|
Paweł Franczak, Karolina Listwan
Dane dotyczące przebiegu badania
Obszar badania: powiat nowotarski
Lokalizacja: województwo małopolskie
Zasięg: mikroregion
Metodologia: metoda oceny potencjału turystyczno-kulturowego mikroregionów zawarta w: Mikos von
Rohrscheidt A., 2010, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy
(Wyd.2) Wyd. KulTour.pl, Poznań.
Kwerenda: źródłowa literatury i materiałów: listopad 2014
Zapytania waloryzacyjne w obiektach i wizje lokalne: listopad-grudzień 2014,
Badania terenowe: grudzień 2014,
Przeprowadzający badanie terenowe: Paweł Franczak, Karolina Listwan
Data wypełnienia formularza: 1-10 stycznia 2015
Formularz waloryzacji mikroregionu
Kategoria I: Potencjalne cele turystyki kulturowej
I.A: Zabytki:
I.A. a) Obiekty sakralne:
Historyczna bazylika (za pierwsze dwie, punkty tylko wówczas, jeśli nie są katedrami) (6)
Ludźmierz, Bazylika Mniejsza p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (6)
Sanktuarium historyczne o znaczeniu krajowym lub regionalnym (diecezjalnym) (jedno pierwsze) (6)
Ludźmierz, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Podhala (M.B. Ludźmierskiej) (6)
Inne sanktuaria tej rangi lub sanktuaria o znaczeniu regionalnym bez historycznego kultu (za pierwsze
dwa) (3)
Bachledówka - Sanktuarium Matki Jasnogórskiej (3)
Inna świątynia innych wyznań i religii Z (2)
Nowy Targ, Zbór Kościoła Zielonoświątkowego (2)
Inne obiekty sakralne o znacznych walorach architektonicznych (pierwsze trzy) (4)
Orawka, kościół p.w. św. Jana Chrzciciela z 1651-1656 r. (polichromia z 1711 r.) (4)
Dębno Podhalańskie, kościół pw. św. Michała Archanioła z II poł. XV w. (4)
Trybsz, kościół parafialny p.w. św. Elżbiety Węgierskiej z 1567 r. (polichromia z najstarszym zachowanym
wyobrażeniem Tatr) (4)
Frydman, kościół p.w. św. Stanisława (główny zrąb z przełomu XIII i XIV w.) (0)
Czarny Dunajec, kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej z 1863-1865 r. (0)
Tylmanowa, kościół p.w. św. Mikołaja z 1756 r. (0)
Rabka-Zdrój, kościół p.w. św. Marii Magdaleny z 1606 r. (0)
Piekelinik, kościół p.w. św. Jakuba z 1878 r. (0)
Kacwin, kościół p.w. Wszystkich Świętych z XV w. (0)
Niedzica, kościół p.w. św. Bartłomieja z XIV w. (0)
Łapsze Niżne, kościół p.w. św. Kwiryna z około 1300 r. (0)
Chabówka. Kościół p.w. Świętego Krzyża z 1757 r. (0)
Jabłonka, kościół p.w. Przemienienia Pańskiego z 1802-1817 r. (0)
Krościenko nad Dunajcem, kościół p.w. Wszystkich Świętych z XIV w. (0)
Nowy Targ, kościół p.w. św. Anny z XV w. (0)
Grywałd, kościół p.w. św. Marcina z przełomu XV-XVI w. (0)
I.A. b) Zamki i pałace:
Zamek lub pałac historyczny ZD (za pierwsze trzy) (3)
Niedzica, zamek zbudowany na początku XIV w. (3)
Frydman, wiejska rezydencja rodu Horwathów o obronnym charakterze powstała w latach 1585-1590 (3)
Ruina historycznego zamku, pałacu, grodu D (za pierwsze trzy) (2)
Czorsztyn, ruina zamku z XIV w. (2)
Krościenko n/ Dunajcem, ruina Zamku Pienińskiego z XIII w (2)
Szaflary, ruina zamku z XIII/XIV w. (2)
Zamek lub pałac stylizowany D (za pierwsze dwa) (2)
Raba Wyżna, zespół pałacowy z lat 1900-1902 r. (2)
I.A. c) Inne zabytkowe obiekty architektoniczne i techniczne:
Historyczny zespół urbanistyczny z rynkiem, zachowany we fragmentach (pierwsze dwa) (3)
Nowy Targ, średniowieczny układ urbanistyczny (3)
Chochołów, układ urbanistyczny Chochołowa wraz z historyczną zabudową drewnianą i układem drogowym
z XVIII/ i XIX w. (3)
Krościenko n/Dunajcem, układ urbanistyczny (0)
Szczawnica, układ urbanistyczny uzdrowiska z drewnianymi zabudowaniami w stylu szwajcarsko-tyrolskim
(0)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych ZD (pierwsze trzy) (4)
Orawka, budynek dawnej farbiarni płótna wzniesiony w XVIII w. (4)
Rabka-Zdrój, dwór z końca XVIII w. (4)
Sieniawa, zespół dworski z przełomu XVII/XVIII w. (4)
Łopuszna, dwór z zespołem budownictwa drewnianego (0)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych Z (pierwsze trzy) (3)
Spytkowice, drewniany budynek dawnej karczmy z XVIII w. (3)
Podwilk, zespół plebański z 1935 r. (3)
Harklowa, lamus z z I poł XVII w. (3)
Częściowo zniszczone lub niedostępne obiekty związane z innymi grupami etnicznymi (pierwsze dwa) (1)
Nowy Targ, dawna główna synagoga gminy żydowskiej przy ul. Jana Kazimierza (1)
Nowy Targ, dawna synagoga przy ul. Szaflarskiej (1)
Zabytek techniki/przemysłowy o znaczeniu krajowym ZD (pierwsze dwa) (7)
Chabówka, Skansen Taboru Kolejowego (7)
Zabytek techniki/przemysłowy o znaczeniu regionalnym ZD (do trzech***) (3)
Nidzica, korona zapory wodnej Zbiornika Czorsztyńskiego (3)
I.A. d) Obiekty militarne:
Zachowana w niewielkiej części, dostępna linia umocnień (2)
Raba Wyżna - Bielanka, umocnienia austro-węgierskie z okresu I wojny światowej (2)
Pojedyncze dostępne fragmenty umocnień (1)
Ochotnica, polskie umocnienia polowe z 1939 r. (1)
Łopuszna - Nowa Biała, niemieckie umocnienia z lat 1944/1945 (0)
Chochołów - Witów, umocnienia austro-węgierskie z okresu I wojny światowej (0)
Dodatkowe punkty za obiekty dziedzictwa kulturowego:
Obiekty Dziedzictwa Kulturowego o znaczeniu międzynarodowym ZD: UNESCO (30)
Dębno Podhalańskie, jeden z sześciu drewnianych kościołów południowej Małopolski i Podkarpacia wpisanych
na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (30)
Dodatkowe punkty za wszystkie miejsca bądź obiekty wypisanych powyżej klas:
Za stałych przewodników miejskich oprowadzających po obiektach lub przewodników obiektowych w j. polskim
(za pierwsze pięć) (po 2)
Dębno Podhalańskie (kościół), Niedzica (zamek), Orawka (kościół) (6)
Za minimum dwa języki obce w ofercie przewodników (w pierwszych pięciu) (po 1)
Niedzica (zamek); j. angielski (1)
I.B.) Miejsca historyczne lub znaczące:
I.B.a) Budowle historyczne i monumenty:
Pomniki lub obiekty małej architektury o znaczeniu lokalnym (do trzech****) (1)
Ochotnica Dolna, pomnik ku czci ofiar faszyzmu (1)
Nowy Targ, pomnik Władysława Orkana (1)
Ludźmierz, pomnik Jana Pawła II (1)
Rabka-zdrój, pomnik Świętego Mikołaja (0)
Miejsca historyczne o znaczeniu regionalnym (do trzech**) (2)
Chochołów, miejsce Powstania Chochołowskiego przeciwko władzom austriackim z 21 lutego 1846 r. Na
pamiątkę tego wydarzenia postawiono pomnik św. Jana Nepomucena (2)
Czorsztyn, zamek w Czorsztynie - miejsce wybuchu powstania chłopskiego pod wodzą Kostki-Napierskiego
w 1651 r. (2)
Niedzica, kaplice św. Michała i św. Rozalii, powstałe na miejscu pochówku osób poległych w wojnie
domowej o tron węgierski w 1535 r. (2)
Miejsca związane z biografią osób o krajowym znaczeniu (do trzech) (2)
Raba Wyżna, kościół p.w. św. Stanisława BM, związany biograficznie z kardynałem metropolitą krakowskim
Stanisławem Dziwiszem (2)
Łopuszna, dom "Tischnerówka", dom rodzinny ks. prof. Józefa Tischnera, wybitnego filozofa współczesnego
(2)
Miejsca związane z biografią osób o regionalnym znaczeniu (pierwsze dwa) (1)
Rokociny Podhalańskie, dawny dwór a od 1925 r. dom zakonny ss. Urszulanek, których przełożona s.
Maria Klemensa Staszewska została w 1999 r. beatyfikowana w gronie 108 męczenników II wojny światowej
(1)
Łopuszna. dwór rodziny Tetmajerów, w którym gościł m.in. S. Goszczyński (1)
I.B. b) Cmentarze historyczne:
Pojedyncze miejsce pochówku osobistości znanej w skali regionu (do trzech) (1)
Spytkowice, nagrobek por. T. Stefaniszyna, dowódcy 4. kompanii strzelców 12. pułku piechoty Ziemi
Wadowickiej poległego podczas kampanii wrześniowej w Spytkowicach (1)
Lipnica Wielka, nagrobek P. Borowego, ludowego działacza patryiotyczno-religijnego, delegata na konferencji
w Paryżu (1)
Inny cmentarz zabytkowy z ciekawymi obiektami sztuki sepulkralnej*** (do dwóch) ZD (1)
Cmentarz żydowski w Podwilku (1)
Cmentarz parafialny w Rabie Wyżniej z kaplicą cmentarną zbudowaną w XIX w. (1)
Cmentarz przykościelny w Spytkowicach z ciekawymi nagrobkami właścicieli Spytkowic (0)
I.C) Pojedyncze dzieła sztuki:
Pojedyncze obiekty sztuki o znaczeniu regionalnym (do trzech*) (3)
Szaflary, obraz "Zaśnięcie Matki Boskiej" na ścianie chałupy Anny Doruli (3)
Lipnica Wielka, dwie figury "Białopotockie" św. Jana Nepomutcena z 1761 r. oraz 1779 r. (3)
Dębno Podhalańskie, krucyfiks na belce tęczy z XIV w.; posąg św. Mikołaja z 1420 r.; kopia malowidła
na desce lipowej z 1280 r. z św. Katarzyną i św. Agnieszką (3)
Łopuszna, tryptyk z poł. XV w. (0)
Niedzica, polichromia z około 1410 r; organy z 1660 r. (0)
Trybysz, polichromia z najstarszą panoramą Tatr z XVII w. (0)
I.D. Muzea i wystawy (w tym skanseny, galerie, muzea techniki):
Muzeum o znaczeniu regionalnym (do trzech) (5)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy (5)
Łopuszna, Dwór szlachecki rodziny Tetmajerów (5)
Nowy Targ, Muzeum Podhalańskie im. Cz. Pajerskiego (5)
Rabka-Zdrój, Muzeum im. W.Orkana (0)
Muzea o znaczeniu lokalnym (do trzech***) (2)
Chochołów, Muzeum Powstania Chochołowskiego (0)
Szczawnica, Muzeum Uzdrowiska Szczawnica (0)
Rabka-Zdrój, Muzeum Orderu Uśmiechu (0)
Chyżne, Parafialne Muzeum Regionalne (ekspozycja dzieł sztuki sakralnej i etnograficznych) (0)
Rabka-Zdrój, Muzeum Gorczańskie Jana Fudali (0)
Muzeum typu skansenowskiego duże o przynajmniej regionalnym znaczeniu (10)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny (10)
Inne muzea typu skansenowego (za pierwsze dwa) (6)
Kluszkowce, Osada Czorsztyn (6)
Spytkowice, Skansen pszczelarstwa w pasiece "Pod Lasem" (6)
Lokalne izby pamięci, ogólnodostępne prywatne kolekcje pamiątek (do trzech) (1)
Szczawnica, Izba Pamięci Michała Słowika Dzwona (1)
Zorganizowane w ostatnim roku wystawy czasowe o zasięgu regionalnym* (w sumie za pierwsze trzy) (2)
Nowy Targ, "Z historii nowotarskiego szkolnictwa do 1945 r." (2)
Szczawnica, "Jak podróżowano do szczawnickich zdrojów" (2)
Szczawnica, "Uzdrowisko Szczawnica - 200 lat tradycji" (2)
Przy wszystkich uwzględnionych powyżej muzeach i ekspozycjach dodatkowe punkty za:
Przewodnicy obiektowi stali (2)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny (2)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy (2)
Chabówka, Skansen taboru kolejowego (0)
Szczawnica, Muzeum Pienińskie (0)
Nowy Targ, Muzeum Podhalańskie (0)
Przewodnicy obcojęzyczni obiektowi stali za każdy język do trzech (1)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy; j. angielski (1)
Przewodnicy obiektowi na wcześniejsze zamówienie w przynajmniej 2 językach obcych, za każdy język do
trzech (1)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny; j. angielski i niemiecki (2)
Mikroeventy dostępne na zamówienie grupowe podczas zwiedzania muzeum (pierwsze 2) (1)
Nowy Targ, Muzeum Podhalańskie (1)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny (1)
Sklep muzealny otwarty w godzinach pracy muzeum (1)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny (1)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy (1)
Przy muzeach o znaczeniu krajowym dodatkowe punkty za:
Opis zbiorów w językach obcych (1)
Zubrzyca Górna, Orawski Park Etnograficzny (1)
Przy muzeach regionalnych i lokalnych punkty dodatkowe za:
Stałe godziny otwarcia (1)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy (1)
Chabówka, Skansen taboru kolejowego (1)
Własny materiał informacyjny, opracowania mniejsze (broszury, foldery) (1)
Niedzica, Muzeum Zespół Zamkowy w Niedzicy (1)
I.E. Eventy kulturowe:
Regularne eventy kultury wysokiej o znaczeniu regionalnym (do dwóch) (4)
Nowy Targ, Międzynarodowy Festiwal Organowy (4)
Rabka-Zdrój, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej im. Ks. Kamila Kowalczyka (4)
Czarny Dunajec, Konkurs Recytatorski im. Florka Skupnia (0)
Chochołów, Konkurs Recytatorski Góralskiej Poezji Patriotycznej i Konkurs Góralskiej Pieśni Patriotycznej
(0)
Jabłonka, "Niesopust na Orawie" (0)
Jabłonka, Orawskie Moje (0)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu krajowym (do dwóch) (6)
Szczawnica, "Festiwal Kultur Górskich - Łemków, Rusnaków i Górali" (6)
Nowy Targ, "Jarmark Podhalański" (6)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu regionalnym (do trzech) (4)
Szczawnica, "Szczawnicki Koncert Letni" (4)
Rabka-Zdrój, "Karpacki Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych" (4)
Szczawnica, "Piknik Country" (4)
Szczawnica, "Koncert Muzyki Folkowej " (0)
Szczawnica, "Festiwal Folkloru Ziem Górskich" (0)
Rabka-Zdrój, "Karpacki Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych" (0)
Rabka-Zdrój, "Festiwal Piosenki Angielskiej" (0)
Rabka-Zdrój, "Wakacyjny Festiwal Bajek i Legend" (0)
Czorsztyn, "Lato Pod Trzema Koronami" (0)
Czorsztyn, "Święto Królowej Dunajca" (0)
I.G. Kulturowo znacząca oferta przyrodnicza:
Park Narodowy z Muzeum Przyrodniczym na obszarze regionu (za każdy) (8)
Pieniński Park Narodowy (8)
Gorczański Park Narodowy (8)
Babiogórski Park Narodowy; brak muzeum na obszarze powiatu nowotarskiego (0)
Park Krajobrazowy na obszarze regionu (do trzech) (2)
Popradzki Park Krajobrazowy (2)
Rezerwat przyrody na terenie regionu (poza Parkami Narodowymi i Krajobrazowymi) (do trzech) (1)
Rezerwat przyrody Bembeńskie (Podwilk) (1)
Rezerwat przyrody Modrzewie (Kluszkowce) (1)
Rezerwat przyrody Niebieska Dolina (Łapsza Niżne) (1)
Rezerwat przyrody Skałka Rogoźnicka (Rogoźnik) (0)
Ogród przy rezydencji, park kultywowany (za pierwsze dwa obiekty) (2)
Ogród przy zespole pałacowym w Rabie Wyżniej (2)
Ogród przy dworze z zespołem budownictwa drewnianego w Łopusznej (2)
Park miejski duży kultywowany (pow. od 4 ha) z obiektami sztuki (za pierwsze dwa) (4)
Park Miejski w Nowym Targu (4)
I.H. Szlaki kulturowe:
Przebiegające przez region lub jego miejscowości materialne lub realne szlaki o znaczeniu
międzynarodowym (8)
Szlak Cysterski, pętla małopolska, obiekty: Ludźmierz, Trybsz (8)
Przebiegające przez region lub jego miejscowości materialne szlaki o znaczeniu krajowym
(za pierwsze trzy) (6)
Małopolski Szlak Architektury Drewnianej, obiekty m.in.: Orawka, Dębno Podhalańskie, Łopuszna, Maniowy,
Zubrzyca Górna, Szczawnica, Nowy Targ (6)
Szlak Gotycki, obiekt: Niedzica (6)
Małopolski Szlak Bożogrobców, obiekt: Łapsze Niżne (6)
Materialne lub realne szlaki turystyczne w regionie (własne) (za pierwsze trzy) (3)
Małopolski Szlak Oscypkowy, obiekty: Baligówka, Czorsztyn, Łapsze Wyżne, Łapsze Niżne, Dursztyn,
Jaworki (3)
Wirtualne szlaki turystyczne, przebiegające przez ten region (za pierwsze trzy) (1)
Bursztynowy Szlak Greenways, obiekt: Lipnica Wielka (1)
Transgraniczny Trakt Tradycji, obiekty: Nowy Targ, Chabówka, Rabka-Zdrój, Czarny Dunajec, Szczawnica
(1)
Szlak Solny, obiekty: Podwilk, Jabłonka, Orawka, Chyżne (1)
Szlak Tradycyjnego Rzemiosła, obiekt m.in.: Zubrzyca Górna, Podwilk, Rabka-Zdrój, Sieniawa, Lipnica
Wielka, Orawka, Szczawnica, Krościenko nad Dunajcem (1)
Szlaki Papieskie, pętla Podhalański Szlak Papieski, obiekty: Rokicuny Podhalańskie, Ludźmierz
(0)
Szlak Zbójników Karpackich, obiekty: Chochołów, Niedzica, Czorsztyn (0)Małopolska wieś
pachnąca ziołami, obiekty m.in.: Ochotnica Górna, Czorsztyn (0)
Dwory Małopolski, obiekty: Raba Wyżna, Sieniawa, Klikuszowa, Zubrzyca Górna, Łopuszna, Szaflary,
Harklowa, Frydman, Grywałd, Tylmanowa (0)
Małopolska Trasa Smakoszy, obiekty m.in.: Czorsztyn, Szczawnica, Rabka-Zdrój (0)
Podziemne trasy turystyczne stale dostępne na obszarze regionu (7)
Frydman, Frydmańskie Piwnice (7)
Razem Kategoria I: 309
Kategoria II: Elementy obsługi turystycznej:
II.A. Informacja turystyczna:
Informacja turystyczna na miejscu, regularnie czynna (2)
Informacja Turystyczna w Nowym Targu (2)
Informacja Turystyczna w Jabłonce (2)
Przewodnicy miejscy lub terenowi na zamówienie (3)
PTTK w Nowym Targu (3)
Przewodnicy miejscy lub terenowi, (za każdy język do czterech) (1)
Obsługa wycieczek w j. angielskim i niemieckim (2)
Aktualny własny materiał informacyjny wysokiej jakości na temat regionu lub jego
miejscowości (ogólnie) (2)
Materiały informacyjne wydawane przez Urzędy Gmin i Miast (2)
Wersje obcojęzyczne materiału informacyjnego wysokiej jakości (każdy język do trzech) (1)
Materiały informacyjne w języku: angielskim, niemieckim, słowackim (3)
II.B. Infrastruktura turystyczna:
Hotele 5,4,3,2,1-gwiazdkowe, hostele, schroniska, kwatery zorganizowane - (za pierwsze dwa
obiekty każdej kategorii) (2)
W powiecie nowotarskim znajdują się obiekty wszystkich klas (18):
Modrzewie Park Hotel w Szczawnicy 5* (2)
Solar Hotel Spa w Szczawnicy 4* (2)
Kinga Hotel Wellness w Czorsztynie 4* (2)
Smile Hotel w Szczawnicy 3* (2)
Hotel Umina w Czorsztynie 3* (2)
Hotel U Guta w Rdzawce 2* (2)
Hotel Gala w Skawie 2* (2)
Hotel Nad Przełomem w Sromowcach Niżnych 1* (2)
Hotel Skalny Dworek w Nowym Targu 1* (2)
Kwatery zorganizowane (pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, gościńce, zajazdy) (8);
Kilkadziesiąt obiektów tej kategorii mieszczących się w całym powiecie nowotarskim (8)
Hostele (4);
Chicago Dorm Hostel w Nowym Targu (2)
Hostel 55 w Nowym Targu (2)
Schroniska (4);
Schronisko PTTK Na Turbaczu (2)
Schronisko Na Starych Wierchach (2)
Istniejąca pakietowa oferta hoteli z usługami turystycznymi (za pierwsze dwie oferty w różnych klasach)
(1)
Solar Spa Hotel w Szczawnicy 4* (1)
Smile Hotel w Szczawnicy 3* (1)
Restauracje z autentyczną kuchnią regionalną, (za pierwszy obiekt) (3)
Karczma Czarda Sewerynówka w Szczawnicy (3)
Restauracje z autentyczną krajową kuchnią tradycyjną (za pierwszy inny obiekt) (2)
Karczma Hanka, Nowy Targ, ul. Krakowska 7a (2)
Inne restauracje (za pierwszy obiekt) (1)
Restauracja Eglander Caffe w Szczawnicy (1)
Dodatkowe punkty za historyczne wnętrza restauracji (za pierwsze dwa obiekty) (1)
Restauracja Dwór w Niedzicy; mieści się w dawnym dworze (1)
Dodatkowe punkty za ofertę kulturową w restauracji (za pierwsze dwa obiekty) (1)
Karczma Czarda Sewerynówka w Szczawnicy (1)
Dodatkowe punkty za restauracje otwarte po godzinie 22 (za pierwszą) (1)
Restauracja Parkowa w Szczawnicy (1)
Bistra, bary (za pierwszy obiekt) (1)
Bistro Bajera w Nowym Targu (1)
Możliwość wynajęcia na miejscu autokaru, minibusa, samochodu (za pierwsze dwie oferty)
(2)
Firma "ZAKOEXPRESS - F.H.U. EFEKT" (2)
Firma "STANEX-TRANSPORT" (2)
II.C. Infrastruktura komunikacyjna:
Inny dworzec kolejowy na miejscu (za pierwszy) (2)
Dworzec PKP w Nowym Targu (2)
Dworzec autobusowy na miejscu (za pierwszy) (2)
Dworzec PKS w Nowym Targu (2)
Droga ekspresowa lub droga główna krajowa w odległości mniej niż 10 km (za pierwsze
dwie) (2)
Droga krajowa nr. 7 Żukowa-Chyżne (2)
Droga krajowa nr. 49 Nowy Targ-Jurgów (2)
Całodobowa oferta taxi na miejscu (1)
MARK Taxi w Nowym Targu (1)
II.D. Promocja turystyczna:
Samodzielny udział regionu lub wchodzących w jego skład miejscowości, gmin lub obiektów
w krajowych targach turystycznych (za każde stoisko w roku do trzech) (2)
Targi Regionów i Produktów Turystycznych w Poznaniu-Tour Salon Poznań (2)
Targi Turystyczne "Na styku kultur" w Łodzi (2)
Targi Turystyki i Wypoczynku "Lato" w Warszawie (2)
Zorganizowanie konferencji naukowej lub popularyzacyjnej związanej z turystyką w ciągu ostatniego roku
(1)
Nowy Targ, "Turystyka rowerowa - brzegiem Dunajca na Słowację" (1)
Razem Kategoria II: 78
Kategoria III: Pozostała oferta czasu wolnego:
III.A. Instytucje Kultury
Kino stałe (za pierwszy obiekt) (2)
Nowy Targ, kino "Tatry" (2)
III.B. Atrakcje krajobrazowe:
Góry ze znakowanymi szlakami turystycznymi na terenie regionu (2)
Na obszarze powiatu rozciągają się Gorce, Pieniny i Beskid Żywiecki z licznymi wyznakowanymi na ich
obszarze szlakami turystycznymi (2)
Jeziora (zdatne do kąpieli, dostępne) ze szlakami pieszymi/rowerowymi (pierwszy akwen) (2)
Zbiornik Czorsztyński (2)
Pomniki przyrody (za pierwsze dwa) (1)
Kilkadziesiąt drzew na obszarze całego powiatu (2)
Wieże widokowe stale dostępne (za pierwsze dwie) (1)
Wieża widokowa na Trzech koronach (1)
Możliwość zamówienia lotu turystycznego nad regionem lub miejscowością (za pierwszą) (3)
Aeroklub Nowy Targ (3)
III.C. Oferta sportowa, edukacyjna i rekreacyjna:
Baseny kryte ogólnodostępne - (za pierwszy obiekt) (2)
Pływalnia Miejska w Nowym Targu (2)
Stała oferta kursów językowych ogólnodostępnych (za pierwszą ofertę) (2)
Szkoła Językowa HAIGHLAND w Nowym Targu (2)
Stałe centra sportowe z ofertą ogólnodostępną (za pierwszy obiekt) (2)
Orliki m.in. w Łopusznej, Waksmundzie, Ludźmierzu (2)
Stadiony sportowe (za pierwszy obiekt) (1)
Stadion Miejski im. J. Piłsudskiego w Nowym Targu (1)
Szkoły i szkolenia sportowe ogólnodostępne (jeździeckie, lotnicze, inne) (pierwsze dwa) (1)
Szkoła narciarska i snowboardowa Czorsztyn-ski (1)
Szkoła narciarska "Beskid" w Spytkowicach (1)
Lodowiska sezonowe (za pierwszy obiekt) (1)
Lodowisko w Nowym Targu (1)
Razem Kategoria III: 22
Kategoria IV: Inne czynniki wspierające turystykę kulturową:
IV. A. Instytucje w regionie:
Obecność innej uczelni wyższej w regionie (za pierwsze dwie) (2)
Podhalańska Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu (2)
IV.B. Oferta turystyki zdrowotnej w regionie:
Oficjalne kurorty (za pierwsze trzy miejscowości) (4)
Rabka-Zdrój (4)
Szczawnica (4)
Sanatoria i ogólnodostępne ośrodki rehabilitacji (punkty za pierwsze dwa obiekty) (2)
Crosna SPA w Krościenku n/Dunajcem (2)
Kinga Hotel Wellness w Czorsztynie (2)
IV.C. Oferta turystyki biznesowej w regionie:
Całoroczne centra konferencyjne (za pierwszy obiekt) (3)
Dworek Gościnny w Szczawnicy (3)
IV.D. Oferta shoppingu w regionie:
Galeria zakupów o znaczeniu regionalnym (za pierwszy obiekt) (4) za jeden następny (2)
Galeria Nowotarska w Nowym Targu (4)
Galeria Dekada w Nowym Targu (2)
IV.E. Zagraniczne Partnerstwa Miast i Regionów:
Istnienie zagranicznych związków partnerskich regionu lub jego miejscowości (pierwsze
cztery) (1)
Spisska Bela (Słowacja), Radevormwald (Niemcy), Roverbella (Włochy), Èvry (Francja)
(4)
Razem Kategoria IV: 27
Suma punktów:
Za kategorię I: 309
Za kategorię II: 78
Za kategorię III: 22
Za kategorię IV: 27
Razem za wszystkie kategorie: 436 punktów
Wnioski: ocena potencjału turystyczno-kulturowego powiatu nowotarskiego
W wyniku przeprowadzonej waloryzacji powiatu nowotarskiego stwierdzono, że omawiany mikroregion posiada
DUŻY potencjał turystyczno-kulturowy, na co wskazuje wynik waloryzacji, ustalony dla pierwszej kategorii
na 309 punktów. Wynik ten pozwala sklasyfikować ten mikroregion nawet w środkowym przedziale tej
kategorii (250-450 pkt). Potencjał powiatu generowany jest w głównej mierze przez znaczne zróżnicowanie
kulturowe. W skład analizowanego obszaru wchodzą bowiem fragmenty kilku regionów historyczno-etnograficznych:
Orawy, Podhala, Spiszu, Gorc i Pienin. Najmocniej na ocenę wpływają liczne zabytki, wśród których jeden
(drewniany kościół w Dębnie Podhalańskim) znajduje się na Światowej Liście Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Oferta turystyki kulturowej powiatu nowotarskiego jest bardzo szeroka, jednak związana jest głównie z
turystyką opartą na poznawaniu zabytków architektury świeckiej oraz sakralnej. Ponadto w związku z silnie
zakorzenioną wśród miejscowej ludności religijnością duże znaczenie w tym regionie odgrywa turystyka
religijna (w odmianie pielgrzymkowej), koncentrująca się przede wszystkim w historycznym sanktuarium
w Ludźmierzu. Na rozwój turystyczny tego regionu z pewnością w znaczny sposób wpływają również jego wysokie
walory przyrodnicze, w tym głównie krajobraz, a także występowanie wód mineralnych i termalnych.
Rozmieszczenie zabytków na obszarze powiatu nowotarskiego cechuje duże rozproszenie. Cenne zabytki architektury
sakralnej jak i ludowej mieszczą się zarówno w najważniejszych ośrodkach miejskich na obszarze powiatu
jak i w licznych wioskach. Najważniejszym miejscem pod względem turystyki religijnej jest sanktuarium
w Ludźmierzu. Jest ono również ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym, gdzie corocznie odbywają się liczne eventy
religijne, spośród których do grona najważniejszych zaliczają się nabożeństwa maryjne wokół uroczystości
odpustowych (15 sierpnia) oraz nabożeństwo ku czci Matki Bożej Siewnej (pierwsza niedziela września).
Prócz centrum religijnego Podhala w Ludźmierzu, na obszarze powiatu nowotarskiego znajduje się kilkanaście
ciekawych architektonicznie kościołów. Wśród nich za najważniejszy należy uznać pochodzący z XV w. kościół
p.w. św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim, który ze względu na swą unikatową architekturę wpisany
został na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Prócz obiektów architektury sakralnej potencjalnymi atrakcjami dla turysty kulturowego są również liczne
dwory i pałace. Spośród nich za najcenniejsze należy uznać dwory w Grywałdzie, Łopusznej czy też w Zubrzycy
Górnej. Ponadto bardzo wysokie walory architektoniczne i urbanistyczne posiada Chochołów, którego zabudowę
tworzy kilkadziesiąt drewnianych budynków. Ważne układy urbanistyczne tworzą także Nowy Targ oraz Krościenko
nad Dunajcem. Ponadto wyjątkowy układ urbanistyczny i architekturę uzdrowiskową posiada Szczawnica, której
zabudowania wzniesiono w stylu szwajcarsko-tyrolskim. Natomiast spośród budowli obronnych do najcenniejszych
zalicza się zamek Dunajec w Niedzicy oraz ruiny zamków w Czorsztynie, Krościenku nad Dunajcem oraz w
Szaflarach.
Centralna część powiatu położona jest na obszarze Kotliny Orawsko-Nowotarskiej natomiast jego obrzeża
rozciągają się m.in. w Pieninach, Gorcach oraz w Masywie Babiej Góry. Takie ukształtowanie tworzy znaczne
zróżnicowanie rzeźby terenu i krajobrazu a tym samym generuje wysokie walory przyrodnicze. Na tym obszarze
utworzone zostały aż trzy parki narodowe (Pieniński PN, Gorczański PN oraz Babiogórski PN), a także kilka
rezerwatów przyrody (m.in. Bembeńskie oraz Skałka Rogoźnicka). Ponadto w dolinie Popradu utworzono Popradzki
Park Krajobrazowy. Tak znaczne walory tego obszaru spowodowały, że na jego obszarze wytyczonych zostało
kilkanaście szlaków turystycznych, w tej liczbie pieszych, konnych i rowerowych. Z kolei przy części
najciekawszych z nich wytyczono ścieżki dydaktyczne z niezbędną infrastrukturą turystyczną, co wydatnie
zwiększa potencjał powiatu w zakresie turystyki przyrodniczo-kulturowej.
Rozwojowi turystyki kulturowej na obszarze mikroregionu z pewnością sprzyja jego dobre położenie komunikacyjne:
przy głównym trakcie drogowym łączącym Kraków z Zakopanem oraz przejściem granicznym ze Słowacją w Chyżnem.
Na dogodne skomunikowanie obszaru z innymi regionami wpływa także lokalizacja centrum powiatu w odległości
około 90 km od międzynarodowego portu lotniczego w Krakowie-Balicach, co pozwala dotrzeć z lotniska na
Podhale w około półtorej godziny. Ponadto na obszarze powiatu prócz głównych dróg krajowych przebiega
sieć dróg niższego rzędu, która sprzyja łatwemu przemieszczaniu się w jego obrębie prywatnymi środkami
komunikacji. Nie bez znaczenia jest także przebieg przez centralną część regionu linii kolejowej i lokalizacja
przy niej kilku stacji, na których zatrzymują się pociągi relacji Kraków-Zakopane. Ze względu na dobre
połączenia kolejowe Krakowa z pozostałą częścią kraju, stosunkowo łatwe jest więc dotarcie koleją do
centrum regionu. Znacznie słabiej jest natomiast rozwinięty transport zbiorowy w obrębie mikroregionu,
zwłaszcza w przypadku małych miejscowości znajdujących się na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych.
Ze względu na brak przebiegu linii kolejowej wzdłuż równoleżnikowo rozciągniętego powiatu, w jego obrębie
istnieje jedynie możliwość korzystania s usług prywatnych przewoźników. Sieć oferowanych przez nich połączeń
nie jest odpowiednio gęsta, a częstotliwość wykonywanych połączeń na niezbyt wysokim poziomie. Ponadto
w przypadku większości połączeń pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią powiatu istnieje potrzeba dokonywania
przesiadek w Nowym Targu.
Infrastruktura noclegowa na obszarze powiatu pod względem oferowanego standardu wykazuje znaczne zróżnicowanie.
Istnieje tu możliwość skorzystania z usług noclegowych oferowanych w każdym standardzie. Funkcjonują
zarówno hotele wszystkich kategorii, jak i pensjonaty, hostele, zajazdy, gospodarstwa agroturystyczne,
kwatery prywatne oraz schroniska górskie. Większe hotele oraz ośrodki noclegowe o wysokim standardzie
prócz funkcji noclegowych oferują również usługi gastronomiczne, sportowe oraz rozrywkowe. Najliczniejszą
grupę stanowią obiekty klasy ekonomicznej: hotele jedno- i dwugwiazdkowe, a także tanie miejsca noclegowe:
bazy agroturystyczne oraz kwatery prywatne. Ich lokalizacja na obszarze powiatu nie jest jednak równomierna.
Większość obiektów o najwyższym standardzie oferowanych usług występuje w mających status kurortu Szczawnicy
i Rabki-Zdrój oraz w miejscowościach mieszczących się wokół Zbiornika Czorsztyńskiego. Na Orawie dominują
natomiast gospodarstwa agroturystyczne oraz kwatery prywatne.
Również w ofercie gastronomicznej regionu występuje bardzo duże zróżnicowanie. Kilkanaście lokali oferuje
dania tradycyjnej kuchni polskiej oraz kuchni regionalnej, którą ze względu na znaczne zróżnicowanie
regionu cechuje występowanie dużej różnorodności kulinarnej. Tak duża gama wyboru kulinariów pozwala
na zaspokojenie potrzeb turystów o różnych preferencjach.
Dopełnienie oferty rekreacyjnej regionu stanowią liczne obiekty sportowe, w tym kryta pływalnia, lodowisko,
wielofunkcyjne boiska sportowe oraz liczne stacje narciarskie, a także biegowe. Natomiast turyści chcący
spędzić czas "nad wodą" mogą go wykorzystać nad Zbiornikiem Czorsztyńskim.
Oferta przewodnicka w powiecie nowotarskim jest na dobrym poziomie: za pośrednictwem lokalnego oddziału
PTTK istnieje możliwość zamówienia przewodników górskich lub terenowych praktycznie w każdym czasie.
Najważniejsze zabytki i muzea można zwiedzać korzystając z usług przewodników obiektowych.
Ważnymi miejscowościami powiatu są uzdrowiska w Szczawnicy i Rabce-Zdrój, do których co roku przyjeżdżają
rzesze kuracjuszy. Z tego powodu miejscowości te posiadają bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną
i towarzyszącą. Ponadto w Rabce-Zdrój, z powodu rozwiniętego lecznictwa dzieci mieści się także "Rodzinny
Park Rozrywki RABKOLAND".
Poszczególne gminy powiatu nowotarskiego posiadają stosunkowo dobrą promocję turystyczną. Instytucje
i organizacje za nią odpowiedzialne uczestniczą corocznie w największych ogólnopolskich targach turystycznych.
Ponadto prowadzone są portale internetowe, na których można odnaleźć najważniejsze, regularnie aktualizowane
informacje o zabytkach regionu, możliwościach noclegu czy też o punktach gastronomicznych. Jednakże promocja
poszczególnych gmin nie odbywa się na jednakowym poziomie. Część z nich posiada znacznie lepiej rozwiniętą
infrastrukturę informacyjną (zwłaszcza w postaci stron internetowych). Ponadto brak jest promocji powiatu
nowotarskiego skoncentrowanej na wspólnych produktach turystycznych, przez co poszukiwanie informacji
dla obiektów z całego powiatu jest czasochłonne. Także pozyskanie informacji o mniej znanych obiektach
jest znacznie utrudnione.
Postulaty:
W ramach rozwijania regionalnego produktu turystycznego Nowotarszczyzny potrzebne jest wytyczenie kilku
nowych szlaków turystycznych, posiadających wyraźny profil tematyczny, czyli z jasno sformułowanym tematem
przewodnim. W ramach opracowania takich systemów można by uwzględnić trasy łączące 1) zabytkowe i ciekawe
biograficznie dwory, 2) zabytkowe zabudowania gospodarcze oraz 3) drewniane kościoły. Ponadto należałoby
zwrócić uwagę na opracowanie zintegrowanego programu zwiedzania największych (geoturystycznych) atrakcji
przyrodniczych regionu, łącząc je w ramach tematycznego szlaku kulturowo-przyrodniczego lub/i pakietu
pobytowego, oferowanego w różnych miejscach, także za pośrednictwem obiektów noclegowych. Ponieważ przy
aktualnym poziomie oferty transportu publicznego nawet najatrakcyjniejsze obiekty mieszczące się poza
głównymi ośrodkami miejskimi nie będą często odwiedzane przez turystów indywidualnych, w celu ułatwienia
dostępności poszczególnych obiektów należałoby podjąć działania w celu usprawnienia komunikacji zorganizowanej
pomiędzy poszczególnymi miejscowościami w regionie w okresie sezonu turystycznego. Warto również stworzyć
indywidualne lokalne pakiety turystyczne, obejmujące nocleg w obiektach różnych kategorii wraz z tematyczną
ofertą przewodnicką i kulinarną. Takie działanie powinno zachęcić do dłuższego pobytu w regionie sporą
grupę turystów, którzy przyjeżdżają do powiatu nowotarskiego indywidualnie bądź z rodzinami, a nie korzystają
z wycieczek zbiorowych.
|
