|
Katarzyna Górczak Niezwykła muzyka w niezwykłych miejscach.
Sacrum Profanum w Krakowie 13-19 września 2009
Festiwal Sacrum Profanum rozpoczął swoją historię w 2003 roku, i chociaż w tym roku odbywa się dopiero po raz siódmy, na stałe wpisał się już w mapę kulturalną Polski. Organizatorzy zadbali o to, by formuła wydarzenia otwierała wciąż nowe możliwości eksplorowania dorobku europejskich muzyków. Daleka droga dzieli dziś pierwszą edycję, na której zaprezentowano wystawne
Carmina Burana, od imprezy tegorocznej, mogącej poszczycić się europejską renomą i unikatowym podwójnym występem legendy elektroniki – Aphex Twin, który zwieńczy siedmiodniowe święto muzyki.
Twórcy festiwalu przez samą już jego nazwę eksponują najważniejsze założenie swojej imprezy: połączenie dwóch niezwykle istotnych wątków muzyki europejskiej - świeckiego i sakralnego. Interesujący jest tu splot dwóch płaszczyzn, które choć są odrębnymi biegunami, łączą się i przenikają na naszym kontynencie chociażby od czasów wspomnianych
Carmina Burana, które wydają się być idealnym prologiem dla tak profilowanego wydarzenia.
Sacrum profanum łączy klasykę z nowoczesnym brzmieniem. Młodsi muzycy oddają tu hołd starszym kolegom po fachu. Pamięta się o tradycji i docenia dorobek różnych krajów. Każda edycja poświęcona jest muzyce innego państwa - prezentowane były już: Austria, Francja, Rosja, USA, Niemcy i w tym roku Wielka Brytania. Twórcy jednak nie ograniczają się - jak to ma miejsce na wielu innych festiwalach - do prezentacji popularnych ostatnio brytyjskich formacji rockowych. Zawiedzie się tutaj ten, kto czeka na fajerwerki. Wystarczy przyjrzeć się zaproszonym gościom – The Cinematic Orchestra, Sinfonietta Cracovia, czy Ensemble Intercontemporain, założony przez Pierre'a Bouleza (jednego z najwybitniejszych współczesnych dyrygentów). To wykonawcy, którzy znają klasyczny repertuar, ale nie boją się wyzwań i eksperymentów. Właśnie Ensemble Intrcontemporain wykonywać będzie utwory Jonathana Harveya, brytyjskiego mistrza łączącego klasykę z poszukiwaniem nowych brzmień i nietuzinkowych dźwięków, które wydają się tworzyć osobny rodzaj muzyki. Sztuka tego artysty stwarza wrażenie wręcz stworzonej dla krakowskiego festiwalu. Brytyjczyk wychowany w głęboko katolickiej rodzinie, po rozpoczęciu studiów uległ fascynacji wschodnią filozofią i orientalną estetyką, która znajduje żywe odzwierciedlenie w jego twórczości. Słuchacze będą mogli więc poznać przekrój jego twórczości w wykonaniu jednej z najlepszych orkiestr świata.
Sacrum profanum to wydarzenie bardzo przemyślane i uporządkowane. Jego organizacją zajmuje się Krakowskie Biuro Festiwalowe, odpowiedzialne także między innymi za
Misteria Paschalia, którą to imprezę miesięcznik „Polityka” nazwał najważniejszym wydarzeniem kulturalnym w Polsce w 2007 i 2008 roku. Zwyczajowo już
Sacrum Profanum relacjonują zagraniczne media (BBC, Mezzo, The Times, Gramophone). Zresztą trudno nie pamiętać kampanii reklamowej, zachęcającej słuchaczy wyjątkową serią aż trzech koncertów grupy Kraftwerk, legendy i twórców muzyki techno, pionierów house, rave, ambient. Sprawdzającą się formułą są koncerty prezentujące przekrój przez dorobek artystów. Występy pomyślane są nie jako promocja nowego materiału, ale prezentacja najlepszych dokonań i oczywiście przybliżenie twórczości festiwalowej publiczności, która danego wykonawcy może jeszcze nie znać. Bo choć
Sacrum Profanum zaprasza najlepszych artystów, nie należą oni do stawki, której utwory prezentowane są w radiu bądź telewizji.
Kolejnym elementem budującym wyjątkowość festiwalu są przestrzenie, w których odbywają się jego koncerty. Organizatorzy stawiają na nietypowe lokalizacje jak stara zajezdnia tramwajowa, hale przemysłowe, w tym roku zaś np. Teatr Łaźnia Nowa („Postindustrialne hale z zapachem smoły i podłogą z drewnianych klocków, 4500m2 przestrzeni artystycznej, w której wszystko jest możliwe – nawet maluch (Fiat 126p) zawieszony na ścianie”), Muzeum Inżynierii Miejskiej, a przede wszystkim hala ocynowni chemicznej czy walcownia dawnej huty im. Sendzimira. To kolejne miejsca odkryte przez organizatorów po słynnej fabryce Oskara Schindlera, które wypełnią dźwięki muzyki klasycznej w wykonaniu artystów specjalizujących się w repertuarze współczesnym. Tym samym Kraków dołącza do miast takich jak Poznań czy Łódź, które chętnie wykorzystują tak nietypowe przestrzenie do wprowadzenia w ich mury sztuki. Jakie są tego efekty? Trzeba przekonać się samemu, bo każde tego typu miejsce ma swój własny, niepowtarzalny „klimat”. Taka formuła sprawdziła się już wcześniej i ma niebagatelny wpływ na odbiór prezentowanego repertuaru. Jest ona zatem kolejnym znacznikiem podkreślającym połączenie dwóch żywiołów w jednym miejscu i uwieńczeniem poszukiwań przestrzeni adekwatnej dla współczesnej muzyki.
Tegoroczna edycja również zapowiada się interesująco. Ciekawie prezentuje się już inauguracja festiwalu. 13 września o 20:00 wystąpi wspomniana już wcześniej The Cinematic Orchestra wraz z Sinfonietta Cracovia. Fuzja elektroniki i jazzu z kameralną muzyką orkiestrową to mocny akcent dwóch odmiennych koncepcji muzycznych. Choć oba zespoły powstały w połowie lat 90, mogą już pochwalić się olbrzymimi sukcesami i po raz pierwszy spotkają się w hali ocynowni, by dać niezapomniany koncert. Z kolei Chris Cunningham to człowiek, którego nazwisko może nie wszyscy kojarzą, ale na pewno jego prace. Reżyser, specjalista od efektów specjalnych (między innymi „Obcy 3” i „Obcy: Przebudzenie”, twórca filmów reklamowych i teledysków. Jego niepokojący styl – chłodne barwy, wizualizacje z pogranicza horroru uczyniły z niego najbardziej rozpoznawalnego twórcę wideoklipów i wideoartu. Współpracował z Björk, Madonną, Autechre, Aphex Twin. Jego prace prezentowane były w Museum of Modern Art w Nowym Jorku czy Royal Academy of Arts w Londynie. Instalacja jego autorstwa zaprezentowana zostanie we wnętrzu Teatru Łaźnia Nowa.
Festiwal wieńczy koncert, który zapewne przyciągnie także publiczność poza-festiwalową; to Aphex Twin, który został już wcześniej wspomniany. Urodzony w Irlandii Richard David James to już ikona współczesnego świata artystycznego. W wieku 20 lat założył wytwórnię Rephlex, stworzył pojęcie Braindance, które odnosi się do rozwoju muzyki elektronicznej i połączenia jej najlepszych składników. Prezentuje wizję muzyki, która oddziaływać miałaby na umysł i wyzwalać chęć tańca, angażuje się również w fotografię i sztuki audiowizualne. Jego dwa koncerty (po raz pierwszy odbywające się w Polsce) mogą zgromadzić podobną publiczność jak zeszłoroczny koncert Kraftwerk (około 20 tysięcy ludzi). Wśród wykonawców znajdą się również: Asko/Schönberg, Reinbert De Leeuw, Hannu Lintu, Ensemble Recherche, London Sinfonietta (z dwoma koncertami, pierwszym z muzyką Oliviera Knussena, drugim z muzyką Harrisona Birtwistle'a), Laurence Cottle czy Klangforum Wien, łącznie prawie 30 wykonawców.
Organizatorzy festiwalu zadbali o pełną informację dla uczestników, na dobrze zredagowanej stronie oficjalnej znaleźć można informacje o dojeździe do samego Krakowa, komunikacji wewnątrz miasta i noclegach. Ułatwieniem i miłym ukłonem w stronę publiczności jest różnorodność karnetów: Freak, Total Freak i Modern Classic podzielone są tak, by publiczność zainteresowana przede wszystkim tradycyjnym repertuarem nie musiała wykupywać biletów na awangardowe występy Cunninghama, czy Aphex Twin i na odwrót. Ceny biletów nie są tanie, na szczęście są także wejściówki ulgowe, dzięki czemu ludzie młodzi nie muszą się martwić o nadszarpnięty budżet. Dla nich karnety to koszt od 150 do 240 zł, dla pozostałych od 240 do 360zł. Ceny pojedynczych biletów normalnych wahają się od 50 do 160zł. Wszystkie koncerty odbywają się wieczorem.
Więcej informacji na stronie oficjalnej festiwalu: www.sacrumprofanum.pl
oraz stronie organizatora: www.biurofestiwalowe.pl.
|
