|
Agata Posłuszna
Najlepszym terminem zwiedzania szlaku jest okres od końca kwietnia. W tym okresie można uczestniczyć
w gnieźnieńskich obchodach ku czci św. Wojciecha. Spotykają się tutaj pielgrzymi z całej Polski, przybywający
do grobu tego patrona kraju. Uczestnictwo w tych obchodach może być dobrym momentem wyjścia dla chcących
spędzić kilka dni także na Szlaku Jakubowym. Poniżej przedstawione zostały dwie możliwości pielgrzymowania
po szlaku. Jedna obejmuje trzydniową wycieczkę objazdową po najciekawszych obiektach szlaku, mających
związek z postacią św. Jakuba. Trasa obejmuje takie obiekty jak: Wzgórze Lecha i katedra św. Wojciecha
w Gnieźnie, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, kościoły pod patronatem św. Jakuba Apostoła w Murowanej
Goślinie, Głuszynie oraz Żabnie (są to jednocześnie kluczowe obiekty dla szlaku). W ramach tej proponowanej
trasy można odwiedzić także opactwo w Lubiniu i klasztor franciszkanów we Wschowie.
Druga trasa przewidziana jest dla turystów chcących poczuć choć trochę atmosferę średniowiecznej pielgrzymki
do grobu Św. Jakuba. Obejmuje ona uczestnictwo w obchodach odpustu ku czci św. Wojciecha, a następnie
pieszą peregrynację Szlakiem Jakubowym po głównych obiektach (Murowana Goślina, Głuszyna, Żabno). Trasa
przewidziana jest na 4 dni z trzema noclegami w Skrzetuszewie, Murowanej Goślinie oraz Poznaniu. Przez
cały szlak, także po terenowych drogach i ścieżkach pielgrzyma / turystę poprowadzą oznaczenia w postaci
białej muszli na niebieskim tle. Znajdują się one na drzewach oraz przy znakach drogowych. W zależności
od preferencji można zatem indywidualnie wybrać rodzaj pielgrzymowania na Szlaku
Jakubowym.
Szczegółowy plan wycieczki objazdowej
Dzień I
Gniezno- Wzgórze Lecha i katedra św. Wojciecha
Wędrówkę Wielkopolską Drogą św. Jakuba warto rozpocząć już w Gnieźnie. Wzgórze Lecha, na którym została
zbudowana katedra było miejscem, gdzie powstała pierwsza stołeczna osada Piastów. Tutaj rezydowali pierwsi
znani z imienia władcy polańscy, a potem polscy, choć w okresie ich rządów Gniezno miało już poważną
konkurencję w postaci Poznania, a może także Ostrowa Lednickiego. Jest to jedno z pierwszych miejsc związanych
z rozwojem chrześcijaństwa w Polsce. Pierwsze miejsce kultu chrześcijańskiego mogło powstać tutaj już
krótko po przyjęciu chrztu, a już przed rokiem 1000 wzniesiono tutaj metropolitalną katedrę, W 999r.
w katedrze złożono relikwie kanonizowanego wówczas św. Wojciecha, i od tego czasu katedra jest miejscem
pielgrzymek. Można zatem w jej przypadku mówić i najstarszym polskim sanktuarium. Najbardziej znany pielgrzym
zjawił się tu już u samego początku historii świętego miejsca: był nim cesarz rzymsko-niemiecki Otto
III, który tu u grobu świętego spotkał się z władcą Polski Bolesławem Chrobrym i miał uznać go za suwerennego
władcę oraz sojusznika. Zapewne głównie ze względu na symboliczne znaczenie zarówno piastowskiego miejsca,
jak i mauzoleum nowego patrona, tu właśnie ukoronowano pierwszych pięciu polskich królów. Pierwsza katedra
spłonęła w roku 1018r., a krótko po odbudowie, w 1038r. została splądrowana i ponownie spalona przez
oddziały Brzetysława Czeskiego. Odbudowano ją jeszcze w XI wieku w stylu romańskim. W podziemiach dzisiejszej
katedry znajdują się relikty z okresu przedromańskiego i romańskiego. Obecną katedrę zaczęto budować
w roku 1342, a ukończono dopiero w XVI wieku. Po kolejnych pożarach dodano elementy barokowe, m. in.
dach, hełmy na wieżach, na barokowy zamieniono także częściowo wystrój wnętrza. W czasie II wojny światowej
katedra znacznie ucierpiała. W latach 1953- 1965 miała miejsce renowacja, która przywróciła jej gotycki
charakter.
Najważniejszym obiektem w katedrze są " Drzwi Gnieźnieńskie" wykonane z brązu. Powstały one na polecenie
księcia Mieszka III Starego w 1175r. Przedstawiają 18 scen z życia św. Wojciecha od jego narodzin aż
do męczeńskiej śmierci i pochówku. Obecnie uchodzą one za najcenniejszy zabytek sztuki romańskiej w Polsce.
We wnętrzu katedry znajduje się srebrny relikwiarz św. Wojciecha, wykonany w 1662 r. przez gdańskiego
złotnika Piotra van der Rennen. Sarkofag podtrzymywany jest przez sześć srebrnych orłów, z półleżącą
figurą świętego na wieku. Okazałym baldachimem nakryto go w 1680r. W 1986r. potrzebna była rekonstrukcja,
ponieważ relikwiarz padł ofiarą kradzieży. Na szczęście bogata dokumentacja pozwoliła na rekonstrukcję
oryginału.
Przybycie Ottona III jest uważane za pierwszą pielgrzymkę do grobu św. Wojciecha. Co roku w niedzielę
w pobliżu 23 kwietnia (właściwa data uroczystości) odbywa się odpust ku czci tego świętego. Podczas wieczornej
sobotniej procesji relikwie przenoszone są do kościoła pw. Michała Archanioła na Wzgórzu
Zbarskim. Tradycja
mówi, że właśnie w tym kościele zatrzymał się orszak wiozący ciało Wojciecha. W niedzielny poranek relikwie
świętego Wojciecha oraz innych świętych i błogosławionych, m.. in. Radzyma Gaudentego - przyrodniego
brata Wojciecha i pierwszego gnieźnieńskiego metropolity oraz bł. Bogumiła przenoszone są na plac św.
Wojciecha, gdzie odprawiana jest msza odpustowa, a w mieście zaczyna się szereg imprez związanych z postacią
świętego. W 1997r - na tysięczną rocznicę męczeńskiej śmierci, na uroczystości ku czci św. Wojciecha
przybył polski papież - Jan Paweł II, który już wcześniej odwiedził to miejsce w roku 1979.
Po skończonej procesji oraz mszy pielgrzymi udający się w dalszą podróż mogą skorzystać z posiłku w jednej
z gnieźnieńskich restauracji.
Przy samej katedrze znajdują się m. in. Restauracja Hotelu Pietrak (ul. Bolesława Chrobrego 3) oraz
Restauracja Hotelu Atelier (ul Tumska 5).
Ostrów Lednicki- Muzeum Pierwszych Piastów
Już w VII w. istniała tutaj osada, która pod koniec IX w. przekształcona została w osadę obronną. W X
w. rozpoczęto tu budowę palatium książęcego - obronnej budowli połączonej z rezydencją władcy. W latach
70 XX w. odkryto na terenie grodu pozostałości kamiennego kościoła, a w latach 1988-89 znaleziono w tym
zespole sakralnym domniemane misy chrzcielne. Obecność aż dwóch takich basenów stworzyła podstawę do
przypuszczeń części historyków, że to właśnie tutaj w 966r. Mieszko I miał przyjąć chrzest (co jest jednak
faktem spornym). Na pewno natomiast za czasów panowania pierwszych Piastów był to jeden z głównych ośrodków
administracyjnych i obronnych w państwie. Przechodził tędy także ważny szlak strategiczno-handlowy z
Gniezna do Poznania. W 1038r gród na Wyspie Lednickiej uległ zniszczeniu w czasie najazdu Brzetysława
- odbyło się to po krwawej walce, o której świadczą liczne znaleziska dokonane na dnie jeziora. Spłonęły
wówczas obydwa drewniane mosty, które już nigdy nie zostały odbudowane.
Na Ostrów można dostać się jedynie promem. Turysta znajdzie tam pozostałości palatium, kościoła -baptysterium
oraz wały obronne grodu, a także system makiet i oznaczeń. Niedaleko znajduje się Wielkopolski Park Etnograficzny.
Jest to jeden z największych skansenów budownictwa ludowego w Polsce. Składa się ona z trzech części:
wieś, zespół dworski i folwark. W sąsiedztwie piastowskiego palatium zlokalizowane są także Pola Lednickie,
miejsce religijnych spotkań polskiej młodzieży. Od 1997r. odbywają się tutaj nocne czuwania w wigilię
uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Pierwsze z nich miało miejsce podczas pielgrzymki Jana Pawła II
do Polski. W jubileuszowym 2000r postawiona została tzw. "Brama- Ryba" (wczesnochrześcijański symbol
Chrystusa) przez którą młodzież symbolicznie weszła w trzecie tysiąclecie.
Na świadectwa przebiegania tędy szlaku pielgrzymiego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela natrafiono
na wyspie już w okresie międzywojennym. Podczas badań archeologicznych na starym cmentarzysku odnaleziono
muszlę pielgrzymią. Według opinii historyków jest to najstarszy znaleziony symbol Jakubowy w Polsce.
Na lądzie stałym naprzeciw wyspy lednickiej, w budynku należącym do Muzeum Pierwszych Piastów znajduje
się także wystawa poświęconą świętemu Jakubowi - "Buen Camino
Peregrino! - Pielgrzymi św. Jakuba wczoraj
i dziś". Na wystawie ukazani zostali pielgrzymi od średniowiecza po współczesność, dla których przebycie
Drogi św. Jakuba - Camino de Santiago, stało się ważnym elementem życia. Obok przedmiotów niezbędnych
w podróży przez pół Europy, takich jak manierka czy kij pielgrzymi, prezentowane są materialne ślady
m.in. w postaci znalezionych na ziemiach polskich pamiątkowych muszli - identyfikujących podróżników,
którzy odbyli pielgrzymkę do grobu św. Jakuba. Dzięki wystawie można zapoznać się z początkami i rozwojem
kultu Jakuba Apostoła w Europie oraz prześledzić najważniejsze trasy pielgrzymkowe na naszych ziemiach.
Murowana Goślina- Kościół pw św. Jakuba Apostoła
Rzymskokatolicki kościół znajduje się na samym środku rynku w starszej części miasta. Jest to świątynia
przypuszczalnie wybudowana w 1605r. Kościół ten jest jednonawowy, jego główna bryła prezentuje styl późnogotycki
(przełom XV i XVI w) z drobnymi fragmentami romańskimi. Prezbiterium zostało dobudowane w XVIII w. W
ołtarzu bocznym znajduje się obraz Matki Boskiej. Kościół uznany został za pierwszy z trzech kluczowych
obiektów na Szlaku św. Jakuba w Wielkopolsce jednoznacznie identyfikowany z jego osobą. W ołtarzu głównym
znajduje się obraz św. Jakuba. Co najciekawsze nie przedstawia go on w stroju pielgrzyma, lecz w szatach
biskupich. W kościele turysta możemy skorzystać z oprowadzania w kilku językach.
Kolacja: zalecana w Restauracji "Barton" ul Długa 17,
Nocleg: Hotel Relax*** ul. Poznańska 47
Dzień II
Poznań-Głuszyna kościół pw. św. Jakuba Większego Apostoła
W tej podmiejskiej dzielnicy Poznania znajduje się gotycki kościół pw. św. Jakuba Apostoła. Został
on ufundowany w 1296r. jako kolegiata, którą to funkcję pełnił przez ponad 300 lat. W 1720 r. został
włączony do parafii św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Do najcenniejszych zabytków kościoła zalicza się
organy piszczałkowe zbudowane przez Friedricha Ladegasta z Weissenfels, mające wysoką wartość jako zabytek
kultury muzycznej XIX stulecia.
W XVIII w wykonany został obecny dziś ołtarz główny, w którym w XIX w umieszczono obraz św. Jakuba na
tle pejzażu Głuszyny. Ubrany jest w strój pielgrzyma z kijem, sakwą i charakterystycznymi muszlami na
ramieniu.
Żabno-kościół pw. Św. Jakuba Apostoła
To trzeci z obiektów kluczowych na szlaku. Jest to kościół o konstrukcji drewnianej sumikowo-łątkowej.
Wzniesiony został w 1789r. Wystrój jego wnętrza pochodzi z końca wieku XVIII. W poświęconym w 1792r ołtarzu
znajduje się obraz św. Jakuba. Wokół kościoła znajduje się cmentarz, w którym znajduje się m. in. klasycystyczny
pomnik nagrobny z 1811r. fundacji Bilińskich. Przy tej właśnie parafii został powołany oddział stowarzyszenia
Bractwo św. Jakuba Apostoła.
Lubiń- Opactwo Benedyktynów
Członkowie zakonu świętego Benedykta przybyli tutaj około roku 1070 z opactwa św. Jakuba w Leodium (Belgia).
Pierwszy kościół klasztorny wzniesiono tutaj w XI w. w stylu romańskim. Jednym z kolejnych opatów tego
konwentu miał być pierwszy kronikarz dziejów polskich - Gall Anonim. Prawdopodobnie w głównym kościele
opactwa został w roku 1231 pochowany Władysław Lasonogi - książę wielkopolski i zwierzchni książę Polski.
Zespół klasztorny jest jednym z trzech aktualnie funkcjonujących klasztorów benedyktyńskich w Polsce.
W średniowieczu istniała tutaj szkoła i biblioteka, był to także ważny ośrodek przepisywania ksiąg. W
czasie "potopu" szwedzkiego w Polowie XVII wieku klasztor został ograbiony przez Szwedów. W 1834r. władze
pruskie podjęły decyzję o kasacie opactwa, skonfiskowana została również jego cenna biblioteka. Ostatecznie
benedyktyni wrócili tutaj w 1923r. Obecna budowla jest w stylu gotyckim i pochodzi z XV w. W ołtarzu
głównym znajduje się obraz przedstawiający narodzenie Maryi a na sklepieniu nawy głównej polichromia
o tematyce maryjnej.
Leszno-Kościół św. Mikołaja
Droga Jakubowa prowadzi przez sam leszczyński Rynek, gdzie znajduje się jeden z piękniejszych ratuszy
w Polsce. Obecną formę zawdzięcza włoskiemu architektowi Pompeo Ferrari, który odbudował go w 1709r.
Niedaleko rynku znajduje się kościół św. Mikołaja. Pierwsze wzmianki o tej świątyni pochodzą z XIV w.
W połowie XV w. kościół był już murowany. W XVI w. doszło do rozbudowy świątyni, wzbogaciła się ona o
dwie wieże w stylu renesansowym oraz nawy boczne. Podczas "Potopu" całe miasto wraz z kościołem zostało
doszczętnie spalone. Długo trwała odbudowa, która zakończyła się w 1737r. Dopiero 20 czerwca 1841r. abp
Marcin Dunin dokonał konsekracji kościoła. W roku 2000 papież Jan Paweł II ustanowił kościół parafialny
pw. św. Mikołaja kolegiatą.
Wewnątrz kościoła znajduje się późnobarokowy ołtarz główny oraz bogato zdobiona barokowa ambona. Przy
jednym z ołtarzy stoi figura św. Rocha w stroju pielgrzymim. Św Roch pochodził z Montpellier. W wieku
19 lat stracił rodziców. Większość majątku sprzedał i rozdał go ubogim. Sam udał się do Rzymu, aby opiekować
się zarażonymi. W ciągu 3 lat miał dokonać wielu cudów. Również sam - zarażony dżumą - cudownie wyzdrowiał.
Niestety uznany za szpiega zmarł w więzieniu nierozpoznany. Od tej pory św. Roch przedstawiany jest jako
pielgrzym lub żebrak w łachmanach. Jest patronem aptekarzy, lekarzy, ogrodników, szpitali i więzień.
Wielokrotnie na ołtarzu Św. Rocha powtarzany jest motyw muszli.
Kolacja - zalecana w Restauracji Primavera, ul. Wiśniowieckiego 7
Nocleg: Hotel Akwawit, ul. Św. Józefa 5 lub Motel Grant, ul. Osiecka 4
Dzień III
Święciechowa- świątynia pw. Św. Jakuba Apostoła Starszego
Miejscowość położona jest na starym szlaku z Poznania do Głogowa. Od 1181r. była ona własnością klasztoru
benedyktynów z Lubinia. Centrum miejscowości stanowi czworoboczny rynek z ulicami wybiegającymi z każdego
narożnika.
W XV w. powstała tutaj gotycka świątynia, której patronował św. Jakub Starszy. Przebudowana została w
XVIII w. w stylu barokowym. Gotycka wieża pochodzi z XV w. We wnętrzu znajduje się m.in. barokowa marmurowa
chrzcielnica z XVI w., ambona z XVIII w. oraz kamienna kropielnica z XVIII w. Na zewnętrznych ścianach
znajdują się wczesnobarokowe epitafia z piaskowca
W ołtarzu głównym, utrzymanym w stylu późnobarokowym znajduje się obraz Matki Boskiej Szkaplerznej. Natomiast
na jego zasuwie znajduje się obraz św. Jakuba z końca XVIII w. Święty przedstawiony jest tutaj w stroju
pielgrzyma, ze swoimi atrybutami.
Wschowa-Zespół klasztorny Braci Mniejszych (franciszkanów)
Miasto powstało w połowie XIII wieku przy ważnym szlaku handlowym prowadzącym z Poznania do Głogowa.
W 1364 roku odbył się tu ślub króla Kazimierza Wielkiego z księżniczką żagańską Jadwigą. Pod koniec XVI
w. Wschowa była silnym ośrodkiem protestantyzmu. W centrum starego miasta znajdują się trzy renesansowe
kamienice mieszczańskie z XVI w. Znajduje się tutaj kompleks cmentarzy, z których jeden powstały w 1609r
znany, jako Staromiejski Cmentarz Ewangelicki jest dziś jednym z najstarszych lapidariów w Polsce.
Niedaleko cmentarza znajduje się zespół klasztorny Braci Mniejszych - franciszkanów. Założony on został
przez bernardyńską gałąź tego zakonu w 1457r. Kompleks budowli klasztornych składa się z sześciu części:
są to kościół klasztorny pw. Św. Józefa Oblubieńca, kaplica Krzyża Świętego, dziedziniec odpustowy z
krużgankiem, gmach klasztoru, budynek tzw. "Domu Serca" oraz Kaplica Papieska - bł. Jana Pawła II. We
wnętrzu klasztoru znajduje się późnobarokowe i rokokowe wyposażenie oraz cenne polichromie na sklepieniu
prezbiterium i freski na ścianach bocznych.
Przed jednym z placów znajduje się posąg św. Jakuba. Ubrany jest on w szaty pielgrzyma. Ma przy sobie
swoje atrybuty, a u podstawy posągu wyryta została charakterystyczna muszla. Wschowscy franciszkanie
chętnie udzielają noclegu pielgrzymom udającym się po szlaku św. Jakuba.
We Wschowie można spożyć obiad:
Zalecana: Restauracja Zamkowa, ul. Plac Zamkowy 7
Konradowo -kościół pw. Św. Jakuba Starszego
Od 1307r. miejscowość została podarowana przez księcia Henryka III Śląskiego konwentowi sióstr klarysek
z Głogowa. W 1380 r. powstała tu parafia i drewniany kościół św. Jakuba. W XVI w. powstała trójnawowa,
murowana świątynia w stylu barokowym. We wnętrzu znajdują się późnogotyckie rzeźby Matki Boskiej i św.
Jana Ewangelisty, a w ołtarzu głównym 300-letni obraz Matki Boskiej Pocieszenia.
W prawym bocznym ołtarzu znajdują się dwa obrazy przedstawiające św. Jakuba, pochodzące z przełomu XVIII
i XIX w.
W tym miejscu kończy się zasadnicza część proponowanej wycieczki śladami św. Jakuba po Wielkopolsce.
Plan wycieczki pieszej po szlaku.
Wycieczka odbywa się po oznaczonym szlaku pieszym, po którym turystę/pielgrzyma prowadzą umieszczone
na poboczach oznaczenia Drogi Jakubowem z muszlą.
Dzień I
Z Gniezna do Lednicy 25 km
Trasa obejmuje miejscowości:
Gniezno Katedra- Braciszewo, Rzęgnowa, Żydówko, Siemianowo,
Waliszewo do Imiołek nad Jeziorem Lednickim pod Bramę Trzeciego Tysiąclecia "Rybę"
Nocleg:
Gospodarstwo Agroturystyczne Pod Wierzbami, Lednogóra 43,
Tel. kom. 692-551-332
lub:
Agroturystyka Lednica, Waliszewo 10a,
Tel. kom. 604-558-824,
Dzień II
Skrzetuszewo- Murowana Goślina 30 km
Trasa obejmuje miejscowości:
Dąbrówka Kościelna (sanktuarium maryjne), Głęboczek, Boguszewo Murowana Goślina.
Nocleg w Murowanej Goślinie
MG Sport - Baza Noclegowa, ul. Mściszewska 10,
Tel. 61 811-23-36
Dzień III
Murowana Goślina - Poznań-Głuszyna 30 km
Trasa obejmuje miejscowości:
Owińska, Czerwonak, Poznań-Głuszyna
Nocleg:
Schronisko Młodzieżowe im. Pawła E. Strzeleckiego,
Poznań-Głuszyna 127, Tel. 61 878 89 07
Dzień IV
Poznań Głuszyna- Żabno 23 km
Trasa obejmuje miejscowości:
Babki- Rogalinek- Mosina- Żabno
Najbliższy nocleg:
Domek w Ogrodzie, ul. Jana Kasprowicza 11, 62-050 Mosina (8 km)
Tel. 61 813 21 81
lub powrót do Poznania komunikacja podmiejską.
|
