|
Michał Suszczewicz
Na terenie powiatu istnieją walory i dogodne warunki dla uprawiania następujących form turystyki kulturowej: turystyki biograficznej i literackiej, turystyki eventowej, turystyki religijnej, w tym pielgrzymkowej, turystyki muzealnej, oraz turystyki przyrodniczo-kulturowej.
Turystyka biograficzna i literacka
Walory istotne dla tego segmentu turystyki kulturowej reprezentują zauważalny potencjał na omawianym obszarze. Tworzyło tu lub przebywało wielu znanych literatów. W Starych Drzewcach przez pewien okres przebywał Andreas Gryphius, znakomity śląski dramaturg i poeta. We Wschowie tworzyli między innymi Samuel Friedrich Lauterbach, Eugeniusz Get-Stankiewicz, ks. Józef Rogaliński, Eugeniusz Wachowiak i jego syn Sergiusz Sterna-Wachowiak. Ze Wschowy pochodziła między innymi Estera Wierusz-Kowalska, druga żona Józefa Wybickiego, tutaj wychował się także znany opozycjonista okresu PRL i wybitny polityk III Rzeczypospolitej, prof. Bronisław Geremek. W mieście rezydowali i przebywali wreszcie królowie Polski: Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt Stary, August II i August III. Tutaj witano w 1807 roku wjeżdżającego do swojego nowego państwa - Księstwa Warszawskiego – króla saskiego Fryderyka. Wschowa w swoim programie promocyjnym podkreśla swój historyczny status królewskiego miasta, co stanowi niewątpliwy atut w porównaniu do innych miast w województwie. Wytyczenie choćby wirtualnej trasy po mieście, odnoszącej się do jego wybitnych mieszkańców kolejnych epok mogłoby znakomicie wspomóc te wysiłki i jednocześnie stworzyć kolejna propozycję spędzenia czasu dla gości. Jednak w związku z silną koncentracją najważniejszych wymienionych wątków na jednym obiekcie (zamku królewskim, powiązanym z wymienionymi monarchami) należy zwrócić uwagę na konieczność uwzględnienia także innych miejsc w mieście i włączenia ich do takiej trasy. Zapewnia to właśnie koncepcja trasy obejmującej całą historię Wschowy, przez co jej obiektami staną się także kościoły, cmentarz i domy mieszkalne.
Turystyka eventowa
Jej główne walory zlokalizowane są na terenie Sławy oraz Wschowy, posiadając przy tym różny charakter i różne grupy docelowe. W obu gminach w ciągu roku odbywa się szereg cyklicznych wydarzeń adresowanych tak do turystów jak i samych mieszkańców.
W Sławie największe nagromadzenie imprez występuje w okresie wakacyjnym, gdy w mieście przebywają goście z kilku regionów Polski. Proponowane im są na plaży koncerty muzyczne, miedzy innymi muzyki pop, reggae oraz rocka. Doroczne święto miasta, czyli Dni Sławy obchodzone jest na przełomie lipca i sierpnia. Wśród jego atrakcji znajdują się także koncerty muzyki poważnej. Ponadto w gminie Sława organizowane są zloty karawaningowe, oraz zawody sportowe, m.in. triathlonowe. W ciągu całego roku również są organizowane różne pomniejsze wydarzenia, jednak na skalę lokalną.
We Wschowie - odmiennie niż w Sławie – tematyka i okres organizacji eventów nie są powiązane z sezonem turystycznym co sprawia, że tutejsza oferta kulturalna miasta jest bardziej zrównoważona w czasie. Do najważniejszych wydarzeń zalicza się: Jarmark Mieszczański, Dni Wschowy oraz Królewski Festiwal Muzyki. Ponadto lokalne stowarzyszenia organizują mniejsze wydarzenia o charakterze mikroeventów, związane ze spotkaniami z podróżnikami, promocją historii miasta poprzez warsztaty. Aktywnie działające Centrum Kultury i Rekreacji organizuje systematycznie koncerty młodych zespołów muzycznych.
Ponadto na terenie powiatu organizowane są również lokalne dożynki oraz święta plonów w szeregu miejscowości: na przykład Święto Truskawki w Dębowej Łęce. Aktywność lokalnych społeczności i organizacji pozarządowych stale się rozszerza, co pociąga za sobą wzrost oferty kulturalnej poszczególnych gmin.
Wydaje się, że najlepszym wykorzystaniem doświadczenia miejscowych organizatorów imprez dla rozszerzenia oferty turystyki kulturowej byłoby wykreowanie tematycznego eventu, powiązanego ze słynnymi Wschowianami. Zmieniając co roku jego głównego bohatera (a tym samym zapewniając różnorodność wątków), można by jednocześnie uczynić taki event doroczną kulminacją aktywności i wykorzystania miejscowej trasy turystycznej (wyżej wspomnianej). Obok zorganizowanego jej zwiedzania objęłaby ona prezentacje o charakterze artystycznym i historycznym, festyn ludowy, zorganizowanie wystawy tematycznej, ale także np. konkurs lub zawody dla chętnych z terenu całego kraju.
Turystyka religijna i pielgrzymkowa
Na obszarze powiatu nie ma popularnych sanktuariów, co znacznie ogranicza możliwości rozwijania tego rodzaju turystyki. Jedyne ważne miejsca, do których lokalnie pielgrzymują mieszkańcy to kościół Św. Józefa, pozostający pod opieką zakonu franciszkanów. Ten ruch jest związany z czcią relikwii Krzyża Świętego, które znajdują się w zasobach klasztoru. Poza tym ruchy turystyki religijnej i pielgrzymkowej ograniczają się do lokalnych odpustów w miejscowościach powiatu. W okresie letnim większe grupy pielgrzymkowe przemierzają teren powiatu w kierunku sanktuariów o randze krajowej (Częstochowy), czy regionalnej (Wieleń, Charbielin w Wielkopolsce). Należy jednak zaznaczyć, że przez powiat przebiega Szlak św. Jakuba, który nawiązuje do historycznego traktu pielgrzymkowego prowadzącego z Wielkopolski do Santiago de Compostela. Ożywienie ruchu w ramach tego dobrze rozpoznawalnego, lecz słabo wykorzystanego systemu mogłoby przynieść pożytek także dla omawianego regionu.
Na terenie powiatu znajdują się również pamiątki po wyznawcach judaizmu (cmentarze) oraz protestantyzmu. Dobrze zachowane zbory we Wschowie (Kripplein Christi) oraz Sławie (obecnie kościół katolicki w Rynku) a także cenny cmentarz ewangelicki we Wschowie oraz szereg mniejszych (w wielu przypadkach zaniedbanych) w innych miejscowościach dają możliwość poznania historii, doktryny, symboliki i materialnych aspektów ewangelickiego przeżywania wiary chrześcijańskiej.
Turystyka muzealna
Na terenie powiatu znajduje się kilka placówek zajmujących się gromadzeniem i udostępnianiem zwiedzającym swoich zasobów. Największe znaczenie ma Muzeum Ziemi Wschowskiej wraz z ważnym oddziałem - Muzeum Rzeźby Nagrobnej, czyli wschowskim lapidarium. Muzeum posiada znaczące zasoby eksponatów, które pokazuje na specjalnie dedykowanej wystawie podczas kilku miesięcy w roku, w placówce prezentowane są również stałe wystawy dotyczące historii regionu oraz jego przyrody. W kiosku muzealnym można się zaopatrzyć w materiały i książki dotyczące Wschowy oraz jej historii. Podobnie ma się rzecz z Muzeum Rzeźby Nagrobnej. Na obszarze dawnego cmentarza ewangelickiego i katolickiego można zobaczyć wiele przykładów nowożytnej sztuki nagrobnej. Znajdują się tam pochówki sięgające od XVII wieku aż do 1945 roku. Dają one różnorodny obraz mieszkańców miasta, ich profesji, życiorysów i dokonań. Na cmentarzu spoczywa między innymi pastor Valerius Herberger, autor licznych pieśni żałobnych do chwili obecnej śpiewanych na ewangelickich nabożeństwach. Wschowska Izba Kresowa nawiązuje do miejsc z których pochodzili pierwsi powojenni mieszkańcy miasta okolicy. Posiada wiele pamiątek zebranych wśród mieszkańców Wschowy.
Ze względu wielkość i na typ zbiorów muzeum wschowskie nie jest w stanie pełnić funkcji samodzielnego magnesu turystyki. Jednak – przez tematykę wystaw i fakt stałej obsługi na miejscu - nadaje się ono na punkt ogniskujący zwiedzanie miasta. Natomiast lapidarium może być włączone (w miarę ich tworzenia) w stałe regionalne oferty, zarówno w ramach funkcjonujących systemów tematycznej organizacji turystyki kulturowej (szlaków eksploatujących np. artystyczne lub religijne aspekty dziedzictwa), jak i do oferty wypraw muzealnych.
Turystyka przyrodniczo-kulturowa
Ze względu na położenie geograficzne powiat znajduje się na obszarze dwóch pasów ukształtowania terenu Pojezierzy i Nizin Środkowopolskich. Na terenie pierwszego pasa znajduje się obszar gminy Sława wraz z północnym skrawkiem gminy Wschowa. Jest to obszar bardzo bogaty przyrodniczo i krajobrazowo. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia utworzono na tym terenie Przemęcki Park Krajobrazowy. Ponadto na terenie Pojezierza Sławskiego znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu o tej samej nazwie dedukowany krajobrazowi pojezierza polodowcowego zlodowacenia Wisły wraz z fauną i florą występującą na jego terenie. W gminie Sława znajduje się jedno z największych jezior na polskich pojezierzach – Jezioro Sławskie. Liczne i duże powierzchniowo lasy powodują, że w tym rejonie można oddychać bardzo czystym powietrzem. Dodatkowo brak dużych zakładów przemysłowych pozytywnie oddziałuje na lokalne środowisko. Miejscowe rolnictwo jest prowadzone jako ekologiczne, co znacząco
ułatwia ochronę środowiska na terenie gmin. Pozostały obszar znajduje się w pasie nizin. Jest to płaski średnio zalesiony teren. W okresie ostatniego zlodowacenia był to teren sandru i przedpola lodowca. Południowy skrawek gminy Szlichtyngowa, w którym znajduje się ujście rzeki Baryczy do Odry, to jeden z najbardziej atrakcyjnych miejsc dla miłośników podglądania życia ptaków. Teren ten jest wpisany na listę Natura 2000, jako obszar chroniony siedlisk Łęgi Odrzańskie. Jest to przykład krajobrazu terasy rzecznej w środkowym biegu rzeki Odry. Stworzenie oferty oznaczonych tras na terenach chronionych, zestawienie ofert pakietów dla turystów przyrodniczych (z noclegami, przewodnictwem, warsztatami fotograficznymi) przygotowanie przewodników i reguł zachowania, pojawienie się punktów udostępniania sprzętu, organizowanie warsztatów i wystaw fotograficznych oraz towarzyszące im pakiety aktywnej turystyki, wykorzystujące trasy rowerowe i oferujące wypożyczanie sprzętu (rowerów i łodzi) mogłoby przyciągnąć do powiatu nową grupę turystów, pod warunkiem dobrze zaadresowanej promocji.
|
