|
Monika Twardowska
Przeprowadzona waloryzacja dla powiatu szamotulskiego wskazuje na
średni potencjał turystyczno-kulturowy. W Szamotułach oraz w powiecie
dominują walory istotne dla trzech form turystyki kulturowej:
turystyki religijnej i pielgrzymkowej, turystyki muzealna oraz
turystyki tematycznej.
Turystyka religijna i pielgrzymkowa.
Istniejące zasoby pozwalają uznać ofertę turystyki religijnej i
pielgrzymkowej za najbogatszą wśród wszystkich form turystyki
kulturowej na obszarze omawianego powiatu. W ramach waloryzacji jej
potencjał ustalony został na 38 punktów. Do najważniejszych obiektów
z punktu widzenia zwolenników tej formy wycieczek można zaliczyć
sanktuarium św. Urszuli Ledóchowskiej w Pniewach, kolegiatę Matki
Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa w Szamotułach, Sanktuarium
Krzyża Świętego w Biezdrowie oraz Sanktuarium Matki Bożej Otorowskiej.
Kolegiata szamotulska została wzniesiona w XV
wieku z fundacji rodu Świdwów-Szamotulskich. Swój obecny wygląd
świątynia zawdzięcza natomiast rozbudowie w latach 1513 –1542.
Sanktuarium to trzynawowa bazylika, na której wyposażeniu znajduje
się szereg cennych obiektów, m.in. gotycki krucyfiks z II połowy XIV
wieku, spiżowa płyta nagrobna Andrzeja Szamotulskiego z XVI w.,
wykonana w warsztacie Vischerów w Norymberdze oraz renesansowy
nagrobek Jakuba Rokossowskiego z końca XVI wieku, dzieło włoskiego
architekta Hieronima Canavesiego.
W ołtarzu w nawie południowej znajduje się
ruska ikona Matki Boskiej Pocieszenia z I połowy XVII wieku. Ikona
otaczana jest tu czcią jako „Szamotuł Pani” i stanowi cel
ruchu pielgrzymkowego o zasięgu lokalnym.
Sanktuarium św. Urszuli Ledóchowskiej w
Pniewach to również obiekt o dużym znaczeniu religijnym. Sarkofag z
relikwiami św. Urszuli, które w 1989 roku zostały przywiezione z
Rzymu, stał się miejscem kultu świętej oraz miejscem licznych
pielgrzymek i spotkań katolickiej młodzieży żeńskiej z kraju i
zagranicy.
Kościół Św. Krzyża i Św. Mikołaja, stojący dziś
w Biezdrowie jest późnogotycki i pochodzi z XVI wieku. Pierwotna
świątynia na tym miejscu jest udokumentowana już na wiek XII i była
zbudowana z drewna. W XIX wieku kościół był restaurowany i
przebudowywany – wówczas to otrzymał on dzisiejszy wystrój
neobarokowy, natomiast ciekawa polichromia sklepienia (Triumf
Krzyża”) jest powojenna. Obecnie co roku odbywa się w nim
uroczystość odpustowa Podwyższenia Krzyża (14.09), która ściąga do
sanktuarium pielgrzymów nie tylko z okolicznych miejscowości.
Wśród obiektów sakralnych na uwagę zasługuję
również Sanktuarium Matki Bożej Otorowskiej w kościele Wszystkich
Świętych z połowy XIII wieku, jednym z najstarszych zachowanych w
województwie wielkopolskim. Obraz Matki Bożej jest malowany na
drewnie w stylu bizantyńskim,
Ciekawy jest także późnorenesansowy kościół w
Słopanowie z barokową polichromią.
Turystyka muzealna.
Najcenniejszym obiektem muzealnym w powiecie szamotulskim,
stanowiącym potencjalny magnes dla turystów kulturowych jest Muzeum
Zamek Górków w Szamotułach. Placówka gromadzi i prezentuje m.in.
wystawy etnograficzne, unikalny i bogaty zbiór sztuki cerkiewnej,
eksponowane są tu ponadto cenne historyczne elementy wyposażenia
wnętrz świeckich. Kompleks budynków muzealnych
składa się z Oficyny, Zamku, Baszty oraz Spichlerza. W Oficynie
umieszczono ekspozycję etnograficzną z wystawą strojów szamotulskich.
W przyziemiu głównego budynku Zamku umieszczona jest kolekcja sztuki
cerkiewnej z bogatą kolekcją ikon ruskich z XIX wieku, pozyskanych
przez konfiskatę od nielegalnie przewożących je przez polskie
granice. Na wyższym piętrze eksponowane jest wysokiej klasy
wyposażenie wnętrz typowej siedziby magnackiej. Najbardziej bogato
urządzona jest zabytkowa Sala Wacława, w której odbywa się coroczna
impreza ”Mistrzowskie Kursy Wiolonczelowe”. Baszta
Halszki to gotycka wieża, początkowo mająca charakter obronny, a w
XVI w rozbudowana i przeznaczona na cele mieszkaniowe dla księżniczki
Ostrogskiej – Halszki, żony Łukasza Górki. Obecnie w Baszcie
znajdują się cztery stałe ekspozycje muzealne prezentujące historię
miasta. Pierwszą kondygnację zajmuje ekspozycja archeologiczna. Wyżej
znajduje się sala, której mieszkała księżna Halszka. Wystawa na
trzeciej kondygnacji prezentuje wybrane tematy z okresu dziejów
przedrozbiorowych, zaś ekspozycja na ostatniej kondygnacji poświęcona
jest okresowi dziejów miasta od początku wieku XIX do końca okupacji
hitlerowskiej.
We Wronkach odwiedzić można lokalne muzeum, które w swoich zbiorach
posiada liczne cenne eksponaty archeologiczne i etnograficzne,
związane z historią tej miejscowości.
Turystyka tematyczna – zabytkowe rezydencje.
W jej ramach jako największy należy ocenić potencjał historycznych
rezydencji. Obok opisanego już Zamku Górków w Szamotułach,
stanowiącego najcenniejszy obiekt rezydencjonalny, powiat szamotulski
może poszczycić się licznymi innymi pałacami i dworkami, należącymi
niegdyś do znamienitych rodów magnackich i szlacheckich. Historia
danej rodziny, jej obyczaje, kultura oraz życie
codzienne są wpisane w dzieje każdego, nawet najbardziej skromnego
dworu. Mury wielu spośród tych pałaców i siedzib ziemiańskich były
świadkami wydarzeń historycznych. Z kolei kompleksy dworsko-parkowe
stanowią atrakcję dla wielu grup turystów, interesujących się
biografiami znanych ludzi, dawną architekturą rezydencjonalną,
historią sztuki.
Najbardziej znanym pałacem wiejskim w powiecie
szamotulskim jest pałac Raczyńskich w Zielonej
Górze, w bezpośrednim sąsiedztwie
Obrzycka. Pałac został wzniesiony w II połowie. XIX wieku i
ustanowiony siedzibą ordynatów na Obrzycku. Budynek utrzymany jest w
stylu neobarokowym, kryty mansardowym dachem nawiązującym do
„kostiumu francuskiego”, flankowany charakterystyczną
kwadratową wieżą w narożniku. Obiekt był przebudowywany w latach 1900
– 1910.
Również w gminie Obrzycko, w Kobylnikach,
znajduje się neorenesansowy (na wzór angielski) pałac zbudowany 1886
r. dla ordynata Tadeusza Twardowskiego. Wysokie, strome dachy,
sterczyny, kominy, wieże, zwieńczenia fasad i ryzalitów tworzą
niecodzienne wrażenie. Pomimo faktu, że budowla jest jednopiętrowa ,
to jej wysoka podmurówka z oknami piwnic oraz druga kondygnacja
ukryta w wieżach i szczytach fasad oraz liczne pionowe akcenty
wystroju fasady tworzą wrażenie wysokiej i okazałej.
W Pniewach,
zlokalizowany jest okazały, późnobarokowy pałac. Przeznaczony był
pierwotnie dla Władysława Szołdrskiego – starosty generalnego
Wielkopolski. Pałac jest piętrowy, kryty czterospadowym dachem z
wyraźnie zaznaczonym ryzalitem na osi obu fasad. Na środkowym
szczycie znajduje się herb Szołdrskich - Łodzia. Niestety,
modernizacja budynku w roku 1945 bardzo mocno zniekształciła wnętrza
pałacu.
Bardzo dobrze zachowanym obiektem jest
barokowy, zbudowany w 1783 roku dwór w Otorowie,
w gminie Szamotuły. Do tej pory zachował on swą oryginalną bryłę.
Dwór jest parterowy, z wysokim dachem polskim łamanym, posiada uroczą
wystawkę nad wejściem i dwa płytkie ryzality po bokach. Na dodatkową
uwagę zasługują dwie XVIII wieczne oficyny. Do dziś dwór i otaczający
go park są w bardzo dobrym stanie.
Poza wymienionymi w powiecie szamotulskim
istnieje jeszcze spora grupa ciekawych architektonicznie rezydencji
szlacheckich, które mogłyby stanowić osnowę dla kilkudniowej
wycieczki tematycznej w ramach turystyki aktywnej (np. rowerowej).
|
