kwiecień, 2020

Propozycja pobytu turystyczno-kulturowego w powiecie gryfickim

Autor: Tomasz Duda

Trasa 1 W krainie Gryfitów i pomorskich rezydencji rodowych

Trzebiatów – Roby – Gryfice – Płoty – Trzygłów – Rybokarty – Otok – Trzebiatów

Wycieczkę rozpoczynamy w Trzebiatowie [0,0 km], jednym z najlepiej zachowanych grodów średniowiecznych na Pomorzu Zachodnim. Położone nad Regą miasto posiada liczne zabytki, ocalałe z zawieruchy wojennej i wielu innych, wcześniejszych kataklizmów. Do najcenniejszych obiektów należą m.in. ceglano-kamienne mury obronne wraz z 21-metrową Basztą Prochową, zwaną powszechnie Basztą Kaszaną, gotycka fara miejska z monumentalną wieżą, należącą do najwyższych w Polsce (90 m.), średniowieczna kaplica Świętego Ducha, ratusz czy pałac nad Młynówką. Wokół historycznej części miasta poprowadzony i oznakowany jest tzw. Szlak Słonia, nawiązujący w swojej nazwie do XVII-wiecznego sgraffito umieszczonego na jednej z kamienic i przedstawiającego słonicę o imieniu Hansken, która wraz z trupą cyrkową nawiedziła niegdyś Trzebiatów. Samo miasto leży dodatkowo na kilku ważnych kulturowych szlakach tematycznych, m.in. na Pomorskiej Drodze Świętego Jakuba oraz na budowanym w ostatnich latach Szlaku Gryfitów. To właśnie tutaj, w trzebiatowskiej kaplicy Świętego Ducha, obył się w XVI w. Sejmik Stanów Pomorskim, na którym książęta z dynastii Gryfitów zdecydowali o przyjęciu na Pomorzu idei Reformacji i wprowadzeniu protestantyzmu. Związki z Gryfitami przejawia również tutejszy pałac, niegdyś rezydencja księżnej Anastazji, wdowy po księciu Bogusławie I.

Szlakiem Gryfitów podążamy na północ i gminną drogą docieramy do wsi Roby [9,8 km], w której zobaczyć można zabytkowy kościół z bogato wyposażonym wnętrzem. Do najcenniejszych elementów wystroju należą m.in. XVII-wieczny ołtarz, ambona i empory – wszystko fundacji Zofii Holsztyńskiej, żony księcia Filipa II. Wracamy do Trzebiatowa [19,6 km] i kierujemy się drogą wojewódzką DW109, przez Kłodkowo i Górzycę w stronę Gryfic [37,1 km]. To stolica i największe miasto w powiecie. Niestety, nie miało tyle szczęścia co pobliski Trzebiatów i zostało silnie zniszczone podczas nalotów drugiej wojny światowej. Jako że położone również nad Regą, w średniowieczu walczyło z bogatym sąsiadem (Trzebiatowem) o prymat spławiania towarów rzeką. Na ty, tle wielokrotnie dochodziło do walk i otwartych wręcz wojen. Jedna z nich opiewana jest w legendzie o kaszy i to właśnie z nią związana jest nazwa Baszty Kaszanej oraz Święta Kaszy w Trzebiatowie. W Gryficach warto zobaczyć gotycki kościół Mariacki oraz zachowane fragmenty murów obronnych wraz z dwiema bramami (Wysoką i Kamienną) oraz basztami i czatowniami.

Z Gryfic trasa wiedzie dalej na południe, wzdłuż szlaku drogi DW109 i po kilkunastu kilometrach dociera do miejscowości Płoty [51,2km]. Dawniej była to siedziba rodowa dwóch znanych na Pomorzu rodzin – von Bismarck oraz von Osten. Z czasów rodowych rezydencji zachowały się w mieście aż dwa obiekty pałacowo-rezydencjonalne, zwane potocznie tutaj „zamkami”. Stary zamek stojący na wzgórzu nad kanałem Regi oraz nowy zamek otoczony rozległym parkiem krajobrazowym. Z Płotów początkowo kierujemy się ponownie drogą 109 w stronę Trzebiatowa, ale po pewnym czasie odbijamy w stronę wsi Trzygłów [64,7 km]. Nad jeziorem, na skraju wsi wznosi się założenie dworskie, które w obecnej formie pochodzi z przełomu XIX i XX w. Należało do rodziny von Thadden-Trieglaff i było znanym w Prusach ośrodkiem pietystów (ruchu religijnego wewnątrz luteranizmu). Bywał tu nawet późniejszy kanclerz Otto von Bismarck. Tutaj ponoć poznał swoją przyszłą żonę Joannę von Puttkammer. Kolejną miejscowością na trasie są Rybokarty [75,0 km]. Ta niewielka wieś kryje wspaniale odrestaurowaną posiadłość rodową rodziny von Arnstadt – pałac zwany Ptaszynką. Okazałą posiadłość zajmuje dziś luksusowy hotel i restauracja. Wracając przez Gryfice zaglądamy jeszcze na moment do wsi Otok [92,4 km], gdzie zobaczymy potężną rezydencję rodziny von Woedtke. Niestety monumentalna budowla jest obecnie w ruinie.

Wycieczkę kończymy w Trzebiatowie [105,2 km], skąd dzięki połączeniu kolejowemu można dostać się do Szczecina lub Kołobrzegu, a następnie dalej w Polskę.

 

Trasa 2 Pielgrzymim szlakiem – obiekty sakralne na Pomorskiej Drodze Świętego Jakuba oraz Szlaku Misji Chrystianizacyjnej św. Ottona.

Trzebiatów – Gosław – Kłodkowo – Cerkwica – Ciećmierz – Pustkowo – Trzęsacz – Roby – Trzebiatów

Początek trasy znajduje się w Trzebiatowie [0,0 km]. Dojechać tu można bezpośrednio pociągiem ze Szczecina lub z Kołobrzegu i jest to najlepiej skomunikowane miasto powiatu. Wycieczkę o charakterze sakralnym najlepiej rozpocząć pod gotyckim kościołem farnym, będącym jednocześnie archidiecezjalnym sanktuarium pw. Macierzyństwa NMP. Średniowieczna świątynia posiada ciekawe wyposażenie (choć w przewadze XIX-wieczne), w tym będący przedmiotem szczególnego kultu – obraz Matki Bożej, znajdujący się w centralnej części głównego ołtarza. Kościół Macierzyństwa NMP jest również obiektem stacyjnym na pielgrzymim szlaku Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba, jednego z najważniejszych szlaków tematycznych Pomorza Zachodniego. Trzebiatów to również „miasto czterech wyznań”. Funkcjonują tutaj aktywne grupy wyznaniowe reprezentujące, oprócz katolicyzmu, ewangelików, prawosławnych i greko-katolików. Każda z nich posiada także swój własny kościół, z których wszystkie są obiektami historycznymi i zabytkowymi.

Z Trzebiatowa kierujemy się na wschód w stronę wsi Gosław [10,1 km]. Ten odcinek można pokonać również pieszo, bowiem stanowi części systemu Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba i jest doskonale oznakowany. W centralnej części wsi stoi kamienny kościół gotycki, wewnątrz którego warto zobaczyć świetnie zachowany portal z charakterystycznymi i tajemniczymi znakami szachownicy (takie znaki są tu aż trzy!) oraz kamiennymi guzkami. Wracają przez Trzebiatów trasa wycieczki prowadzi teraz wzdłuż drogi DW109 (kierunek – Gryfice). Kilka kilometrów za Trzebiatowem dojeżdżamy do Kłodkowa [26,1 km]. Gotycka świątynia widoczna doskonale z drogi kryje we wnętrzu ciekawy ołtarz główny oraz jedno z najstarszych na Pomorzu (a może i w Polsce) elementów okucia odrzwi – stalowe zawiasy pochodzą z czasów budowy kościoła (XIV-XV w.). Wieś położona jest na szlaku pielgrzymim Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba (PDSJ) oraz Szlaku Misji Chrystianizacyjnej św. Ottona. Zostawiamy malowniczą wieś położoną przy zakolach rzeki Regi i kierujemy się przez Zacisze, Węgorzyno i Trzeszyn do Cerkwicy [43,7 km]. Zgodnie z przekazami i legendami regionalnymi, tutaj w 1124 r. biskup Otton z Bambergu dokonał jednego z kilku na swojej trasie misyjnej chrztu Pomorzan. Przypomina o tym wydarzeniu kamienna studzienka, którą wzniesiono z okazji 800-lecia tego wydarzenia, w 1924 r. Obok warto zobaczyć gotycki kościół z XV w. z charakterystyczną drewnianą wieżą przykrytą stożkowym hełmem. Kawałek dalej, wzdłuż drogi DW103 docieramy do Ciećmierza [49,3 km], gdzie zobaczyć można jeden z najstarszych kościołów szkieletowych (ryglowych) na Pomorzu, powstały na początku XVII w. Na niezwykle cenne wyposażenie składa się m.in. kopia gotyckiego tryptyku (oryginał znajduje się w katedrze św. Jakuba w Szczecinie).

Od Ciećmierza kierujemy się w stronę wybrzeża Morza Bałtyckiego, gdzie pierwszym obiektem na naszej trasie będzie Sanktuarium Susrsum Corda w Pustkowie [67,3 km]. Jet to nietypowe sanktuarium. Nie tworzy je bowiem kościół, ale kopia krzyża z Giewontu umieszczona na wzgórzu klifowym, tuż nad brzegami Bałtyku. Kilka kilometrów dalej znajduje się jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów polskiego wybrzeża Bałtyku – ruiny gotyckiego kościoła w Trzęsaczu [69,2 km]. Legendy i historie związane z tym obiektem zobaczymy w „Multimedialnym Muzeum na klifie”.

Zanim skończymy tematyczną wycieczkę, zajrzymy jeszcze do kościoła w Robach [98,2 km], gdzie zobaczymy XVII-wieczny ołtarz będący fundacją Zofii Holsztyńskiej, żony pomorskiego księcia z dynastii Gryfitów – Filipa II. Ostatecznie docieramy do Trzebiatowa [107,1 km], gdzie kończymy tę wyprawę.

 

Tagi: ,