Łukasz J. Kędziora
(Nie)Śmieszny festiwal
PaKA
27. Ogólnopolski Przegląd Kabaretów
Kraków 13-18.04.2011.
Osiemdziesiąt lat. Dokładnie tyle dzieli pierwszy (oficjalnie
uznany) polski kabaret – Zielony Balonik, od bohatera
tego tekstu – Festiwalu PaKa. Jak to możliwe? Otóż,
kiedy w październiku 1905 r., w krakowskiej cukierni Michalika przy
ulicy Floriańskiej, oficjalnie rozpoczął działalność wywołany wyżej
kabaret, nikomu nie przeszło nawet przez myśl, że równo osiemdziesiąt
lat później, kilka ulic dalej, przy Oleandry 1. w nieistniejącym
jeszcze CK Rotunda krakowska tradycja kabaretowa zostanie podtrzymana
i kontynuowana z sukcesami. To właśnie pod wspomnianym adresem, w
1985 r., odbył się pierwszy finał Przeglądu Kabaretów Amatorskich
PaKA. I na tę imprezę chciałbym wszystkich zaprosić w terminie od
13-18 kwietnia 2011 r., naturalnie do krakowskiej Sali CK Rotunda.
Pomimo faktu, że to raczej długość okresu jaki dzieli oba wydarzenia
jest bliższą asocjacją dla różnicy pomiędzy poziomem dowcipu
serwowanym przez obecnych twórców a ich poprzedników, aniżeli
przytoczona symboliczna odległość pomiędzy krakowskimi ulicami –
to bez wątpienia jest to szansa na spotkanie z najlepszymi spośród
obecnie działających grup, a także i nadziejami polskiej sceny
satyrycznej. Daleki jestem oczywiście od generalizacji i
deprecjonowania „humoru” dzisiejszych prześmiewców,
niestety przyznać trzeba otwarcie, że kondycja polskiego kabaretu
pozostawia obecnie wiele do życzenia.
Festiwal PaKa zadebiutował na krakowskiej scenie 26 lat temu –
w czasie gdy perspektywa rozstania z Polską Ludową powoli stawała
się coraz bardzie realna. Wówczas to, jak na ironię, równie
rzeczywisty – zwłaszcza dla krakowskiej publiczności –
stał się czas powitań ze Studencką Paką, której pierwszymi
laureatami zostały kabarety „Fajf” i Mariusz Lubomski.
Grand Prix natomiast, za najlepszy skecz otrzymali „Skążeś
jest”, czyli późniejszy „Koń Polski”, za Wybory.
Czasy w jakich przyszło początkowo funkcjonować imprezie implikowały
potrzebę podwójnego finału. Od drugiej edycji festiwalu zwycięzcy
bawili publiczność na dubeltowej gali: tej oficjalnej – w CK
Rotunda i tej zdecydowania mniej poprawnej politycznie – w
„Piwnicy pod Baranami”.
Warto w tym miejscu wspomnieć o heroizmie grupy „Pętla”,
która to właśnie podczas 2. odsłony drwiąc z cenzora, wykonała swój
program wbrew wcześniejszym zakazom. I chociaż publiczność
wiwatowała, to jury postanowiło przykładnie ukarać satyryków, uznając
iż kabaret „złamała reguły uczciwej konkurencji”1.
7. PaKA i rok 1992 to swego rodzaju liczba i data przełomowe.
Okazało się wówczas bowiem, że tuż po przemianach ustrojowych dalsza
przyszłość przeglądu zawisła na włosku, a na PaKę do Krakowa
Przybylo zaledwie 7 ekip. Na szczęście kryzys zażegnano i kolejne
przeglądy odbudowywały festiwal w pełni wykorzystują jego potencjał.
Ale to nie wszystko. Podczas tamtej edycji w roli spikera wystąpił po
raz pierwszy Piotr Bałtroczyk, który aktualnie w liczbie prowadzonych
imprez może konkurować wyłącznie z Grażyna Torbicką. W 1998 r.
prowadzący nie tylko oczarował publiczność brawurową konferansjerką,
ale i przedstawił swój autorski program.
Od granicznego roku 1992. Festiwal na nowo ruszył „pełną parą”.
Z roku na rok coraz bardzie popularny, już nie tylko bawił
publiczność na żywo, ale i umożliwił fanom zabranie PaKi do
domu w postaci płyt z przeglądu.
Obecnie Festiwal podzielony jest na trzy etapy. W związku z dużym
zainteresowaniem ze strony kabaretów – rokrocznie zgłasza się
około 100 ekip – przegląd rozpoczynają eliminacje, aby
następnie wybrańcy mogli spotykać się w półfinale. W końcu jury
wyłania szczęśliwców, którzy mogą zaprezentować swój błyskotliwy
dowcip w wielkim finale imprezy. Na prestiż Festiwalu nie pracują
jednak wyłącznie sami artyści, ale i skład sędziowski. W jury
zasiadali już bowiem m. in. prof. Lucjan Suchanek (UJ) i Jacek
Fedorowicz – od pierwszej PaKi, a także: Stanisław Tym,
Jerzy Stuhr, Henryk Sawka, Andrzej Wajda, Andrzej Mleczko, Rafał
Kmita, Andrzej Poniedzielski, Wojciech Młynarski, Krzysztof Jasiński,
Piotr Skrzynecki, czy znany doskonale z kabaretu „TEY”
Zenon Laskowik. Festiwal również przez swoją działalność na wielu
polach zyskiwał na znaczeniu i budował swoją markę. Z PaKĄ
kojarzone są przecież takie imprezy jak Mazurska Noc Kabaretowa,
Zimowe Konfrontacje Kabaretowe, czy Letni Turniej
Kabaretowy.
Od studenckiego przeglądu do imprezy o ogólnopolskim charakterze i
zasięgu – tak właśnie na przestrzeni lat zmieniała się ta
„PaCZKA” humoru i satyry. Dla wszystkich wielbicieli
współczesnego kabaretu, CK Rotunda w Krakowie będzie idealnym
miejscem spotkań. Tegoroczny bogaty program umożliwi wyśmianie
zarówno tych znanych i cenionych, jak i – miejmy nadzieję –
przyszłych gwiazd scenicznego dowcipu.
Szczegółowe informacje o Festiwalu na stronach internetowych:
www.paka.pl
1
O PACE przez lata w skrócie, [dok. elektr.] www.paka.pl, 2011.03.10.
|