Armin Mikos v. Rohrscheidt, Emilia Rudy
Na podstawie przeprowadzonej waloryzacji potencjału turystyczno
kulturowego ustalono dla powiatu obornickiego dwie wiodące i dwie
uzupełniające formy turystyki kulturowej. Do tych pierwszych, na
których potencjał składają się różnorodne typy atrakcji, należą:
turystyka biograficzna i turystyka kulturowo-przyrodnicza. W drugiej
grupie (z mniejszym, ale wyraźnie stwierdzonym potencjałem) znajdują
się: turystyka tematyczna, kulturowa turystyka religijna i turystyka
muzealna.
Turystyka biograficzna
1. Na terenie dzisiejszego powiatu obornickiego wielokrotnie w roku
1831 przebywał najwybitniejszy polski romantyk - Adam Mickiewicz. W
miejscach, z którymi był on związany, umieszczono tablice
upamiętniające jego pobyt oraz zebrano i udostępniono kolekcje
poświęcone jego osobie i dziełu. Jedna z tych izb pamiątek
funkcjonuje w Budziszewku, druga mieści się w domu parafialnym
Łukowie. W kontekście historycznego pobytu Mickiewicza celem
wycieczek może być także kościół w Budziszewku (miejsce chrztu Marii
Tekli Łubieńskiej z udziałem poety). Pałac w Budziszewku, miejsce
wielokrotnych pobytów Mickiewicza, obecnie jest
własnością prywatną, jego włączenie w ewentualna trasę turystyczną
wymagałoby zatem ustaleń z właścicielami. Przy kościele św.
Katarzyny w Rożnowie znajduje się grób Franciszka Mickiewicza, brata
Adama. Poeta gościł ponadto w pałacu w Objezierzu, który jako
wzmiankowany (VII Księga „Pana Tadeusza”) a jednocześnie
będący pierwowzorem kluczowego miejsca akcji najpopularniejszego
dzieła Mickiewicza, mógłby zostać wykorzystany także w wycieczkach
literackich, był on zresztą celem wizyt i dłuższych pobytów innych
znanych polskich literatów.
2. Kościół w Wełnie, miejsce ślubu Józefa Wybickiego, mógłby zostać
włączony do większego wielkopolskiego szlaku biograficznego ,
poświęconego osobie tego wybitnego Polaka.
3. Historyczne miejsce zamku w Rogoźnie (a może także legendarny Dąb
Przemysła” koło Marlewa) może natomiast stać się elementem
(wirtualnego) szlaku biograficznego związanego z osobą zamordowanego
tutaj króla, który podejmując dzieło zjednoczenia kraju „przywrócił
Polakom ich zwycięskie znaki”. Warte rozważenia byłoby nawet
włączenie Rogoźna do rekonstruowanego Szlaku Piastowskiego, co z
uwagi na jego rangę i i popularność znacznie podniosłoby atrakcyjność
turystyczną całej miejscowości. Taki krok wymagałby jednak inwestycji
na znaczniejsza skalę, związanej ze stworzeniem multimedialnej lub
interaktywnej ekspozycji, która w kontekście wymagań współczesnych
turystów i w braku autentycznego budynku wydaje się konieczna.
Turystyka kulturowo – przyrodnicza
W tej dziedzinie potencjał powiatu
obornickiego należy ocenić jako znaczący i bazujący na różnorodnych
typach atrakcji:
1. Przez teren powiatu przepływają
rzeki Warta, Wełna i Flinta oraz ciekawy i
malowniczy potok Kończak. Tworzą one tutaj ciekawy i zarazem
mocno urozmaicony krajobraz, chroniony przez system rezerwatów
przyrody, w części posiadających trasy dydaktyczne (jak wzdłuż
odcinka Wełny i Kończaka). Ponadto obszerne kompleksy leśne,
wchodzące w skład Puszczy Noteckiej, sa bogate w rzadkie przykłady
rodzimej flory i fauny. Godnymi uwagi są m.in. rezerwaty przyrody:
Dołęga (florystyczny) oraz Słonawy (ichtiologiczny) – jeden
dwóch takich obszarów ochronnych w Polsce. Prócz nich na terenie
powiatu znajdują się rezerwaty: Bagna Chlebowo (torfowiskowy),
Buczyna – chroniący las bukowy, Dolina Kończaka, Promenada z
starym lasem dębowo – grabowym; Wełna – obejmujący
koryto rzeki z fauną i florą o charakterze
górskim. niespotykanym w tej części
kraju.
2. Atrakcyjne
dla turystów zainteresowanych edukacją przyrodniczą są liczne
wyznaczone terenowe szlaki turystyczne: piesze, rowerowe, konne oraz
kajakowe, prowadzące przez obornickie rezerwaty. Szczególnie
popularny jest jeden z najstarszych szlaków rowerowych prowadzący do
Jaracza wzdłuż Wełny.
3. Z kolei zlokalizowana w Stobnicy
Stacja Doświadczalna poznańskiego Uniwersytetu
Przyrodniczego, specjalizująca się w obserwacji wilków, znana
jest specjalistom także poza granicami Polski. Aktualnie prowadzone
są tam działania zmierzające do założenia Wilczego
Parku, który w niedługim czasie może stać się główną atrakcją
edukacyjnej turystyki przyrodniczej i znacznym magnesem,
przyciągającym miłośników tej formy wypraw. Dodatkową atrakcją
dla zwiedzających Stobnicę są koniki polskie hodowane tu w warunkach
półwolnych, bobry, rzadkie już w Wielkopolsce głuszce i cietrzewie.
4. Lasy na
terenie powiatu obornickiego tworzą Leśny Kompleks Promocyjny
„Puszcza Notecka”. Na terenie Nadleśnictwa
Oborniki funkcjonuje Leśna Izba Edukacyjna z kilkunastoma
stanowiskami edukacyjnymi, dotyczącymi m.in. historii
leśnictwa, łowiectwa i strzelectwa myśliwskiego, form ochrony
przyrody, wiedzy grzybiarskiej.
Turystyka tematyczna
W powiecie obornickim znajduje się szereg ciekawych historycznych
rezydencji, w tym pałaców. Niektóre z nich są dziełami wybitnych
architektów, jak pałac w Objezierzu (Antoni Hoehne, Alexandre de Saint-Omer) ze swoim obszernym i malowniczym parkiem. Innymi
atrakcjami dla grupy turystów zainteresowanych architektura
rezydencjonalną albo dziejami rodów ziemiańskich Wielkopolski mogą
być m.in. pałace w Siernikach (architekt: Jan Ch. Kamsetzer, rodowa
siedziba Szułdrzynskich) czy w Wargowie (siedziba rodu Żółtowskich,
przykład tzw. stylu polskiego). Ponieważ jednak dostępne są one
jedynie z zewnątrz, wpisanie ich na listę potencjalnych celów
turystycznych wymagałoby ustalenia zasad współpracy z właścicielami.
zachwycają swym urokiem pod względem architektonicznym.
Ponadto na terytorium powiatu znajduje się
szereg zabytkowych rezydencji w posiadaniu prywatnych właścicieli,
m.in. w Niemieczkowie (dwór z XVI w), w Ocieszynie (w trakcie
remontu) i w Ruksie. Ciekawym obiektem jest szachulcowy dwór w
Studzieńcu. Z kolei znaczna liczba innych obiektów tego rodzaju
posiada nadal nieustalony status prawny i znajduje się przeważnie w
częściowej lub całkowitej ruinie. Są to m.in. pałace lub dwory w
Chlebowie, Dąbrówce Ludomskiej, Gołaszynie, Gołębowie, Łukowie,
Marlewie Rożnowie, Rudkach, Wełnie oraz szereg mniejszych obiektów. W
miarę ich odbudowy i na podstawie ustaleń z właścicielami można by z
czasem włączać je na listę potencjalnych celów wycieczek.
Turystyka religijna
Na terenie mikroregionu znajduje się szereg zabytkowych świątyń,
szczycących się starą metryką lub interesujących pod względem
architektonicznym. Do najciekawszych należą m.in. kościół św. Wita w
Rogoźnie, (z około 1000-letnią historią sakralnej zabudowy miejsca)
kościół św. Bartłomieja i
Klemensa w Objezierzu (wzniesiony pierwotnie w stylu
romańskim), częściowo drewniany kościół św. Jakuba Apostoła w
Budziszewku; drewniany kościół Podwyższenia
św. Krzyża w Wełnie z iluzjonistyczną, barokową polichromią, kościół
NMP Królowej Świata w Parkowie, zbudowany na rzucie koła z kopułą,
zabytkowy kościół NMP Wniebowziętej w Obornikach. Wymienione obiekty
- jakkolwiek nie stanowią atrakcyjnych celów w kontekście ruchu
pielgrzymkowego, to jednak przy podjęciu odpowiednich działań
koncepcyjnych i organizacyjnych mogłyby stać się elementami
interesującego lokalnego szlaku kulturowej turystyki religijnej,
profilowanego na przykład na dzieje polskiego prowincjonalnego
budownictwa sakralnego.
Turystyka muzealna
W powiecie obornickim znajdują
funkcjonują dwie placówki muzealne. Muzeum
Historii Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu
(Oddział Muzeum Narodowego Przemysły Rolno - Spożywczego w
Szreniawie) jest unikalnym w skali kraju obiektem, eksponującym
historyczny rozwój przemysłowej techniki młynarskiej. Z kolei Muzeum
Regionalne w Rogoźnie to typowa lokalna placówka o profilu
edukacyjnym, oferująca ekspozycję archeologiczną, historyczną,
etnograficzną i przyrodniczą, odnoszące się do dziejów mikroregionu.
Obydwa muzea nie są w stanie samodzielnie generować znaczniejszego
ruchu turystów, jednak pierwsza z wymienionych placówek, przy
odpowiedniej promocji, może być ważnym elementem wycieczek miłośników
dziedzictwa industrialnego. Natomiast obydwa muzea, z uwagi na
bliskość wielkiego ośrodka muzealniczego, jakim jest Poznań, mogłyby
zostac włączone do imprez organizowanych cyklicznie w tym mieście dla
miłośników turystyki muzealnej, na przykład corocznej Nocy Muzeów.
|