych punktów
I.C) Pojedyncze dzieła sztuki:
Pojedyncze obiekty sztuki o znaczeniu krajowym (do trzech) (5)
Kilkanaście prac autorstwa Nikifora w Muzeum Miejskim w Zabrzu (5)
Pojedyncze obiekty sztuki o znaczeniu regionalnym (do trzech*) (3)
Obraz Matki Boskiej Mikulczyckiej w Muzeum Miejskim w Zabrzu (3)
I.D. Muzea i wystawy (w tym skanseny, galerie, muzea techniki)
Muzea o znaczeniu regionalnym³³ (do trzech) (5)
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu (5)
Muzea o znaczeniu lokalnym (do trzech***) (2)
Muzeum Miejskie w Zabrzu (1)
Organizacja Nocy Muzeów w regionie na mniejszą skalę* (3-9 placówek) (2)
Organizacja Nocy Muzeów m.in. w Kopalni Guido, Muzeum Miejskim oraz Muzeum Górnictwa Węglowego (2)
Lokalne izby pamięci, ogólnodostępne prywatne kolekcje pamiątek (do trzech****) (1)
Izba Pamięci w Kopalni Guido (1)
Przy wszystkich uwzględnionych powyżej muzeach i ekspozycjach dodatkowe punkty za:
Ekspozycje i prezentacje multimedialne (do dwóch) (2)
Kopalnia Guido (2)
Wersje obcojęzyczne ekspozycji i prezentacji multimedialnych (do dwóch) (za każdą 1)
Kopalnia Guido (2)
Przewodniki elektroniczne (1)
Kopalnia Guido (2)
Wersje obcojęzyczne przewodników elektronicznych (do 2 języków za każdy:) (1)
Przewodnicy obiektowi stali (2)
Kopalnia Guido (2)
Skansen Królowa Luiza(2)
Muzeum Miejskie (2)
Muzeum Górnictwa Węglowego (2)
Przewodnicy obcojęzyczni obiektowi stali za każdy język do trzech (1)
Kopalnia Guido (1)
Skansen Królowa Luiza (1)
Własny materiał informacyjny³⁶, wydany nie dawniej niż przed 5 laty (1)
Kopalnia Guido (1)
Skansen Królowa Luiza(1)
Muzeum Miejskie (1
Muzeum Górnictwa Węglowego (1)
Wersje obcojęzyczne własnego materiału informacyjnego (min.dwie wersje) (1)
Kopalnia Guido (1)
Skansen Królowa Luiza (1))
Przy muzeach regionalnych i lokalnych punkty dodatkowe za:
Stałe godziny otwarcia (1)
Muzeum Górnictwa Węglowego (1)
Muzeum Miejskie (1)
Każdą wystawę tematyczną stałą powyżej czterech (do dwóch w sumie) (1)
Wystawy "Przetwórstwo Węgla" oraz "Kultura Górnicza" w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu (2)
Własny materiał informacyjny, opracowania mniejsze (broszury, foldery) (1)
Muzeum Górnictwa Węglowego (1)
Muzeum Miejskie (1)
Skansen Królowa Luiza (1)
I.E. Eventy kulturowe:
Regularne eventy kultury wysokiej o znaczeniu krajowym (do dwóch) (6)
Ogólnopolski Festiwal Dramaturgii Współczesnej "Rzeczywistość przedstawiona" (6)
Międzynarodowy Zabrzański Festiwal Organowy im. Ks. Antoniego Chlondowskiego (6)
Regularne eventy kultury masowej⁴¹ o znaczeniu międzynarodowym (7)
JAZ Festiwal Muzyki Improwizowanej (7)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu krajowym (do trzech) (6)
Międzynarodowy Festiwal Tańca (6)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu regionalnym (do trzech) (4)
Międzynarodowy Festiwal Rysowania (4)
Zabrzański Festiwal Orkiestr im. Edwarda E. Czernego (4)
I.G. Kulturowo znacząca oferta przyrodnicza:
Ogród Botaniczny, Palmiarnia, Arboretum (za pierwsze dwa obiekty) (4)
Miejski Ogród Botaniczny (2)
I.H. Szlaki kulturowe:)
Przebiegające przez region lub jego miejscowości materialne lub realne szlaki o znaczeniu krajowym (za pierwsze trzy) (6),
Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego (6)
Przebiegające przez region materialne lub realne szlaki turystyczne o znaczeniu regionalnym (pierwsze dwa) (3)
Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego (3)
Materialne lub realne szlaki turystyczne w regionie (własne) (za pierwsze trzy) (3)
Szlak Husarii Polskiej (3)
Szlak Obrońców Polskiej Granicy (3)
Wirtualne szlaki turystyczne⁴⁸, przebiegające przez teren regionu (za pierwsze trzy) (2)
Trasa Kulturalno-Turystyczna po Zabrzu (2)
Wirtualne trasy tematyczne w miejscowościach regionu (za pierwsze trzy) (1)
Podziemne trasy turystyczne stale dostępne na terenie regionu (7)
Trasy Turystyczne Kopalni Guido (7)
Oferta objazdu turystycznego w przewodnikiem na zamówienie (za pierwsze dwie trasy) (1)
Biuro Podrózy INDEX "Wycieczka Szlakiem Zabytków Techniki Województwa Śląskiego" (1)
Biuro Podróży "Laguna" z Łodzi Wycieczka "Szlakiem Zabytków Techniki" (1)

Kategoria II: Elementy obsługi turystycznej:
II.A. Informacja turystyczna:
Informacja turystyczna na miejscu, regularnie czynna (2)
Punkt Informacji Turystycznej w Zabrzu (2)
Informacja w językach obcych, (za każdy język do trzech) (1)
Punkt Informacji Turystycznej w Zabrzu (2)
Przewodnicy miejscy lub terenowi na zamówienie (3)
PTTK Zabrze (3)
Przewodnicy miejscy lub terenowi, (za każdy język do czterech) (1)
Aktualny⁴⁹ własny materiał informacyjny wysokiej jakości na temat regionu lub jego miejscowości (ogólnie) (2)
Szereg materiałów informacyjnych dostępnych w Punktach Informacji Turystycznej na terenie miasta (2)
Wersje obcojęzyczne materiału informacyjnego wysokiej jakości (każdy język do trzech) (1)
Szreg materiałów informacyjnych w języku angielskim i niemieckim (2)
Pozostały* aktualny materiał informacyjny⁵⁰: (1)
Informator kulturalny w lokalnej prasie m.in. "Głos Zabrza" (0)
Wersje obcojęzyczne pozostałego materiału informacyjnego* (od dwóch języków) (1)
II.B. Infrastruktura turystyczna:
Hotele 5,4,3,2,1-gwiazdkowe, hostele, schroniska, kwatery zorganizowane⁵¹ - (pierwsze 2 obiekty każdej kategorii) (2)
Hotele:
Kategoria 5 ***** - brak (0)
Kategoria 4****: brak (0)
Kategoria 3 *** (2)
Hotel Diament*** w Zabrzu (2)
Kategoria 2**:
Hotel Ibis** (2)
Hotel Alpex**(2)
Kategoria 1* (2)
Hotel Elektromix* (2)
Kwatery zorganizowane
Gościniec Staropolski w Zabrzu (2)
Villa Ambasador w Zabrzu (2)
Hostele: brak
Istniejąca oferta pakietowa⁵² hoteli z usługami turystycznymi (za pierwsze dwie oferty w różnych klasach (1)
brak
Restauracje⁵³ z autentyczną kuchnią regionalną⁵⁴, (za pierwszy obiekt) (3)
Restauracja "Śląskie Rancho" (3)
Restauracje z autentyczną krajową kuchnią tradycyjną (za pierwszy inny⁵⁵ obiekt) (2)
Restauracja Balaton w Zabrzu(2)
Inne restauracje (za pierwszy obiekt) (1)
Restauracja "TELEPIZZA" w Zabrzu (1)
Dodatkowe punkty za ofertę kulturową w restauracji⁵⁶ (za pierwsze dwa obiekty) (1)
Restauracja "Śląskie Rancho" (1)
Bistra, bary (za pierwszy obiekt) (1)
Bar "Kebab House" (1)
Możliwość wynajęcia⁵⁷ na miejscu autokaru, minibusa, samochodu (za pierwsze dwie oferty) (2)
Wynajem busów i mikrobusów "GoBus" w Zabrzu (2
Przewozy Autokarowe Trans-Tym Irena Aleksik (2)
II.C. Infrastruktura komunikacyjna:
Lotnisko z połączeniami międzynarodowymi w odległości mniej niż 50 km od centrum regionu(4)
Międzynarodowy Port Lotniczy w Katowicach-Pyrzowicach (4)
Duży dworzec kolejowy⁵⁸ na miejscu (za pierwszy) (3)
Dworzec PKP w Zabrzu(3)
Przystanek* autobusowy⁶¹ na miejscu (za pierwszy) (1)
Przystanek PKS Zabrze (dworzec autobusowy w Gliwicach) (1)
Autostrada lub droga szybkiego ruchu w odległości mniej niż 20 km⁶³ (za pierwsze dwie) (4)
Autostrada A4 węzeł Wspólna (Jędrzychowice-Katowice-Kraków-Tarnów)(4)
Autostrada A1 - węzeł Zabrze Zachód w Czekanowie i Zabrze Północ w Wieszowie (Gdańsk-Gorzyczki) (4)
Droga ekspresowa lub droga główna krajowa w odległości mniej niż 10 km (za pierwsze dwie) (2)
Trasa Europejska E40 (Calais-Wrocław-Zabrze-Kazachstan) ((2)
Droga krajowa nr 78 z Chałupek do Chmielnika (2)
Droga krajowa nr 88 ze Strzelec Opolskich do Bytomia (0)
Obecność komunikacji miejskiej, gminnej, regionalnej⁶⁴ (2)
KZK GOP (2)
Kursy nocne komunikacji miejskiej, gminnej, regionalnej (1)
Autobusy nocne KZK GOP (1)
Całodobowa oferta taxi na miejscu (1)
TAXI "Centrum" ZABRZE (1)
II.D. Promocja turystyczna:
Samodzielny udział regionu lub wchodzących w jego skład miejscowości, gmin lub obiektów w światowych prestiżowych targach turystycznych (za każde stoisko w roku do trzech) (3)
ITB Berlin 2013 (3)
Samodzielny udział regionu lub innych podmiotów (jak wyżej) w krajowych targach turystycznych* (za każde stoisko do trzech) (2)
Targi Turystyki i Wypoczynku LATO w Warszawie (2)
Międzynarodowe Targi Turystyczne we Wrocławiu (2)
Wydawanie regularnych publikacji o charakterze promocyjnym (za pierwsze 2 w ostatnim roku) (1)
Publikacje wydawane przez Urząd Miasta Zabrze oraz Kopalnie Guido dostępne w punkcie informacji turystycznej (2)
Zorganizowanie konferencji naukowej lub popularyzacyjnej związanej z turystyką w ciągu ostatniego roku (1)
Międzynarodowe Konferencje Zabrzańskie dotyczące tematyki industrialnej organizowane przez Międzynarodowe Centrum Dokumentacji i Badań Nad Dziedzictwem Przemysłowym dla Turystyki (1)

Kategoria III: Pozostała oferta czasu wolnego:
III.A. Instytucje Kultury
Teatr stały⁶⁶ (za pierwszy obiekt) (3)
Teatr Nowy w Zabrzu (3)
Filharmonia na miejscu (3)
Filharmonia Zabrzańska (3)
Kino stałe (za pierwszy obiekt) (2)
Multikino Zabrze (2)
III.B. Atrakcje krajobrazowe:
Jeziora (zdatne do kąpieli, dostępne) ze szlakami pieszymi/rowerowymi (pierwszy akwen) (2)
Pomniki przyrody (za pierwsze dwa) (1)
Dąb Szypułkowy w Zabrzu-Makoszowy (1)
Leszczyna Turecka w Zabrzu przy ul Traugutta (1)
Możliwość zamówienia lotu turystycznego nad regionem lub miejscowością (za pierwszą) (3)
Aeroklub Gliwicki (możliwość lotu nad Zabrzem) (3)
B>III.C. Oferta sportowa, edukacyjna i rekreacyjna⁶⁸:
Baseny kryte ogólnodostępne - (za pierwszy obiekt) (2)
Miejski Zakład Kąpielowy (2)
Baseny otwarte ogólnodostępne - (za pierwszy obiekt przy braku basenu krytego) (1)
Kąpielisko Leśne "Maciejów" (0)
Stała oferta kursów językowych⁶⁹ ogólnodostępnych (za pierwszą ofertę) (2)
Szkoła Języków Obcych "Albion" (2)
Stałe centra sportowe⁷⁰ z ofertą ogólnodostępną (za pierwszy obiekt) (2)
Hala Widowiskowo-Sportowa MOSIR Zabrze (2)
Stadiony sportowe (za pierwszy obiekt) (1)
Stadion Gazobudowa w Zabrzu (1)
Szkoły i szkolenia sportowe ogólnodostępne (jeździeckie, lotnicze, inne) (pierwsze dwa) (1)
Szkolenia sportowe-MOSIR Zabrze (1)
Szkolenia jeździeckie w Ośrodku na terenie Zabrza-Rokitnicy (1)
Lodowiska ogólnodostępne stałe (za pierwszy obiekt) (2)
Lodowisko "Śląskie Rancho" w Zabrzu (2)

Kategoria IV: Inne czynniki wspierające turystykę kulturową:
IV. A. Instytucje w regionie:
Obecność uniwersytetu⁷¹ w regionie (za pierwszy) (4)
Uniwersytet Medyczny w Zabrzu(4)
Obecność innej uczelni wyższej w regionie⁷² (za pierwsze dwie) (2)
Szkoła Wyższa im. Bogusława Jańskiego (2)
Politechnika Śląska filia Zabrze (2)
IV.B. Oferta turystyki zdrowotnej w regionie:
Sanatoria i ogólnodostępne ośrodki rehabilitacji⁷⁵ (punkty za pierwsze dwa obiekty)(2)
Centrum Rehabilitacji i Edukacji w Zabrzu (2)
Centrum Fizjoterapii SANVIMED w Zabrzu (2)
IV.C. Oferta turystyki biznesowej w regionie: ⁷⁶
Regularne⁷⁷ organizowanie imprez targowych o przynajmniej krajowym zasięgu (2)
Międzynarodowe Targi Turystyki Dziedzictwa Przemysłowego i Turystyki Podziemnej w Zabrzu (2)
Tragi "EKO-DOM" (2)
Obecność krajowych central wielkich firm⁷⁸ w regionie (za pierwsze trzy) (2)
A.S.A. Eko Polska Sp. z o. o. (2)
Gazownia Zabrzańska-oddział PGNIG (2)
Całoroczne centra konferencyjne (za pierwszy obiekt) (3)
Ośrodek Konferencyjno-Szkoleniowy "INNOWACJA" w Zabrzu (3)
IV.D. Oferta shoppingu w regionie:⁷⁹
Galeria zakupów o znaczeniu regionalnym (za pierwszy obiekt) (4) za jeden następny (2)
Centrum Handlowe PLATAN w Zabrzu (2)
Deptak handlowy (za pierwszy) (2)
Deptak Handlowy przy ul. Wolności (2)
IV.E. Zagraniczne Partnerstwa Miast i Regionów:⁸⁰
Istnienie zagranicznych związków partnerskich regionu lub jego miejscowości (pierwsze cztery) (1)
Essen, Niemcy (1)
Równe, Ukraina (1)
Trnawa, Słowacja (1)
Kaliningrad Rosja (1)

Podsumowanie punktacji:
Kategoria I: 204
Kategoria II: 69
Kategoria III: 24
Kategoria IV: 23
RAZEM:320 punktów

Wnioski i postulaty
Wynik waloryzacji pozwala stwierdzić, że badany mikroregion posiada średni potencjał turystyczno-kulturowy (204 punkty w I kategorii). Ten rezultat punktowy plasuje Zabrze jako jedną z ważniejszych destynacji turystycznych Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego. Potencjał miasta koncentruje się przede wszystkim na walorach turystyki obiektów poprzemysłowych i technicznych, która już aktualnie odgrywa znaczną rolę w poprawie wizerunku i promocji miasta. Promowane jest ono jako Miasto Turystyki Przemysłowej, czego świadectwem jest szereg działań podjętych w celu poprawy stanu infrastruktury turystycznej oraz działań promocyjnych m.in. Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido. Obiekt ten stanowi unikat w skali Europy z uwagi na możliwość zwiedzania korytarzy na poziomie 170 i 300 m, będących dawnymi wyrobiskami górniczymi. Rozwojowi turystyki kulturowej sprzyja także dogodne położenie komunikacyjne mikroregionu i odpowiednia infrastruktura (dobra sieć dróg, w tym Autostrada A-4 (Jędrzychowice-Kraków) oraz autostrada A1 (docelowo Gdańsk-Gorzyczki), trasa europejska E40 (Calais-Kazachstan), niedaleko położony międzynarodowy port lotniczy w Pyrzowicach z szeregiem połączeń do ośrodków metropolitalnych w Europie (m.in. Londyn, Hamburg, Berlin), w tym licznymi lotami typu low cost.
Zabrze posiada relatywnie rozwiniętą ofertę kulturalną. Na terenie miasta zlokalizowany jest Teatr Nowy, którego oferta obfituje w szereg spektakli teatralnych o różnorodnej tematyce. Kolejnym obiektem o randze regionalnej jest Państwowa Filharmonia Zabrzańska posiadająca w swym repertuarze koncerty symfoniczne przenucone zarówno dla dorosłych jak i młodzieży szkolnej. Na terenie Zabrza znajduje się Multikino, wyświetlające bieżące hity filmowe. Ważnym punktem kulturalnym jest Dom Muzyki i Tańca - jedna z najlepszych pod względem warunków technicznych i bezpieczeństwa scen koncertowych w Polsce, z widownią na 2000 miejsc i doświadczonym, w pełni profesjonalnym zespołem. Z dziejami tej placówki związane są nazwiska wielu gwiazd polskiej muzyki rozrywkowej, które gościły na jej scenie. Aktualnie obiekt znany jest m.in. z castingów przeprowadzanych do telewizyjnych programów "talent-show" m.in. programu muzycznego X-Factor produkcji TVN. Do głównych elementów infrastruktury sportowo-rekreacyjnej miasta zaliczyć należy Hale Widowiskowo-Sportową MOSIR, kilka stadionów sportowych m.in. Górnika Zabrze przy ul. Roosvelta. Na terenie miasta odwiedzający i turyści znajdą basen kryty (Miejski Zakład Kąpielowy) oraz kąpielisko leśne w Zabrzu-Maciejowie. W sezonie zimowym ofertę rekreacyjną dopełnia lodowisko "Śląskie Rancho". W Zabrzu znajduje się również ośrodek jeździecki. Główną atrakcję krajobrazową stanowi Miejski Ogród Botaniczny (jeden niewielu na Górnym Śląsku) z kilkuset gatunkami roślin i drzew. Dobrze przedstawia się również oferta edukacyjna Zabrza: Swoją filię posiada tu Politechnika Śląska, w Zabrzu-Rokitnicy znajduje się Uniwersytet Medyczny, kształcący śląską elitę lekarską a edukację na poziomie wyższym dopełnia filia Szkoły im. Jańskiego (proponująca m.in. kierunek: gospodarka przestrzenna). Jedną z ważniejszych instytucji badawczych miasta jest Międzynarodowe Centrum Dokumentacji i Badań nad Dziedzictwem Poprzemysłowym dla Turystyki. Jego działalność obejmuje tworzenie bazy danych o obiektach związanych z przemysłem o dużym potencjale turystycznym, opracowanie kryteriów wpisu, utworzenie i prowadzenie Światowej Listy Dziedzictwa Przemysłowego dla Turystyki, na wzór Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz pomoc w zakresie szkolenia i interpretacji dziedzictwa przemysłowego. Placówka organizuje także coroczne konferencje poświęcone tematyce industrialnej. Zabytkowa Kopalnia Guido od kilku lat stara się o wpis na listę Pomników Historii, co wspomoże wysiłki podejmowane dla osiągnięcia głównego celu - wpisu na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Infrastruktura noclegowa miasta pozostawia wiele do życzenia. Na jego terenie znajduje się jeden hotel trzygwiazdkowy, jeden hotel dwugwiazdkowy, oraz kilka hoteli jednogwiazdkowych, a także zlokalizowane w prywatnych willach pokoje gościnne. Brak natomiast bazy noclegowej najwyższej klasy (hoteli dwóch najwyższych kategorii), co pozwoliłoby na zaspokojenie potrzeb wymagających turystów kulturowych. Konieczna wydaje się także budowa oferty hostelowej, co może stanowić warunek przyciągnięcia i zatrzymania w mieście młodych dorosłych turystów. Pozwoliłoby to także zatrzymać w mieście wycieczki dzieci i młodzieży, których częstym celem wizyty jest Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido. Oferta gastronomiczna Zabrza jest dość różnorodna. W ofercie menu znajdują się zarówno dania kuchni międzynarodowej (m.in. włoskie), jak i kuchni polskiej (restauracja "Balaton"). Co ważne z punktu widzenia turystyki studyjnej i regionalnej, część lokali na terenie miasta specjalizuje się w tradycyjnej kuchni śląskiej.
W Zabrzu funkcjonuje kilka miejsc informacji turystycznej: Punkt Informacji o Mieście, Punkt Informacji Turystycznej, a także punkt w Villi Ambasador oraz Informacja Turystyczna na terenie Kopalni Guido. Można tam uzyskać informacje w kilku językach obcych, udzielane przez dobrze przygotowany do obsługi personel. W obydwu miejskich punktach można także pobrać szereg bezpłatnych materiałów turystycznych oraz zakupić serie map, przewodników, informatorów kulturalnych oraz innych wydawnictw dotyczących miasta.
Biurem oferującym usługi wykwalifikowanego przewodnictwa turystycznego jest Oddział Zabrzańskiego PTTK. Szeroka jest też oferta przewodników obiektowych oprowadzających zainteresowanych w kilku językach obcych m.in. angielskim, niemieckim i rosyjskim po najważniejszych obiektach dziedzictwa kulturowego ziemi zabrzańskiej.
Pozytywnie na wizerunek miasta wpływa bardzo dobre zagospodarowanie turystyczne obiektów industrialnych oraz bogata i urozmaicona wieloma atrakcjami turystycznymi wspólna oferta Kopalni Guido i Skansenu Królowa Luiza. W jej skład wchodzą przede wszystkim zajęcia dla dzieci m.in. fabularyzowane oprowadzanie po wyrobiskach przez Skarbnika opowiadającego górnicze legendy, a także lekcje edukacyjne, których głównym tematem jest kultura pracy w podziemiach. Oferta komercyjna obejmuje również organizację ślubów i wesel w kaplicy św. Barbary na terenie Kopalni Guido, biesiad śląskich i barbórek górniczych, a także zwiedzanie obiektu z przewodnikiem posługującym się gwarą śląską. Należy także zwrócić uwagę na wykorzystanie w dynamicznej promocji obu zabytków wielu kanałów informacji, m.in. poprzez stworzenie profilu na portalu społecznościowym Facebook.com oraz użycie krótkich filmów promocyjnych na portalu Youtube.com. Inne, ważne punktu widzenia uprawiania turystyki kulturowej obiekty na terenie miasta posiadają własne, autonomiczne strony internetowe, bogate w informacje dotyczące ich genezy, historii i oferty turystycznej.
Zabrze wyróżnia się również bogatą e-promocją turystyczną miasta. Na wyróżnienie zasługuje nowoczesna oficjalna strona internetowa miasta, gdzie zainteresowani znajdą szereg informacji dotyczących możliwości jego zwiedzania. W ramach projektu finansowanego z funduszy europejskich "Zabrze - Kopalnia możliwości - promocja oferty turystycznej miasta" opracowano strategię komunikacji wizerunkowej miasta na lata 2011-2020. Jednym z pierwszych jej efektów jest przewodnik po mieście przeznaczony dla telefonów komórkowych oraz systemów GPS. Ta multimedialna aplikacja zawiera informacje dotyczące miejskich tras turystycznych, charakterystykę obiektów dziedzictwa kulturowego oraz interaktywną mapę pozwalającą na poruszanie się po Zabrzu w łatwy sposób. W przewodniku znajdują się też informacje praktyczne dotyczące bazy noclegowej, gastronomicznej, aktualnej oferty kulturalnej, a także obiektów sportowych i rekreacyjnych. Celem projektu było wykreowanie silnej marki Zabrza jako ośrodka turystyki poprzemysłowej w oparciu o markowe produkty turystyczne tj. Skansen Górniczy "Królowa Luiza", Zabytkową Kopalnię Węgla Kamiennego "Guido" oraz projekt "Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki poprzemysłowej". Sfinansowany on został w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 - 2013 (Priorytet III Turystyka, Działanie 3.4 Promocja Turystyki). Główne obiekty dziedzictwa kulturowego powiatu posiadają własne strony internetowe, które charakteryzuje bogata oprawa graficzna, a także wysoki poziom merytoryczny zawartych tam informacji. Na wyróżnienie zasługują przede wszystkim strony własne: Kopalni Guido, Muzeum Górnictwa Węglowego oraz Muzeum Miejskiego w Zabrzu.
W celu redukcji zaniedbań w rewitalizacji zabytkowej części miasta, jego władze starają się pozyskiwać fundusze unijne. Efektem działań jest udział w kilkunastu projektach dotyczących głównie promocji kultury (Projekt "Po drodze z kulturą - oznakowanie obiektów atrakcyjnych kulturowo wraz z utworzeniem sieci elektronicznych punktów informacji kulturalnej na terenie Gminy Zabrze" , którego celem jest budowa informacji kulturalnej). Wykonano tablice kierunkowe z informacją o dojeździe do 14 najważniejszych obiektów kulturowych miasta, na których również znajdą się tablice informacyjne. Na uwagę zasługuje również inicjatywa dotycząca utworzenia Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Przemysłowej poprzez rewitalizację naziemnej i podziemnej infrastruktury zabytkowych obiektów górniczych stanowiących dziedzictwo poprzemysłowe Zabrza. Elementami projektu są udrożnienie i adaptacja do potrzeb ruchu turystycznego Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej wraz z wyrobiskami towarzyszącymi, przebudowa i adaptacja na cele kulturalno - edukacyjne części obiektów Skansenu Górniczego Królowa Luiza zlokalizowanych przy ul. Wolności i Sienkiewicza oraz budowa obiektu obsługi ruchu turystycznego przy ul K. Miarki. Projekt "Kopalnia Wiedzy" umożliwił organizację zajęć edukacyjnych na terenie Kopalni Guido dla młodzieży o utrudnionym dostępie do edukacji. Działania rewitalizacyjne miasta wiążą się także ze zmianą sposobu użytkowania poprzemysłowych budynków na cele gastronomiczne i hotelarskie.
Zaniedbania w sferze turystycznej odnoszą się przede wszystkim do infrastruktury noclegowej miasta, które nie posiada obiektów noclegowych najwyższej, a także - co może ważniejsze - najniższej kategorii, co zdecydowanie wpłynęłoby na wzrost ruchu turystycznego i wzrost dochodów miasta z turystyki. Konieczna wydaje się także poprawa oferty gastronomicznej miasta w zakresie rozszerzenia i promocji oferty kuchni śląskiej, np. za pomocą systemu informacji miejskiej lub nawet przez stworzenie wirtualnej trasy kulinarnej, a także wzbogacenie kulturalnej oferty towarzyszącej obiektów gastronomicznych w mieście.
Władze samorządowe zdają sobie sprawę, jaką role może odegrać turystyka kulturowa w zmianie wizerunku tego prawie 200-tysiecznego miasta oraz wykreowania tu ważnej destynacji turystyki przemysłowej z szerokim zapleczem edukacyjno-kulturalnym. Można również stwierdzić, że działania dodatkowe m.in. rozbudowa zaplecza badawczego pozwalającego na pogłębianie dyskusji naukowej nad dziedzictwem industrialnym jako atrakcją turystyczną pozwolą w przyszłości na jeszcze bardziej dynamiczny rozwój turystyki w mieście, które na dzień dzisiejszy maksymalnie stara się wykorzystać ten właśnie potencjał turystyczny. Już od kilku lat skutkuje to stałym przyrostem odwiedzających oraz szerszym zainteresowaniem dziejami przemysłowymi mikroregionu.
 

Nasi Partnerzy