Recenzje

Filmowy spacerownik po Trójmieście.
dr Karolina Buczkowska, AWF Poznań

            „Zabieram Państwa w podróż po Trójmieście, jakiej dotąd nie odbyliście. Przemierzymy Gdańsk, Sopot i Gdynię szlakiem realizowanych tu filmów – od przedwojennych produkcji aż po najnowsze z 2009 r. Przed nami osiem tras spacerowych po miejscach, które znamy z dużego i małego ekranu – słynnych zabytkach, urokliwych plenerach, ale także zaułkach, budynkach i lokalach mało znanych, choć już uwiecznionych w kadrze i związanych z ulubionymi bohaterami”. Słowami powyższymi autorka Filmowego spacerownika po Trójmieście zachęca do przeczytania kolejnej książki wydanej w serii Biblioteki „Gazety Wyborczej”. Uważam, że z zachęty tej warto skorzystać, a nawet więcej – że warto z tym przewodnikiem w ręku udać się do tego jednego z ulubionych przez filmowców polskich „kinomiast”, ponieważ jest rzetelnie i bardzo ciekawie przygotowaną publikacją. Tekst wzbogaca 120 fotografii, przedstawiających kadry z filmów, zdjęcia z planów i wizerunki miejsc, o których autorka książki opowiada.
            Książka Katarzyny Fryc-Hyży jest subiektywnym przewodnikiem, do którego autorka wybrała ponad 130 (!) filmów-bohaterów, z liczącej jeszcze znacznie więcej filmów „trójmiejskiej kinoteki”, argumentując to słowami: „nie mogłam nie pójść śladem moich ukochanych filmów”. Wczytanie się w książkę prowadzi jednak czytelnika do wniosków, że większość pozycji wybranych przez autorkę, zawiera się też w gamie jego „ulubieńców” (trudno wśród 130 filmów nie wybrać czegoś, co i nam się podobało na ekranie). Na wspomnianą liczbę filmów składa się bowiem: 97 filmów polskich, 10 filmów zagranicznych oraz 24 seriale.
            Mimo subiektywnego doboru filmów, autorka konsultowała swoją pracę m.in. z dr Krzysztofem Kornackim – filmoznawcą z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Piotrem Bulczakiem – szefem Klubu Filmowego w Gdyni, co dodatkowo podnosi znaczenie publikacji. K. Kornacki, w recenzji zawartej na początku książki, stwierdził: „Te osiem ścieżek potraktujmy jak osiem filmów Katarzyny Fryc-Hyży. Autorka tworzy je – „montuje” – z fragmentów kilkudziesięciu wybranych obrazów (…). [Autorka] ułatwia wędrówkę, konstruując trasy logiczne od strony miejskiej topografii i zwarte, tak aby eskapada śladami X muzy była ciągła”.
            Wspomniane osiem tras spacerowych to:
            1. „Stary Gdańsk w filmie, czyli Kloss i Cybulski pod Neptunem”
            2. „Filmy wojenne, czyli Gdańsk oczami Różewicza”
            3. „Gdańsk niepokorny, czyli stocznia w filmie”
            4. „Sopot na ekranie, czyli morza szum, ptaków śpiew”
            5. Sopockie wille, czyli Medium”
            6. „Orłowo w kadrze, czyli u Maxima w Gdyni”
            7. „Gdynia Główna na ekranie, czyli wiatr od morza”
            8. „Kultura oksywska, czyli pancerni na plaży”
            Wśród filmów omówionych przez autorkę w książce znalazły się zarówno produkcje (zagraniczne i polskie), o których słyszał cały świat (jak chociażby nagrodzony Oscarem Blaszany bębenek Volkera Schlondorffa, czy nominowany do Oscara Człowiek z żelaza Andrzeja Wajdy), jak i znane polskie filmy fabularne i seriale telewizyjne, a także (co jest niewątpliwym atutem publikacji) filmy zapomniane czy niszowe (w tym m.in.: Mewy Jerzego Passendorfera, Seksolatki Zygmunta Hubnera czy Kariera Jana Kochera).
            Czytelnik-turysta, chcący z przewodnikiem K. Fryc-Hyży ruszyć „w miasto”, może nie tylko liczyć na wskazanie mu przez autorkę miejsc kręcenia wybranych filmów, lecz także otrzymać bogaty zasób informacji o nich, wzbogacony anegdotami, wspomnieniami z planów filmowych, wypowiedziami reżyserów i aktorów, kulisami powstawania niektórych filmów czy udziału w nich zagranicznych gwiazd filmowych, a także ciekawostek w stylu: „jaka część Gdyni zagrała bezludną wyspę, a która dworzec w stolicy Turcji; która gdańska ulica w jednym filmie gra tę z Lubeki, a w innym z Charlottenburg?”
            Jeszcze jednym z atutów książki jest zawarty w niej mini-przewodnik po filmach, które były kręcone w Trójmieście na przełomie lat 1929-2009, zawierający tytuł każdego z nich, nazwisko reżysera, datę produkcji, obsadę aktorską, krótką charakterystykę filmu (jest to szczególnie przydatne turystom, którzy nie są znawcami czy „maniakami” kina) oraz odesłanie do strony bądź stron (a tym samym trasy - tras) w książce, na której jest omawiany lub wspominany. 
            Publikacja Katarzyny Fryc-Hyży może służyć zarówno turystom interesującym się filmem, którzy do Gdańska, Gdyni i Sopotu wybiorą się specjalnie z zamiarem poznania tego – jak go nazywa autorka – „Kino3Miasta”, jak również turystom spędzającym urlop na wybrzeżu i pragnących spojrzeć na nie od nieco innej strony.
            Minusów książka według mnie nie ma i życzyłabym sobie i wszystkim turystom kulturowym jeszcze więcej tak staranie przygotowanych oraz estetycznie i przejrzyście wydanych przewodników na naszym rynku.