Itinerarium

Tadeusz Jędrysiak

Tajlandia - kraj wolnych ludzi, uśmiechu, orchidei i kotów syjamskich

Do 1949 roku oficjalna nazwa tej monarchii konstytucyjnej brzmiała Syjam. Dziś znana nam jako Tajlandia jest jedynym krajem w Azji Południowo-Wschodniej, który nigdy nie został skolonizowany przez europejskie państwa. W języku tajskim słowo "Thai" oznacza wolny. Thailand - to "kraj wolnych ludzi".

Godło Tajlandii - przedstawia mitycznego ptaka Garudę - jedno z bóstw w hinduizmie i buddyzmie, wierzchowca boga Wisznu. Garuda jest przedstawiony jako czerwony orzeł z ludzkim tułowiem i rękami, z których wyrastają pióra. Flaga Tajlandii - składa się z pięciu poziomo ułożonych pasów w trzech kolorach: czerwonym (symbolizującym naród tajski), białym (religię - buddyzm) i niebieskim (symbolizującym monarchię).

 

Kot syjamski – maskotka królów Syjamu  Według legend, w dawnym Syjamie, dzisiejszej Tajlandii, kot o charakterystycznym ubarwieniu himalajskim był na wyłączność rodziny królewskiej. Niektóre podania twierdzą, że pełnił rolę strażnika świątyń Syjamu. Syjamy – bo tak nazywa się te koty – są jedną z najstarszych i najbardziej znanych ras kotów na świecie. Syjamy to także najstarsza kocia rasa hodowlana uszlachetniona przez człowieka. Koty syjamskie są odpowiedzialne w dużej mierze za rozpowszechnienie rasowych kotów w gospodarstwach domowych. Przyjmuje się, że Syjamy wywodzą się geograficznie z Dalekiego Wschodu. Ich przodkowie już w XVI wieku hodowani byli na dworze królewskim w Syjamie. Te wspaniałe, smukłe i przyjacielskie koty swój urok zawdzięczają między innymi niezwykłemu umaszczeniu - charakterystycznym ciemnym oznakom kontrastującym z płowym tłem futerka oraz fascynującym, szafirowym oczom. Silne geny sprawiają, że wszystkie koty, rasowe i nierasowe, które mają przodków syjamskich, dziedziczą po nich niezwykły rys charakteru – są przyjacielskie, lubią zabawy i silnie przywiązują się do człowieka. W języku tajskim koty syjamskie są nazywane wicheen-maat, co znaczy „księżycowy diament”. Czternastowieczny tom poezji opisuje 23 typy kotów syjamskich. Prezent w postaci pary kotów syjamskich typu si-sawar (kolor pieniędzy) dla panny młodej ma jej przynieść szczęście w małżeństwie i uważany jest za szczęśliwy znak. Europejczykom ujawnił się właśnie za czasów Ramy V, kiedy królestwo Syjamu zaczęło otwierać się nieco na cywilizację Zachodnią, a sam Rama V był podobno wielkim miłośnikiem kotów.

Tajlandia to kraj tropikalny, oblany z trzech stron wodami Zatoki Syjamskiej, Morza Andamańskiego i Południowochińskiego, co sprawia, że typowy dla zwrotnikowej strefy monsunów klimat nie jest zbyt gorący, ale dość wilgotny. Średnia temperatura roczna wynosi 28 stopni Celsjusza. Na obszarze 514 tys. km² (zbliżonym do Francji) mieszka około 67 milionów osób. Prawie 39% terytorium kraju pokrywają tropikalne lasy, w których można spotkać dziko żyjące słonie, tygrysy, leopardy i nosorożce. Skład etniczny: Tajowie 75%, Chińczycy 14%, Malajowie 4%, Khmerowie 3%. Buddyści stanowią 95% ogółu mieszkańców, muzułmanie 4% i chrześcijanie 1%. W Tajlandii osobę króla czczono zawsze jako wcielenie doskonałości buddyjskiej.
Historia Tajlandii rozpoczęła się w X-XII w., kiedy to dzisiejsi Tajowie, którzy przybyli z Chin, zaczęli zajmować tereny swojego dzisiejszego państwa. Ich pierwszą stolicą było Sukhothai, do dzisiaj przyciągające licznymi świątyniami. Na kulturę Tajów duży wpływ miały ludy już wcześniej zamieszkujące te tereny, głównie Khmerowie. Od nich w znacznej mierze przejęli wierzenia, w tym buddyzm, który do dziś jest główną religią Tajlandii. Drugą stolicą stała się Ayudhaya - dziś ze wspaniałymi ruinami pałaców i świątyń. Położona blisko dzisiejszej stolicy jest żelaznym punktem programu wszystkich wycieczek objazdowych. Królestwo obejmowało prawie całe terytorium obecnej Tajlandii i znaczną część dzisiejszej Kambodży, rosło w siłę i rozszerzyło władzę na sąsiednie Laos i Kambodżę. Okres rozkwitu trwał do końca XV w., zaś w XVI w. nastąpiło jego osłabienie spowodowane konfliktami wewnętrznymi i wojnami z Birmą. Na XVII w. datują się pierwsze poważniejsze kontakty Syjamu z Europejczykami. W XVIII w. Birmańczycy zdobyli Ayudhaya. Jeden z dygnitarzy pokonanego królestwa przeciwstawił się najeźdźcy i wyparł go z południowej Tajlandii ogłaszając się królem (Rama I) i założył stolicę w Bangkoku. W XIX w. Tajlandia utraciła władzę w Laosie i Kambodży (przejęła ją Francja), lecz praktycznie jako jedyne państwo Indochin, nigdy nie stała się kolonią żadnego z mocarstw europejskich. Królowie Rama IV i Rama V prowadzili modernizację kraju, jednak przy zachowaniu władzy absolutnej. W czasie II wojny światowej Syjam stanął po stronie Japonii. Po wojnie nazwa Syjam została oficjalnie zmieniona na Królestwo Tajlandii.

Tajlandia - "Kraj Uśmiechu".
Tajlandia jest krajem znanym ze swojej gościnności i bezgranicznej tolerancji. Mieszkańcy tego kraju w odróżnieniu od innych, są ludźmi wciąż uśmiechniętymi, bo uśmiech pozwala na rozwiązanie wielu sytuacji życiowych. Przeciętny turysta nie będzie miał problemów z przystosowaniem się do miejscowych zwyczajów. Tajlandia jest wyjątkowo religijnym krajem i jej mieszkańcy zachowują tradycje szanowania rodziny królewskiej oraz wszelkich postaci Buddy i o tym powinna wiedzieć każda osoba odwiedzająca ten kraj. Tajlandią nie można się znudzić - jest jak pełen kolorów obraz. Pozłacane buddyjskie świątynie, drewniane domy na palach, piaszczyste plaże i niezwykle gościnni mieszkańcy - tak wygląda Tajlandia. Jest to najchętniej odwiedzany kraj w dalekiej Azji. Urocze buddyjskie królestwo, w którym przeszłość i teraźniejszość współistnieją w doskonałej harmonii. Atrakcje turystyczne Tajlandii są bardzo liczne i obejmują m.in. ruiny miast, cuda archeologiczne, górskie i morskie parki narodowe, wystawne kurorty ze wspaniałymi plażami, unikalną kulturę ludową, wspaniałe możliwości robienia zakupów i trwające niemal przez cały okrągły rok festiwale i inne wydarzenia kulturalne.

"Kraj orchidei"
Tajlandia jest nazywana "krajem orchidei", gdyż typową dla tego rejonu rośliną jest właśnie orchidea. W Tajlandii rośnie około 1300 gatunków tych roślin. Napotkamy je dosłownie wszędzie. Rosną na południu i w górzystej północnej części kraju. Znajdziemy tutaj przepiękne różnokolorowe kwiaty: białe, fioletowe, zielone i różowe, ciemno czerwone, żółte.

Bangkok - "Miasto Aniołów" i "Wenecja Wschodu"
Stolicą i oknem na świat Tajlandii jest Bangkok - nazywany "Krung Thep", co tłumaczy się jako "Miasto Aniołów". Bangkok jest duchowym, symbolicznym i fizycznym sercem narodu. Miasto zostało założone w 1782 r. przez króla Ramę I. Usytuowane na brzegach rzeki Chao Phraya, kilka kilometrów w górę rzeki od jej ujścia do Zatoki Syjamskiej. Bangkok jest głównym portem kraju i miejscem zamieszkania dziesiątej części ludności Królestwa. Współczesny Bangkok to nowoczesne centra handlowe i biznesowe, wielobarwny tłum nieustannie ciągnący się ulicami, futurystyczna kolej nadziemna, gwarne bazary, liczne kluby nocne i bary otwarte przez cała noc, ale to też spokój klasztorów i medytujących mnichów buddyjskich. Bangkok jest miastem, które nigdy nie śpi, wciąga turystę jak narkotyk, zawsze chce się tu wracać.
W Bangkoku warto korzystać ze zorganizowanych wycieczek, bo właśnie one ułatwiają w dużej mierze zapoznanie się z jego osobliwościami i pomogą zaoszczędzać czas. Głównym punktem turystycznym jest cały kompleks pałacowo-świątynny znajdujący się w centrum miasta na lewym brzegu rzeki Chao Phraya. Olśniewa on zdobieniami z różnokolorowych kafelków, układanych często w roślinno-zwierzęce wzory oraz licznymi posążkami duchów i demonów. Wszystkie te miejsca charakteryzują się fantastyczną, bajeczną architekturą i pięknie barwioną złotem, czerwienią i granatem.

Najważniejszymi świątyniami, które należy zobaczyć w Bangkoku to :

• Wat Phra Kaew - Świątynia Szmaragdowego Buddy (znajduje się w królewskim kompleksie pałacowym). Sama figura Buddy, traktowana jest przez Tajów jako narodowy talizman, nie jest ze szmaragdu tylko z nefrytu. Trzy razy do roku król osobiście zmienia jej szaty, Budda ma odmienne ubranie na porę deszczową, lato i na zimę,

• Wat Po - Świątynia Leżącego Buddy (największa i najstarsza w Bangkoku - figura leżącego Budda ma długość 46 m, położona na terenie kompleksu królewsko-świątynnego),

• Wat Benchamabophit - Marmurowa Świątynia,

• Wat Trai Mitr - Świątynia Złotego Buddy (na terenie Chinatown, w niej znajduje się największy na świecie posąg Buddy wykonany ze szczerego złota. Figura waży 5,5 tony i ma ponad 3 m wysokości. Posąg ten jest najbardziej cennym zabytkiem Tajlandii i skarbem wszystkich buddystów).

Bangkok przez wiele lat był nazywany "Wenecją Wschodu", bowiem aż do 1862 roku cały transport odbywał się na rzekach, kanałach i klongach (kanałach). Dopiero później powstała pierwsza "właściwa" ulica. Warto więc będąc w mieście przejechać się po rzekach i klongach długimi łodziami lub barkami, aby zobaczyć domy mieszkalne na palach i liczne wokół kanałów duże i małe świątynie (Thonburi - dzielnica w zachodniej części miasta). Podróż łodzią przez kanały, które zastępują ulice w tej dzielnicy, przenosi nas do rzeczywistości, w której czas się zatrzymał. Drewniane i murowane domki na palach nad brzegami kanałów są prawdziwym skansenem czasu, w którym nie znajdziemy śladów wybujałej nowoczesności.

Wycieczki z Bangkoku
Kanchanaburi - leży 130 km na zachód od Bangkoku i jest odwiedzane przez turystów ze względu na słynny most na rzece Kwai (z dworca kolejowego Hualamphong odjeżdża codziennie rano pociąg turystyczny, powrót wieczorem). W programie pociągu jest postój w Nakhon Pathom (znajduje się tu najwyższa w świecie stupa Phra Pathom Chedi 127 m), postój przy moście na rzece Kwai oraz postój w Nam Tok (stąd możliwość wycieczki do wodospadów Khao Pang).

Most na rzece Kwai jest to część 75 km odcinka linii Kolei śmierci, budowanej w strasznych warunkach przez jeńców alianckich w latach 1942-1943. Sławny dzięki filmowi Most na rzece Kwai (na podstawie powieści Pierre’a Boulle’a sfilmowanej przez w Davida Leana w 1957 r.). Współcześnie stanowi ogromną atrakcję turystyczną Tajlandii ze względu na bogatą historię, nietypową lokalizację oraz niezwykle udaną ekranizację , w której po części (chociaż z nazwy) został pokazany.

Damnoen Saduak Floating Market. Kilkanaście lat temu taki pływający bazar w Bangkoku był widokiem powszechnym. Pływające po licznych kanałach miasta łodzie-stragany były wypełnione owocami, warzywami i innymi dobrami na sprzedaż. Tak bowiem wyglądała wymiana handlowa mieszkańców stolicy. Później kanały zasypano, w ich miejsce wybudowano drogi, a łodzie wyparte zostały przez samochody. Pływające targi straciły rację bytu. Przetrwał tylko jeden - w oddalonej o blisko 100 km od Bangkoku miejscowości Damnoen Saduak - jest dzisiaj jednym z najbardziej kolorowych i fotogenicznych miejsc w Tajlandii. Sprzedawcy w słomianych kapeluszach oferują soczyste, egzotyczne owoce, wyjątkowe rękodzieła, a także tradycyjne dania tajskiej kuchni, świeżo przygotowane w olbrzymich kotłach. Zdjęcia z tego bazaru zdobią 80% okładek przewodników po Tajlandii.

Ciekawostki kulturowe

• Oficjalna nazwa stolicy Tajlandii jest najdłuższą nazwą miejscowości na świecie i znajduje się w księdze Rekordów Guinnessa. W międzynarodowym użyciu funkcjonuje nazwa Bangkok, Tajowie stosują zwykle krótką formę "Krung Thep" (Miasto Aniołów). W alfabecie tajskim pisana nazwa miasta zawiera 139 znaków bez spacji i wygląda następująco: กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยามหาดิลก ภพนพรัตน์ ราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์ มหาสถาน อมรพิมาน อวตารสถิต สักกะทัตติยะ วิษณุกรรมประสิทธิ์W alfabecie łacińskim składa się z 169 liter (dla lepszej czytelności sylaby zostały oddzielone spacją): Krung Thep Maha Nakhon Amon Rattanakosin Mahinthrayutthaya Maha Dilokphop Noppharat Ratchathani Burirom Udom Ratchaniwet Maha Sathan Amon Piman Awathan Sathit Sakkhathattiya Witsanukam Prasit.

• Język urzędowy: tajski - jest to wyjątkowo trudny język, jest to język tonalny, tzn. znaczenie słowa zależy od wysokości tonu, jakim zostało ono wypowiedziane. Wymaga więc on absolutnego słuchu. Tajowie wymawiają jedną i tę samą sylabę na kilka sposobów. Współczesny język tajski posiada 24 samogłoski i 44 spółgłoski! W najbardziej popularnych wśród turystów regionach, uzyskanie informacji w języku angielskim nie stanowi jednakże problemu.

• Czas jest odmierzany według dwóch kalendarzy: buddyjskiego i gregoriańskiego.

• Wai - tak witają się Tajlandczycy , to gest złożenia rąk do modlitwy i skinięcie głową.

• Posiłki w Tajlandii spożywa się wspólnie, nikt nie je sam, najczęściej na mieście, w lokalu. Je się tylko łyżką i widelcem.

• W Tajlandii głowa jest najważniejszą częścią ciała, nikt nie może nigdy dotknąć głowy innej osoby, nawet dzieci. Należy zwracać uwagę na gesty i układ naszego ciała. Ważne jest odpowiednie ułożenie ciała - nietaktem jest założenie nogi na nogę, czy poklepywanie kogoś. Siedząc trzeba chować stopy pod siebie, nie można ich skierować na święty posąg ani na inną osobę.

• Buty w Tajlandii zdejmuje się powszechnie przed domem prywatnym, świątynią, ale też biurem czy obiektem usługowym.

• Symbolem Tajlandii jest słoń. Słonie mają w tym kraju długą tradycję. Były wykorzystywane w bitwach, przy transporcie drzew, a obecnie stanowią jedynie atrakcję przemysłu turystycznego. Rarytasem były w tym kraju białe słonie, przynajmniej tak było w przeszłości. Kto posiadł białego słonia, ten musiał go oddać królowi. Biały słoń nie musiał być wykorzystywany do pracy.

• Przed 1917 rokiem flaga Tajlandii miała obraz białego słonia na czerwonym tle. Flaga Tajlandii jest podnoszona na maszt codziennie o 8:00 i opuszczana o 18:00.

• Bracia, którzy dali światu termin "bliźnięta syjamskie", urodzili się w 1811 roku niedaleko Bangkoku. Bliźniacy Eng i Chang byli połączeni klatką piersiową i wyjechali do USA w wieku 17 lat. Każdy z braci założył rodzinę. W 1873 roku Eng zachorował na zapalenie płuc i zmarł. Parę godzin później zmarł również Chang.

• Tajlandia jest też krajem, w którym obowiązuje bardzo ostre prawo antynarkotykowe - można dostać wyrok śmierci za przemyt nawet niewielkich ilości używek.

• Tajlandia jest bardzo tolerancyjna w kwestii odmienności seksualnej - transwestyci mają nawet własne osobne toalety, a stolica tego kraju Bangkok uważana jest wręcz za światową stolicę operacji zmiany płci.

• Tajlandia jest krajem bardzo religijnym. Należy pamiętać więc o odpowiednim zachowaniu. Dotyczy to zwłaszcza miejsc kultu, gdzie obowiązuje też stosowny strój. Nie wolno dotykać też posągu Buddy, a już absolutnie gdy jest się kobietą!

• Tajlandczycy rzadko używają nazwisk. Przed imieniem dodają tytuł Khun.

• Muay Thai - narodowy tajski boks, nieodłącznie związany z tradycją i kulturą kraju. Muay thai to w dosłownym znaczeniu "walka wolnych ludzi". Technika ta wykształciła się najprawdopodobniej już w XIII wieku. Znane są historie dotyczące genezy tej dziedziny sportu, mówiące o wojownikach, których zadaniem była ochrona słoni na polu bitwy i którzy po stracie oręża bronili się przed napastnikami wykorzystując elementy walki, zbliżone do dzisiejszego muay thai.

• Tajski masaż - raj dla ciała. Tajskie masaże znane są dzisiaj na całym świecie. Tysiące ludzi codziennie korzysta z dobrodziejstwa masażu, który ukrywa w sobie tysiącletnią historię i bardzo złożone nauki. Kiedyś masaże służyły jedynie członkom królewskiego rodu i stosowano je tylko w świątyniach buddyjskich. Masaże te wymyślił hinduski lekarz Khumar Bakka, i jako pierwszy zaczął je stosować. Składa się na niego nie tylko określona sekwencja ruchów, które wykonuje masażysta, ale także cała filozofia. Dlatego właśnie nabrał on magicznego, wnet metafizycznego wymiaru. Podczas zabiegu można się całkowicie odprężyć i oderwać od codziennych problemów.

Informacje praktyczne
W Tajlandii lato trwa praktycznie cały rok. Pora deszczowa jest z dużą ilością słońca od czerwca do września. Pora chłodniejsza trwa od października do lutego (odpowiednik polskiego lipca i sierpnia). Różnica czasu między Polską a Tajlandią wynosi 5 godzin zimą i 6 godzin latem. Tajlandia ma sprawny system komunikacji kolejowej i autobusowej, a bilety są niedrogie. Warto kupić na upominki tajski jedwab, wyroby z czarnej emalii, srebro, a także kamienie szlachetne i wyroby sztuki ludowej. Mimo ustalonych cen, targowanie się o cenę jest dopuszczalne nawet w dużych sklepach, choć obniżka nie może przekroczyć 30%.
Tajska kuchnia należy do jednej z najbardziej lubianych i cenionych na świecie.
Po ulicach Bangkoku jeździ około 40 tys. pojazdów pełniących rolę taksówki - tak zwane tuk-tuki. Ten niewielki, trójkołowy pojazd to jeden z najtańszych i najbardziej popularnych środków transportu, choć trzeba pamiętać, że cenę ustala się z góry. Z kierowcami tuk-tuków należy się umówić co do ceny przed wyjazdem. Jeśli kierowca tuk-tuka ma licznik, wsiadając do pojazdu warto upewnić się, że kierowca włączył licznik - jeśli tego nie zrobi, może zażądać na koniec podróży ogromnej sumy. Natomiast wszystkie taksówki w Bangkoku mają liczniki. Dobrze i tu pamiętać o tym, aby kierowca włączył licznik.
W hotelach, cena miejsca w dwuosobowych pokojach za noc waha się od 10 do 35 USD. Bardzo atrakcyjne cenowo są różnego rodzaju pensjonaty i domy gościnne. Mają kilkanaście pokoi i wspólną łazienkę, ceny wahają się tam od 3 do 15 USD.
 

Nasi Partnerzy