|
Franciszek Mróz
Polskie odcinki Drogi św. Jakuba tworzą sieć najdłuższego szlaku pielgrzymkowego
w Polsce. Obecnie (stan na 1 marca 2018 r.) w Polsce funkcjonuje 36 oznakowanych polskich odcinków Drogi
św. Jakuba, które łącznie tworzą sieć Camino de Santiago o długości ponad 6 600 km. Sieć ta jest
powiązana z europejską siecią szlaków prowadzących do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. Droga
św. Jakuba w Polsce łączy się z odcinkami Camino de Santiago: w Rosji - w Obwodzie Kaliningradzkim
(Pomorska Droga św. Jakuba), na Litwie, na Ukrainie, w Słowacji, w Czechach oraz w Niemczech (ryc. 1).
Rozwój Drogi św. Jakuba w Polsce i wędrówek szlakiem muszli św. Jakuba wspierany jest przez duszpasterzy,
władze samorządów, lokalnych przedsiębiorców, a także mieszkańców regionów przez które prowadzi szlak
(Mróz, 2016). Rosnąca sieć Camino de Santiago w Polsce i towarzyszące im liczne inicjatywy wpływają
na większe zainteresowanie pielgrzymkami do sanktuarium w Composteli - zarówno polskimi odcinkami Szlaku
Jakubowego, jak i na Półwyspie Iberyjskim (Mróz, 2016).
Badany odcinek Drogi św. Jakuba Camino Polaco jest ważnym elementem europejskiej sieci szlaków
prowadzących do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. Ranga szlaku została doceniona już w 1987
r. przez Radę Europy poprzez ogłoszenie Drogi św. Jakuba pierwszym Europejskim Szlakiem Kulturowym. Camino
Polaco doskonale wpisuje się w sieć szlaków turystyki kulturowej. Pomimo, że badany odcinek szlaku
jest systemem kilkuletnim (szlak otwarto w dniu 25 lipca 2011 roku) to zyskał sobie już miano jednego
z najpiękniejszych odcinków Camino de Santiago w Polsce i stopniowo zyskuje na popularności. Camino
Polaco na odcinku z Dusznicy do Olsztyna ma także znaczenie dla innych form turystyki kulturowej
(np. militarnej, biograficznej, muzealnej, miejskiej, biograficznej), a przestrzeń geograficzna szlaku
przyciąga także osoby uprawiające turystykę przyrodniczą, zrównoważoną i turystykę wiejską.
Turystyka religijna - to podróż podjęta z motywów religijnych lub religijno-poznawczych (Jackowski,
2003: 123). W ostatnim dwudziestoleciu, pomimo nasilonego zjawiska sekularyzacji życia publicznego i
rosnącego procesu laicyzacji społeczeństw widoczna jest rosnąca popularność turystyki religijnej - według
Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) w ciągu roku uprawia ją 330 mln osób (Mróz F., Mróz Ł., 2013).
Jak już wspomniano bezpośrednio lub w bliskim sąsiedztwie przy badanym odcinku Drogi św. Jakuba Camino
Polaco funkcjonuje kilka sanktuariów: sanktuarium Matki Bożej Sejneńskiej w Sejnach, sanktuarium
Miłosierdzia Bożego w Suwałkach, sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku, sanktuarium św. Brunona
w Giżycku, Archidiecezjalne Sanktuarium Maryi Panny Matki Miłosierdzia w Kętrzynie, sanktuarium Matki
Bożej Świętolipskiej w Świętej Lipce i sanktuarium Miłosierdzia Bożego (w parafii św. Józefa) w Olsztynie.
Warto również podkreślić, że w Olsztynie znajduje się także drugie sanktuarium Miłosierdzia Bożego (w
parafii pw. Miłosierdzia Bożego), sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej oraz Archiprezbiterialne Sanktuarium
Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia. Turystyka religijna rozwija się także w oparciu o Szlaki
Papieskie i miejsca związane z pobytem Janem Pawła II na Suwalszczyźnie (zespół pokamedulski w Wigrach
i dom rodziny Milewskich w Leszczewie) oraz w Olsztynie (Bazylika konkatedralna św. Jakuba, Wyższe Seminarium
Duchowne "Hosianum", Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy, Park przy stadionie, lotnisko w Dajtkach).
Turystyka muzealna
Przy badanym odcinku Drogi św. Jakuba Camino Polaco znajduje się wiele muzeów, które mają duże
znaczenie poznawcze, historyczne i dydaktyczno-wychowawcze. Obiekty te gromadzą cenne zbiory oraz prezentują
historię i wartości umacniające więzi lokalnego społeczeństwa z regionem. Najbardziej znaczącymi obiektami
w tej grupie są obiekty wpisane na ministerialną listę muzeów w Państwowym Rejestrze Muzeów, tj.: Muzeum
Warmii i Mazur w Olsztynie oraz Muzeum Okręgowe w Suwałkach. Na szczególną uwagę zasługują także: Muzeum
Jana Pawła II na Wigrach, Muzeum Wigier im. Alfreda Lityńskiego w Starym Folwarku, Muzeum im. Wojciecha
Kętrzyńskiego w Kętrzynie oraz dwa muzea wojskowe: Twierdza Boyen w Giżycku i "Wilczy Szaniec" w Gierłoży.
Duże znaczenie dla turystyki muzealnej posiadają także muzea w Sejnach (Muzeum Ziemi Sejneńskiej), Barczewie
(Salon Muzyczny im. Feliksa Nowowiejskiego), Świętej Lipce (Muzeum w Sanktuarium Matki Bożej Świętolipskiej),
Reszlu (Galeria Zamek Reszel - Oddział Muzeum Warmii i Mazur) i w Olsztynie (Muzeum Sportu im.
Mariana Tadeusza Rapackiego).
Turystyka biograficzna
Droga św. Jakuba Camino Polaco jest także ważną przestrzenią w rozwoju turystyki biograficznej. Z
regionem Suwalszczyzny, Mazur i Warmii związanych jest wiele znamienitych osobowości, których znaczenie
dla rozwoju regionu i Polski jest ogromne. Na pierwszym miejscu należy wskazać św. Jana Pawła II, który
jako wikariusz, a następnie biskup, arcybiskup, kardynał i w końcu głowa Kościoła katolickiego wielokrotnie
odwiedzał malownicze obszary Pojezierza Wschodniobałtyckiego (Suwałki, Wigry, Święta Lipka, Olsztyn,
spływy kajakowe m.in. na Czarnej Hańczy, Łynie, Kanale Augustowskim). Z Giżyckiem związana jest postać
św. Brunona z Kwerfurtu (około 974 - 1009) - benedyktyńskiego mnicha, męczennika oraz świętego Kościoła
katolickiego. W mieście znajduje się Krzyż św. Brunona oraz jego sanktuarium. W 1999 r. Rada Miasta Giżycko
uznała św. Brunona za patrona miasta. W Suwałkach (23 maja 1842 r.) urodziła się i przez siedem lat mieszkała
Maria Konopnicka. Obecnie w Suwałkach funkcjonuje Muzeum Okręgowe im. Marii Konopnickiej, w którym udostępniono
wystawę poświęconą poetce i nowelistce. W Suwałkach (6 marca 1924 r.) urodził się również Andrzej Wajda
- polski reżyser filmowy i teatralny, nagrodzony w 2000 r. Nagrodą Akademii Filmowej za całokształt twórczości.
Barczewo, Święta Lipka i Olsztyn to z kolei miejscowości na szlaku związane z Feliksem Nowowiejskim -
wybitnym kompozytorem i dyrygentem. Wilczy Szaniec w Gierłoży to słynna kwatera główna Adolfa Hitlera
i Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych oraz miejsce nieudanego zamachu na życie dyktatora III Rzeszy (20
lipca 1944 r.).
Turystyka dziedzictwa historyczno-kulturowego regionów przez które przebiega badany odcinek Drogi
św. Jakuba oferuje miejsca związane z bogatą historią, tradycją i kulturą mieszkańców tych ziem. Do najcenniejszych
obiektów należą przede wszystkim: Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce (uznana
20 kwietnia 2018 r. za Pomnik Historii), gotycka bazylika pw. św. Jerzego w Kętrzynie, gotycki kościół
pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Reszlu, gotycka bazylika konkatedralna pw. św. Jakuba w Olsztynie,
a także zespoły kościelno-klasztorne w Sejnach, Wigrach i Barczewie. Gotycka bazylika konkatedralna pw.
św. Jakuba w Olsztynie (obiekt kluczowy szlaku) oraz gotycki zamek kapituły warmińskiej, Ratusz Stary
i Brama Wysoka w Olsztynie są obiektami na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.
Turystyka obiektów militarnych
Droga św. Jakuba Camino Polaco krzyżuje się z dwoma szlakami, które są przestrzenią zainteresowań
turystów odwiedzających obiekty militarne - są to Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej na Warmii
i Mazurach oraz Szlak Fortyfikacji Mazurskich. Obiektem o międzynarodowym znaczeniu dla turystyki obiektów
militarnych jest "Wilczy Szaniec" w Gierłoży - kwatera główna Adolfa Hitlera oraz miejsce nieudanego
zamachu na życie dyktatora III Rzeszy (20 lipca 1944 r.). Turystyka obiektów militarnych skupia się również
w Twierdzy Boyen w Giżycku.
Turystyka eventowa związana jest przede wszystkim z większymi ośrodkami miejskimi. W Barczewie,
Giżycku, Kętrzynie, Olecku, Olsztynie, Reszlu, Sejnach i Suwałkach, każdego roku organizuje się szereg
wydarzeń o charakterze kulturowym i turystycznym. Wielodniowe, regularne eventy związane z Drogą
św. Jakuba i postacią św. Jakuba Starszego Apostoła organizowane są w Olsztynie. Są to Dni Olsztyna organizowane
z okazji święta św. Jakuba Starszego Apostoła (25 lipca) - patrona miasta. Na zamku w Kętrzynie z kolei
organizowany jest Jarmark Średniowieczny na św. Jakuba, zaś w Karolewie Turniej rycerski o muszle św.
Jakuba. Poza tematyką szlaku zainteresowaniem turystów cieszą się festiwale i eventy o zasięgu ponadregionalnym,
regionalnym i lokalnym, jak np.: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego
w Barczewie, Międzynarodowy Festiwal Organowy Młodych "Juniores Priores Organorium Seinensis" w Sejnach,
"Przystanek Olecko" w Olecku, "SZTAMA - Spotkania z Teatrem" w Olecku, "Oleckie Święto Mleka i Miodu",
Kortowiada oraz Olsztyńskie Lato Artystyczne w Olsztynie, "Dni Reszla" w Reszlu, Międzynarodowy
Festiwal Ludowych Zespołów Tanecznych "Źródliska" w Suwałkach, Suwałki Blues Festival, Świętolipskie
Wieczory Muzyczne w sanktuarium maryjnym w Świętej Lipce, Walkiria - Mazurski Weekend Historyczny w Parczu
k. Kętrzyna i Kętrzynie, Festiwal Piosenki Papieskiej i Religijnej w Kętrzynie oraz "Mazury Hip Hop Festiwal"
w Giżycku.
|
