|
Rozmowa z Tomaszem Pasieką,
Dyrektorem Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią
Turystyka Kulturowa: Wyniki przeprowadzonej waloryzacji pokazały, że w samym mieście jak i w całym powiecie brakuje realnie działających placówek informacji turystycznej. Czy są plany poprawy tej sytuacji, czy może nie uznaje się tego typu placówek za potrzebne?
Tomasz Pasieka: Informacja turystyczna istnieje fizycznie, choć nie jest sformalizowana i jako taka ogłoszona. Nie ma punktów oznaczonych logo Informacji Turystycznej, lecz informacja ta jest dostępna w wydziałach promocji w Urzędach Gmin, placówkach kulturalnych działających we wszystkich miastach powiatu Informacje udzielane są w Muzeum Ziemi Krajeńskiej i w Muzeum Ziemi Pałuckiej w Szubinie. Dodatkowo informacje można uzyskać na Przystani Powiat Nakielski, istnieje także szereg portali Informacyjno-turystycznych np. Ekomuzeum Doliny Noteci (turystyka-krajna-paluki.pl). Dostępna informacja zawiera zwykle informacje o obiektach historycznych lub o ludziach związanych z działalnością istotną dla terenu gminy. Informacje dotyczące gmin sąsiednich są zwykle niedostępne. Dotyczy to także placówek muzealnych. Uzyskanie danych o bazie noclegowej, komunikacji, bazie żywieniowej jest utrudnione, ponieważ brak jest punktów dysponujących kompletem informacji. Materiał dostępny w internecie jest bardzo obszerny, lecz nie zawsze aktualizowany.
TK: Sporą atrakcją kulturową są też imprezy organizowane na terenie Przystani Powiat Nakielski i hobbystyczne przejazdy nieczynną obecnie trasą kolejową Chojnice – Sępólno-Więcbork – Nakło – Kcynia. Czy uważa Pan, że warto planować poszerzenie tych ofert i zwiększyć ich promocję? Czy nie warto, choćby sezonowo, wznowić działalność kolei wąskotorowej na terenie powiatu?
TP: Ruch pasażerski na trasie Chojnice – Nakło – Kcynia został zawieszony, lecz linia ta jest używana do przejazdów towarowych. Raz do roku organizowany jest hobbystyczny przejazd pasażerski Z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Kolei. Poszerzenie tej oferty jest niemożliwe z powodu braku obsługi fachowej tej linii. Niestety, nie ma również szans na reaktywację kolei wąskotorowej. Tory zostały rozebrane, podobnie jak i niektóre mosty, nie istnieje już tabor. Należy przyjąć, że cała infrastruktura została zlikwidowana i w tej sytuacji trzeba by linie wąskotorowe budować od nowa. Oba tematy wymagałyby poniesienia znacznych nakładów finansowych, przekraczających znacznie możliwości regionu.
TK: Jakie jest miejsce turystyki kulturowej na terenie Powiatu Nakielskiego? Czy jest to ważna, czy może marginalna forma turystyki w regionie?
TP: Od kilkunastu lat obserwuje się wzrost zainteresowania turystyką na terenie powiatu. Jak i wcześniej ożywioną działalność prowadzą w tym zakresie szkoły organizując liczne wycieczki popularyzujące walory turystyczne powiatu. Obserwuje się także intensywny rozwój turystyki kulturowej w grupie ludzi dojrzałych (zwłaszcza III wieku), zainteresowanych zabytkami i historią regionu i kultywującą zwłaszcza kolarską formę turystyki. Dotyczy to także turystyki kulturowej. Pomimo braku zabytków wysokiej klasy turystyka kulturowa jest istotna, mieszkańcy odczuwają potrzebę poznania swojej tożsamości i historii swojej „małej ojczyzny”. Szlak turystyczny Nakło – Miasto Trzech Kultur jest odpowiedzią na takie zapotrzebowanie.
TK: Skąd pochodzą turyści odwiedzający Ziemię Nakielską? Czy są to głównie mieszkańcy pobliskich regionów? Innych części kraju? A może również turyści zagraniczni?
TP: Największy udział w ruchu turystycznym mają mieszkańcy powiatu i sąsiadujących regionów. Traktują oni turystykę jako wypoczynek i wszystkie rodzaje turystyki są kultywowane, w tym i turystyka kulturowa jest istotna. W tej grupie walory terenu powiatu oddziałują jako swoisty konglomerat elementów kulturowych, przyrodniczych. Turyści z innych części kraju trafiają zwykle przy okazji tranzytu nad morze lub w góry. W tym przypadku, bywa, że przyroda Pałuk i Krajny zachęca ich do ponownej wizyty. Trafiają się także, względnie często turyści zagraniczni. Są to zwykle „podróże sentymentalne” związane z dziejami rodzinnymi. Z powodu zainteresowania tą formą turystyki opracowano w Nakle szlak turystyczny Nakło – Miasto Trzech Kultur z przeświadczeniem, że inne gminy powiatu będą mogły pójść tym śladem.
TK: Czy Nakło i okolice są przygotowane na przyjazdy zagranicznych turystów?
TP: Powiat jest przygotowany na przyjazdy turystów zagranicznych. Baza noclegowa i poziom usług gastronomicznych są rozwinięte w stopniu przynajmniej w dostatecznym. Ograniczenia są spowodowane brakiem scentralizowanej informacji turystycznej lub agencji specjalizującej się w usługach turystycznych. Pewne utrudnienie wiąże się także z istnieniem bariery językowej, choć tu sytuacja powoli ulega poprawie.
TK: Co należałoby uczynić by Powiat Nakielski był bardziej atrakcyjny dla turystów kulturowych?
TP: Najważniejszą czynnością wydaje się być właściwa organizacja informacji turystycznej, o czym była już mowa. Cechą charakterystyczną powiatu mogłaby być masowa turystyka wodna w oparciu o istniejącą, nowoczesną Marinę. Magnesem przyciągającym turystów mógłby być statek kursujący po Kanale Bydgoskim i rzece Noteć. Powiat Nakielski byłby bardziej atrakcyjny dla turystów kulturowych jeśliby dworki i pałace znajdujące się na terenie powiatu były dostępne dla turystów. Zakaz wstępu dotyczy zwykle nie tylko budynków, ale i założeń parkowych. Większość z obiektów stanowi własność prywatną i jest opatrzona ogłoszeniami zakazu wstępu. Najciekawszy obiekt powiatu - pałac i park w Samostrzelu (obiekt klasy Nieborowa) jest także niedostępny, a znajduje się w fatalnym stanie technicznym. Potrzeba jest zaistnienia kompleksowej informacji turystycznej opartej m.in. o wydawnictwa i zwłaszcza zaktualizowane dane. Pożytecznym też byłoby dodanie do oferty masowej turystyki wodnej (regularnie pływający statek wycieczkowy).
TK: Jakie imprezy są organizowane na terenie powiatu, które mogłyby być atrakcyjne dla przyjezdnych?
TP: Na terenie Powiatu Nakielskiego organizuje się szereg atrakcyjne imprez. Ograniczając się do najważniejszych inicjatyw: Kcyńska Numizmatyka Lokalna, Mistrzostwa Polski w Podnoszeniu Ciężarów w Mroczy, gmina Nakło - Jarmark św. Wawrzyńca, Przystań w kolorze blue, 1939 - Stowarzyszenie Patriotyczno-Historyczne (grupa rekonstrukcyjna), Ogólnopolskie Zloty Miłośników Astronomii w Niedźwiadach, Konkurs Sztuki Ludowej Pałuk, imprezy wiejskie np. Święto Chleba w Karnowie, Witosławskie Impresje Ludowe
TK: Jak ocenia Pan stan zagospodarowania turystycznego gmin powiatu? Czy według Pana istnieje potrzeba powstania nowych obiektów np. noclegowych, rekreacyjnych?
TP: Biorąc pod uwagę aktualny popyt na usługi turystyczne wydaje się, że istniejące zagospodarowanie turystyczne jest wystarczające w stosunku do liczby przyjeżdżających turystów. Sieć gastronomiczna i noclegowa jest dobrze rozwinięta, zwłaszcza w miastach. W ośrodkach wiejskich działa kilkanaście gospodarstw agroturystycznych, zwykle na wysokim poziomie (Olszewka, Turzyn, Konstantynowo, Dębowo, Ślesin, Królikowo, Minikowo itp.). Na terenie powiatu zarejestrowano ponad 100 placówek organizacji pozarządowych w tym Ochotniczą Straż Pożarną, ludowe kluby sportowe, wywodzące się z historycznej tradycji Bractwo Strzeleckie czy Bractwo Kurkowe a także szereg innych inicjatyw lokalnych.
TK: Czy może Pan wskazać osobę, która na tyle wyraźnie zapisała się w dziejach regionu, że mogłaby stać się bohaterem turystyki biograficznej?
TP: Region obfituje w możliwości turystyki biograficznej. Postacią o znaczeniu międzynarodowym jest światowej sławy naukowiec, metalurg prof. Jan Czochralski uważany za ojca elektroniki półprzewodnikowej (bardziej znany w USA niż w Polsce). Ogólnokrajowe znaczenie mają sylwetki: inż. Kurta Tanka – najlepszego, niemieckiego konstruktora lotniczego, prof. Szczęsnego Dettloffa – twórcy polskiej szkoły historii sztuki i Rafała Blechacza – laureata Konkursu Szopenowskiego.
TK: Kim byli najbardziej znani przedstawiciele z Nakła i okolic, czy zostawili po sobie jakieś materialne pamiątki dla obecnie żyjących? Czy ich sylwetki są aktywnie promowane?
TP: Wymienione wcześniej postaci nie zostawiły po sobie wielu pamiątek, ponieważ ich główna aktywność odbywała się poza terenem dzisiejszego powiatu. Aktualnie w Kcyni trwają próby zebrania eksponatów związanych z osobą prof. Jana Czochralskiego i jego działalnością na terenie miasta.
TK: Przez powiat przebiegają Międzynarodowa Droga Wodna E-70, Międzynarodowa Trasa Rowerowa R1, liczne, znakowane szlaki turystyczne. Jak ocenia Pan ich wpływ na liczbę turystów kulturowych w regionie? Czy przydałaby się ich większa promocja?
TP: Region powiatu nakielskiego jest dobrze przygotowany do przyjęcia turystów zarówno pod kątem krajoznawstwa, środowiska przyrodniczego, turystyki kulturowej, jak i bazy noclegowej i gastronomicznej. Gęsta sieć komunikacyjna i dobre połączenia z siedzibą województwa daje łatwy dostęp do miejscowości powiatu. Możliwości rozwoju turystyki są niewątpliwe, ale brak kompleksowej informacji powoduje, że brakuje promocji wokół istniejących tras wodnych, rowerowych, czy pieszych.
TK: W powiecie znajdują się cztery miasta: Nakło, Szubin, Kcynia i Mrocza. Wszystkie one mogłyby być atrakcyjne pod względem turystycznym. Czy istnieje rywalizacja między nimi? I które, Pana zdaniem, aktualnie wygrywa w tej konkurencji? W powiecie działają cztery muzea - czy w każdym z nich można się zaopatrzyć w wydawnictwa pozostałych ?
TP: Wszystkie gminy powiatu przejawiają aktywność w zakresie turystyki, w tym turystyki kulturowej, jednak stosownie do posiadanych walorów i swoich możliwości finansowych. Gminy prowadzą działalność niezależną, co często ma wpływ na słabą kondycję obiektów zabytkowych. Uprzywilejowaną pozycję wśród potencjalnych walorów, głównie dzięki wsparciu społeczeństwa, zajmują świątynie. Miasta powiatu nie rywalizują ze sobą w widoczny sposób. Wydaje się jednak, że silniejszą pozycję ma Nakło, już choćby jako siedziba powiatu. Z informacji internetowej wynika, że na terenie powiatu działają: Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle, Muzeum Ziemi Szubińskiej w Szubinie, Muzeum Transportu w Paterku i Muzeum Przyrodniczo-Łowieckie w Turzynie (w trakcie wizji w terenie okazało się ono być niedostępne: przyp. TK). Jednak w żadnym z nich nie ma możliwości uzyskania wydawnictw z sąsiednich muzeów. Każde z muzeów ma swoisty profil i działają jako niezależne placówki. Muzeum w Nakle specjalizuje się w okresie średniowiecza, zaś muzeum Erdmana w Szubinie w historii Powstania Wielkopolskiego 1918/19. Pozostałe dwa są placówkami tematycznymi i nazwa określa ich profil.
TK: Jakie miejsca na terenie Powiatu Nakielskiego mógłby Pan polecić dla turysty szukającego obiektów kulturowych?
TP: Niewątpliwie najważniejszym walorem powiatu nakielskiego jest rzeka Noteć, układ Kanału Bydgoskiego z jego śluzami i kanałami zasilającymi. Interesujący układ urbanistyczny Kcyni, Nakła i Szubina co w powiązaniu z historią tych miast też stanowi wyraźny akcent kulturowy. Na terenie Powiatu Nakielskiego znajduje się kilkanaście pałaców i tyleż dworów, niestety na ogół niedostępnych lub mocno zdewastowanych. W kilku wsiach zachowały się zabytkowe XIX w folwarki. Polecić też należy Szlak Trzech Kultur akcentujący trzy religie i trzy grupy etniczne (Polaków, Niemców i Żydów) współzamieszkujące ten teren.
TK: Co na terenie powiatu należałoby zmienić, by był bardziej atrakcyjny turystycznie?
TP: Niewątpliwie najbardziej palącą potrzebą jest przywrócenie do stanu użyteczności zespołu pałacowo-parkowego w Samostrzelu, jednego z najważniejszych obiektów historii rodów arystokracji wielkopolskiej. Warto także ocenić pozytywy przeznaczenia na cele ekspozycyjne i kulturalne niektórych nieczynnych dworców kolejowych, zwłaszcza w Kcyni. Ta inicjatywa lokalna nie może doczekać się realizacji.
TK: Czy da się wskazać jakąś potrawę regionalną, która mogłaby być symbolem miasta i okolic?
TP: Zdecydowanie są to potrawy z gęsi (Gęsia Dolina) oraz Karp Nakielski (Zajazd Wik), coraz lepiej rozpoznawalny jest też bogaty asortyment piw z browaru Krajan.
TK: Gdzie w Waszych okolicach można w miłej atmosferze zjeść posiłek, najlepiej taki, którego nie dostanie się także gdziekolwiek indziej? Dokąd chodzą lub jeżdżą na dobry obiad sami mieszkańcy?
TP: W Nakle warto zjeść w: Barze Stylowym (z racji klimatu PRL-u), w restauracji Ekspresja lub Stary Spichlerz; w Szubinie w restauracji Stary Browar, Hotel MIDI, a w Kcyni – w Pizzerii Ewella
TK: W którym okresie roku najlepiej przyjechać na Ziemię Nakielską i dlaczego?
TP: Najlepszym terminem wizyty jest okres pomiędzy późną wiosną a wczesną jesienią (od maja do połowy października).
rozmawiał: Andrzej J.Gorączko
|
