grudzień, 2021

Objazdówka po powiecie lipnowskim

Autor: Marcin Gorączko

Proponowana trasa objazdowa po powiecie lipnowskim może być realizowana jako kontynuacja wycieczki przebiegającej po terenach powiatów golubsko-dobrzyńskiego, rypińskiego lub brodnickiego a więc obejmujące ziemię dobrzyńską. Kolejnym jej etapem może być Ciechocinek lub Włocławek.

Ryc. 1 Propozycja wycieczki po powiecie lipnowskim (opis w tekście) aut. Marcin Gorączko

Pierwszym punktem wycieczki jest Trutowo (1) położone blisko zarówno DK 10 (Szczecin-Toruń- Sierpc-Warszawa) jak i DW 554. We wsi widoczny już z daleka zespół klasztorny karmelitów z I. poł. XVIII w., na który składają się kościół św. Anny, klasztor i cmentarz przykościelny. Stąd podążamy do Lubina (2) gdzie stoi późno klasycystyczny pałac otoczony rozległym parkiem krajobrazowym. Aktualnie trwa remont obiektu, który w pierwszym rzędzie skupił się na wysokim, murowanym ogrodzeniu, poza którym szczerze mówiąc niewiele więcej zobaczymy. Trudno jednak o lepsze miejsce dla przemyślenia co lepsze dla budynku, ogólnie dostępna ruina czy prywatna rezydencja niedostępna (a nawet niewidoczna) dla osób postronnych. Podobna sytuacja występuje w Kikole (3) z tym, że okazały tutejszy pałac z 1790 roku, wzniesiony przez rodzinę Zboińskich, został już wyremontowany. Należy on do przedsiębiorcy Romana Karkosika, jednego z najbogatszych Polaków. Fragment elewacji frontowej jest widoczny przez bramę na głównym wjeździe na posesję. We wsi, na wzniesieniu znajduje się neogotycki kościół św. Wojciecha z pocz. XX w. W tym miejscu proponuje się dwa obiekty do wyboru. Pierwszy z nich to niewielki kościółek (dawna kaplica) św. Piotra i Pawła z roku 1778 we wsi Grodzeń (4), drugim zaś jest znajdujące się nieco nad drogą krajową Sanktuarium Matki Bolesnej w Konotopiu (5). Głównym celem jednak jest wieś Jastrzębie (6), gdzie zachowała się kolejna rezydencja ziemiańska. Tym razem można ją obejrzeć zarówno z zewnątrz jak i w środku, ponieważ mieści się tu filia gminnej biblioteki. Tutejszy dwór powstał w połowie XIX wieku a następnie na początku wieku XX został znacznie rozbudowany, przez co dziś cechuje go ciekawa asymetryczna bryła. Z Jastrzębia udajemy się do pobliskiej stolicy powiatu, Lipna (7). Obiektywnie najciekawszym elementem tego miasta jest rynek (Plac Jana Dekerta) o dużej powierzchni a przede wszystkim o dużych deniwelacjach. W tym miejscu korzystamy z parkingu. Spośród przyległych do rynku budynków wyraźnie wyróżnia się klasycystyczny ratusz z I poł. XIX wieku. Niedaleko rynku znajduje się ceglany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku (później przebudowany) z dość ciekawym wyposażeniem. Podążamy ulicą  Józefa Piłsudskiego aż do Miejskiego Centrum Kultury, gdzie znajduje się izba muzealna poświęcona pamięci aktorki Poli Negri. Stąd już bardzo blisko do miejskiego Parku im. Gabriela Narutowicza, dobre miejsce na spacer wśród zieleni. Dla chętnych działający do dziś ewangelicki kościół Świętej Trójcy, neogotycka budowla z początku XX w. Wracamy na Plac Dekerta ulicą Adama Mickiewicza (jednocześnie DK 67) mijając charakterystyczny budynek kina „Nawojka”. Z Lipna udajemy się  z powrotem na krajową „dziesiątkę”, kierując się nią na zachód. Dojeżdżamy do Karnkowa (8), siedziby rodu Karnkowskich. W miejscowości ufundowany przez Karnkowskich kościół parafialny św. Jadwigi z roku 1761 oraz dość zaniedbany zespół dworski z XIX w. Dalej kierując się DK 10 docieramy do Skępego (9). Najcenniejszym zabytkiem miasta i jednocześnie całego powiatu lipnowskiego, jak również ważnym w diecezji płockiej obiektem kultu religijnego jest szesnastowieczny w większej części zespół klasztorny bernardynów w Wymyślinie na który składają się kościół Zwiastowania NMP w ołtarzu głównym którego znajduje się figura Matki Bożej Skępskiej (historyczne sanktuarium), klasztor, charakterystyczny dziedziniec odpustowy z krużgankami w stylu barokowym (I poł. XVIII w.) wraz z kaplicą św. Barbary, spichlerz klasztorny (również z XVIII w.) oraz budynki dawnego zajazdu klasztornego (pocz. XIX w.). Do ulicy Klasztornej przylega „Borek Skępski” uznawany za  pozostałość dawnej Puszczy Mazowieckiej.

Ryc. 2 Propozycja wycieczki po powiecie lipnowskim (opis w tekście) aut. Marcin Gorączko (podkład: OpenStreetMap)

Ze Skępego lokalnymi drogami, omijając jeziora, kierujemy się do wsi Czarne (10), gdzie zachował się w dobrym stanie drewniany kościół św. Michała z 1793 roku. Opcją dla szczególnie zainteresowanych tego typu architekturą jest odwiedzenie wsi Ostrowite (11), w której również występuje drewniany kościół św. Mateusza z 2. połowy XVIII w. O tym jak niekorzystnie na zabytki działać może upływ czasu i wypadki losowe można z kolei zobaczyć zatrzymując się po drodze w Wielgiem (12). I być może ostatnia na to szansa. We wsi tuż obok współczesnego kościoła św. Wawrzyńca stoi (a raczej chyli się ku upadkowi) dawny drewniany kościół parafialny z II poł. XVIII w., pierwotnie pod tym samym wezwaniem.  Niedaleko stąd do ruin (skądinąd malowniczych) pałacu z poł. XIX, w znacznej części strawionego przez pożar. Drogą nr 558 podążamy do Dobrzynia nad Wisłą (13), od którego pochodzi nazwa ziemi dobrzyńskiej. Najciekawszym obiektem historycznym jest „Góra Zamkowa”. W tym miejscu istniał gród, w którym od 1228 roku z nadania Konrada Mazowieckiego mieli swoją siedzibę bracia dobrzyńscy. Gród istniał do 1409 roku, kiedy to został spalony przez krzyżaków. „Góra Zamkowa” jest jednocześnie dobrym punktem widokowym na Zbiornik Włocławski i dolinę Wisły.  Opcją dla łowców osobliwych nazw miejscowości będą pobliskie Lenie Wielkie (14). We wsi zrujnowany klasycystyczny dwór z poł. XIX w. malowniczo położony nad Jeziorem Lenie (200 ha, maks. głębokość 3,6 m). Nieruchomość obejmująca dwór i pozostałości parku krajobrazowego (6,7 ha) została niedawno wystawiona na sprzedaż. Cena ofertowa 900 tys. złotych. Czy to duży czy mało, najlepiej samemu oceniać na miejscu. Dwór niszczeje oczywiście pod ochroną konserwatora. Z Dobrzynia udajemy się do Dyblina (15) gdzie zachował się zespół dworski z XIX w. Zdecydowanie warto podjechać do wsi Zaduszniki (16) żeby przynajmniej z zewnątrz (placówka oświatowa) obejrzeć tutejszy dwór z końca XIX w. Tuż obok bardzo dobrze pod względem estetycznym prezentuje się kościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny z lat 70. XIX w. Następnie dojeżdżamy do DK 67 (enklawa powiatu włocławskiego) skąd możemy zakończyć wycieczkę udając się na południe do Włocławka. Proponuje się jednak wariant uwzględniający miejscowość Bobrowniki (17), ze względu na występujące tu ruiny gotyckiego zamku o charakterystycznym położeniu tuż nad Wisłą. Co prawda wejście na teren obiektu odbywa się na własną odpowiedzialność (co sugerują tablice informacyjne), jednak sam dziedziniec zamkowy wydaje się być strefą dość bezpieczną, byle trzymać dystans od chylących się ku upadkowi pozostałości wieży. W miejscowości Stare Rybitwy (18) osiągamy ostatni punkt wycieczki, jaką jest przeprawa promowa przez Wisłę. Po drugiej strony rzeki mamy Nieszawę, znajdującą się już na terenie powiatu aleksandrowskiego. Prom kursuje od 1 maja do 1 listopada, do godz. 18.15, co określa reżim czasowy jakiego musimy się trzymać zwiedzając powiat lipnowski.

Tagi: ,