|
Rozmowa z Arkadiuszem Muła
kierownikiem działu naukowo – oświatowego w Muzeum Regionalnym w Jaworze
Turystyka kulturowa: Jaworskie Muzeum Regionalne mieści się obecnie w bardzo ciekawym miejscu - pobernardyńskim zespole klasztornym. Jak do tego doszło i czy jest to korzystna lokalizacja?
A.M.: Po II wojnie światowej zbiory niemieckiego Heimatmuseum w Jaworze zabezpieczono w kościele poklasztornym bernardynów. Sam zespół klasztorny wymagał prac konserwatorskich. Po ich przeprowadzeniu w latach 70-tych udostępniono wnętrza dawnego klasztoru dla zwiedzających wraz z eksponatami. Obecna lokalizacja muzeum jest korzystna ze względu na charakter obiektu ściśle związanego z dziejami
Jawora. co wiąże się z naszą działalnością (dokumentowanie i zabezpieczanie muzealiów z terenu regionu oraz popularyzacja wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego ziemi jaworskiej). Muzeum mieści się w pobliżu rynku, na lokalnych trasach turystycznych i dzięki oryginalnej architekturze jest łatwo rozpoznawalne w krajobrazie miejskim.
T.K.: Jakie wystawy i eksponaty cieszą się w Muzeum Regionalnym największym zainteresowaniem ze strony turystów?
A.M.: Mieszkańcy Jawora i powiatu jaworskiego zainteresowani są wystawami związanymi z przeszłością tego regionu. Popularne są też wystawy czasowe ukazujące dawną ikonografię, kartografię etc. Dla turystów spoza naszego regionu dodatkową atrakcją są kolekcje sztuki i rzemiosła artystycznego sprowadzane z różnych rejonów kraju. Sporym zainteresowaniem cieszy się nasza ekspozycja etnograficzna. Warto wiedzieć, że to jedna z największych tego typu kolekcji rzemiosła ludowego na Dolnym Śląsku. Atrakcyjne są także zbiory geologiczne z bogatą kolekcją minerałów Sudetów oraz niedawno otworzona ekspozycja militarna.
T.K.: Które walory turystyczne Jawora i okolic powinien według Pana wybrać do zwiedzenia i obejrzeć turysta kulturowy?
A.M.: Pierwszy walor turystyczny Jawora widać już podczas przyjazdu: jest nim jego malownicze położenie na Przedgórzu Sudeckim. Z tego miejsca rozpościera się widok na Pogórze Kaczawskie, a zaledwie kilka kilometrów od miasta zaczyna się Park Krajobrazowy "Chełmy". Wielkimi atrakcjami są oczywiście nasze zabytki: na pierwszym miejscu nasz Kościół Pokoju, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ale obok niego także zachowane elementy średniowiecznego układu urbanistycznego (rynek, uliczki, fragmenty fortyfikacji), gotyckie kościoły, zamek piastowski, wyjątkowe eksponaty w Muzeum Regionalnym.... Niedaleko Jawora mieszczą się inne ciekawe pamiątki historii: wiejskie kościoły cysterskie, zamki w Bolkowie i Świnach. Już poza terenem powiatu, ale przecież bardzo blisko znajduje się bodaj najciekawszy z kościołów barokowych w Polsce: kościół benedyktynów w Legnickim Polu,przy okazji znanym miejscu śląskiej i polskiej historii.
T.K.: Czy może pan powiedzieć kilka słów na temat słynnych Jaworskich Koncertów Pokoju odbywanych we wnętrzu Kościoła Pokoju?
A.M.: Jaworskie Koncerty Pokoju to impreza cykliczna - międzynarodowy festiwal muzyki kameralnej organizowany jest regularnie od 20 lat. Organizatorem projektu jest Muzeum Regionalne w Jaworze. Koncerty odbywają się w unikatowym wnętrzu Kościoła Pokoju, wyjątkowym obiekcie XVII-wiecznej architektury. To jedyne w swoim rodzaju spektakularne i wyjątkowe przedsięwzięcie. Świadczy o tym zainteresowanie słuchaczy, świadczy też obecność wybitnych artystów.
T.K.: Oprócz Koncertów Pokoju - jakie inne wydarzenia kulturalne organizuje Jawor lub samo Muzeum Regionalne i czy również cieszą się one popularnością wśród turystów?
A.M.: Do niedawna miasto współorganizowało odbywające się cyklicznie latem "Targi chleba". Była to okazja do prezentacji lokalnych wypieków, znanych na Dolnym Śląsku. Wystawcy przyjeżdżali wtenczas do Jawora z dalszych zakątków Polski oraz zagranicy. Niestety, zabrakło konsekwencji i pomysłów na rozwój przedsięwzięcia. Kolejne edycje święta zawieszono. Na 2014 rok planowane jest wznowienie obchodów. Niemniej jednak zainteresowanie "Targami chleba" jest niemałe. Z kolei Muzeum organizuje jeszcze kolejne imprezy cykliczne: Noc Muzeów, konkurs historyczny, konkurs plastyczny, Dziedziniec Sztuki oraz prelekcje naukowe.
T.K.: Co Pana zdaniem wyróżnia mikroregion jaworski z pośród innych powiatów na terenie Dolnego Śląska?
A.M.: Region jaworski cechuje zróżnicowanie krajobrazu kulturowego: panujące tu od średniowiecza aż do II wojny światowej. Mozaikę kulturową eksploatują dzisiejsze szlaki turystyczne (Szlak Cysterski, Via
Regia, Szlak Gotyckich Polichromii, Szlak Sakralnej Sztuki Barokowej, czy Szlak Bitew).
T.K.: Jakie środki podejmuje Muzeum Regionalne by ożywić życie kulturalne w mieście i regionie?
A.M.: Organizujemy imprezy skierowane do szerszego grona odbiorców: dzieci, młodzieży i dorosłych. Popularyzujemy wiedzę o regionie poprzez wystawy, lekcje muzealne i odczyty. Część imprez ma charakter otwarty, plenerowy – jak Dziedziniec Sztuki i Noc Muzeów. Dla bardziej dociekliwych, zwłaszcza miłośników regionu, stworzyliśmy serię publikacji naukowych, powstałych dzięki badaniom zbiorów własnych i kwerendom archiwalnym i terenowym.
T.K.: Czy z Jaworem są związane jakieś ciekawe historie, legendy, opowieści ?
A.M.: Jawor posiada wiele ciekawych opowieści i legend. Niektóre odnoszą się do postaci historycznych i miejsc. Na pierwszy plan wysuwa się wśród nich opowieść o źródełku św. Jadwigi Śląskiej,które miało wybić w miejscu jej wymuszonego noclegu pod wałami grodu. W ten sposób wyjaśniano lecznicze (wówczas cudowne) właściwości tego źródła wód mineralnych, położonego pod samym Jaworem.
T.K.: Czy Muzeum Regionalne prowadzi obecnie jakieś prace badawcze, konserwatorskie? Jakie?
A.M.: Obecnie prowadzimy badania nad historią militarną Jawora w okresie kampanii napoleońskiej na Dolnym Śląsku, badanie zabytków sztuki i architektury. Opracowujemy też dzieje poszczególnych miejscowości i ikonografię regionu. Od roku muzeum zajmuje się także digitalizacją danych o zbiorach własnych w ramach programu
"FOCUS".
T.K.: Co w folklorze i tradycji jaworskiej wyróżnia się najbardziej?
A.M.: Ziemię jaworską wyróżnia zachowany, pierwotny układ ruralistyczny (wiejski) licznych miejscowości, pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku. Posiadamy też najliczniejszą w skali Polski grupę kapliczek słupowych i kamiennych krzyży o proweniencji XV/XVI-wiecznej. Zachowały się także liczne pamiątki etnografii z XIX i początku XX wieku.
T.K.: Dziękuje za rozmowę
Rozmawiał: Bartosz Antoniewicz.
|
