Wydarzenie z duszą

Tadeusz Jędrysiak, Izabela Wyszowska

"Oblężenie Malborka" - Festiwal Kultury Średniowiecznej

Impreza "Oblężenie Malborka" nawiązuje do oblężenia trwającego od lipca do września 1410 roku w trakcie wielkiej wojny z zakonem krzyżackim¹ (1409-1411). Wtedy właśnie król Polski Władysław Jagiełło wraz ze swoimi wojskami polsko-litewskimi, tuż po wygranej Bitwie pod Grunwaldem (15.07.1410), podjął próbę zdo­bycia krzyżackiej twierdzy². Zwycięstwo naszych wojsk sojuszniczych w bitwie nad zakonem rycerskim³było tak przygniatające, że kolejne miasta pruskie bez walki poddawały się Jagielle. Jednak Malbork nie został zdobyty, głównie z powodu opóźnienia wymarszu naszej armii pod krzyżacką stolicę. Zdaniem niektórych historyków, niepełne wykorzystanie zwycięstwa pod Grunwaldem, a przede wszystkim odstąpienie od oblężenia Malborka nie było wynikiem słabości polskiego oręża, lecz świadomą polityczną decyzją króla polskiego. Zdobycie Malborka, a w konsekwencji całkowita klęska Zakonu oznaczałaby przyłączenie do Korony Pomorza Gdańskiego, Ziemi Chełmińskiej i Prus właściwych, co wzmocniłoby potęgę i pozycję na arenie międzynarodowej, i tak już silniejszej od Litwy, Polski (Jasienica 1986, s. 117-119).
W tym roku w dniach od 21-23 lipca już po raz osiemnasty w murach zamku w Malborku odbyło się wielkie, plenerowe "Oblężenie Malborka". Organizatorem imprezy były Muzeum Zamkowe oraz Urząd Miasta Malborka, który odpowiadał za nocne inscenizacje. Podczas trwania imprezy malborska twierdza zamieniła się w tętniące życiem średniowieczne miasto, a wieczorami w miejsce widowiskowej bitwy. Impreza ta od wielu lat jest znana ze swojego rozmachu i niepowtarzalnej atmosfery. Wszystko to sprawia, że do miasta ściągnęła rzesza turystów, którzy wśród średniowiecznych rycerzy, rzemieślników i dworzan oraz przy dźwiękach średniowiecznej muzyki odbywali fascynującą podróż w czasie.
Wyjątkowo tego roku po raz pierwszy była także niezwykła możliwość zwiedzania zamku. Specjalnie w piątkowy i sobotni wieczór był przygotowany program "Rycerska przygoda na zamku". Także wieczorami w piątek i sobotę kulminacyjnym momentem była barwna inscenizacja przedstawiająca nocną bitwę, która rozegrała się pod murami krzyżackiej fortecy. Jak przed imprezą, zapowiadali organizatorzy, każdy uczestnik mógł znaleźć coś dla siebie. Rzeczywiście program "Oblężenie Malborka" został w taki sposób przygotowany, aby sprostać oczekiwaniom zarówno turystów krajowych jak i zagranicznych, w różnym przedziale wiekowym.

Plan "Oblężenia Malborka 2017"

Źródło: http://oblezenie.zamek.malbork.pl/

A - Inscenizacja
Wieczorami (21 i 22 lipca), dwa razy odbyła się inscenizacja bitwy, nawiązująca do wydarzeń z 1410 r., kiedy to wojska polsko - litewskie pod wodzą króla Władysława Jagiełły szturmem natarły na malborską warownię. Było to imponujące przedstawienie z udziałem ponad 200 rekonstruktorów, w tym kaskaderów, wykorzystano w niej konie, repliki machin oblężniczych oraz efekty pirotechniczne.
B - Obozy rycerskie

Jak za dawnych czasów pod zamkiem były rozbite obozy rycerskie. Odbywały się tu pojedynki rycerskie i pokazy konne. Wszyscy rycerze uczestniczący w pokazach prezentowali się w pełnym, historycznym uzbrojeniu.
1. Fosa Południowa
W fosie południowej jak co roku, toczyły się widowiskowe pokazy konne i turnieje walk pieszych. Można tu było podziwiać zdolności konnych akrobatów, a także konkurencje typowe dla średniowiecznych turniejów kawaleryjskich - umiejętność władania kopią i mieczem, trafianie do celu w galopie, walka z manekinami. Odbył się także pokaz łucznictwa konnego, buhurt⁴ (siłowa walka ciężko opancerzonej jazdy) oraz jousting⁵ (sportowa walka na kruszenie kopii). W fosie południowej odbywały się także walki na miecze prowadzone przez wojowników pieszych z wyszkolonych grup rekonstrukcyjnych, prezentacja sztuki jeździeckiej oraz przegląd technik walki. Ponadto na zainstalowanej scenie w fosie odbywały się przedstawienia teatralne i koncerty.
2. Gród dziecięcy
Specjalnie przygotowano dla dzieci "Gród dziecięcy", w którym najmłodsi widzowie mogli spotkać się z kuglarzami, warsztatami dla dzieci i różnymi zabawami. Oczywiście wszyscy animatorzy biorący udział z dziećmi prowadzili zajęcia związane ze średniowieczem. Dla dzieci nie zabrało słodyczy.
3. Turnieje łucznicze i kusznicze
Turnieje łucznicze i kusznicze stanowiły dwie osobne dyscypliny i odbywały się w Fosie Głębokiej. Odbyło się tu dużo rozbudowanych konkurencji: strzelanie do tarczy, strzelanie na czas, strzał precyzyjny oraz zupełnie nowa dyscyplina - ostrzeliwanie z baszty i z murów celów imitujących wroga. Finałową konkurencją było punktowe mistrzowskie strzelanie na trzech odległościach.
4. Międzymurze Zachodnie
Jarmark zorganizowano na Międzymurzu Zachodnim, wszystkie stoiska były stylizowane na kramy średniowieczne, zaś osoby prowadzące handel przebrane były w stroje z epoki i ręcznie wykonywały swój asortyment sprzedaży. W tym miejscu można było czuć prawdziwy klimat średniowiecznego rynku. Znajdowały się tu stoiska zarówno poświęcone militariom jak i rzemiosłom ciężkim (płatnerze, rusznikarze, kowale, łucznicy), były też kramy artystyczne (bursztynnicy, bukieciarze, rzeźbiarze) i manufaktury (garncarze, wyrób pieczęci). Na targu znajdowały się karczmy, w których można było zjeść prawdziwy posiłek rycerski.
5. Jarmark Rzemiosł Średniowiecznych
Na tym jarmarku można było kupić pamiątki współczesne z Malborka, sprzęty użytku domowego i punkty spożywcze.
6. Fosa Północna
Odbywały się tu turnieje i sortowe walki rycerskie oraz pokazy sokolnicze. Swoje umiejętności z drapieżnikami prezentowali najlepsi sokolnicy w Europie.
7. Scena Przedzamcze
8. Machiny oblężnicze

Warto tu dodać, że z okazji imprezy "Oblężenie Malborka" została wydana niezwykła książka Janusza Hochleitnera pt. Oblężenie Malborka; dużo fotografii i słów sporo o faktach z historii. Autor, dr hab. Janusz Hochleitner, profesor na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, jest historykiem specjalizującym się w historii nowożytnej oraz etnografii historycznej. Od lat współpracuje z Muzeum Zamkowym w Malborku, gdzie obecnie zajmuje stanowisko v-ce dyrektora ds. naukowo-konserwatorskich. W swojej książce przede wszystkim koncentruje się na tym, by ogólnie i przystępnie nakreślić czytelnikom zagadnienia dotyczące właśnie owej turystyki historycznej, związanej z Muzeum Zamkowym w Malborku, a zwłaszcza z Festiwalem Kultury Średniowiecznej Oblężenie Malborka. Poza krótkim rysem historycznym malborskiej warowni, znajdziemy w publikacji m.in. informacje na temat historycznych plenerów, oferty turystyki kulturowej i edukacji muzealnej, bractw rycerskich i rekonstrukcji historycznych, Festiwalu Kultury ŚredniowiecznejOblężenie Malborka, gotyckiej architektury i najsłynniejszych komnat w zamku. Tekst zilustrowano licznymi fotografiami, wykonanymi przez stałych fotoreporterów festiwalu - Bożenę i Lecha Okońskich. Zdjęcia spoza wydarzeń festiwalowych, np. wnętrz czy detali architektonicznych, są autorstwa Lecha J. Zdrojewskiego i Kingi Gełdon. Bogatą treść i mnóstwo fotografii zamknięto w oryginalnej formie edytorskiej. Książka została wydana w miniaturowym formacie 100x70 mm, na kredowym papierze, w twardej oprawie. Publikacja łączy w sobie cechy albumu i informatora. Oblężenie MalborkaJanusza Hochleitnera zasługuje na szczególną uwagę. Jest świetnym źródłem informacji, a zarazem atrakcyjnym minialbumem, który zachęca do korzystania z oferty turystyki kulturowej Muzeum Zamkowego w Malborku. Książka może stać się również wartościową i piękną pamiątką wizyty w Malborku.
Forma i projekt graficzny albumu łączą tę pozycję z cyklem wydawniczym Uroki Pomorza, w którym do tej pory ukazały się Pelplin oraz Wierzyca, a w przygotowaniu są kolejne. Pomysłodawcą i wydawcą cyklu jest artysta plastyk i fotograf Lech J. Zdrojewski, prezes Fundacji OKO-LICE KULTURY ze Zblewa, przy której istnieje wydawnictwo. Redaktorami cyklu, wraz z Oblężeniem Malborka, są: wspomniany już Lech J. Zdrojewski, Beata Graban oraz Tadeusz Jędrysiak.

Bibliografia
Hochleitner J. (2017), Oblężenie Malborka, Fundacja OKO-LICE KULTURY, Zblewo.
Jasienica P. (1986), Polska Piastów. Polska Jagiellonów, PIW, Warszawa.
Jędrysiak T. (2008), Turystyka kulturowa, PWE, Warszawa.
Jędrysiak T., Mikos v. Rohrscheidt A. (2011), Militarna turystyka kulturowa, PWE, Warszawa.

Źródło fotografii: Kinga Gełdon, Lech J. Zdrojewski

Nasi Partnerzy