|
Heineken kontra Szekspir
Paulina Ratkowska
Czas i miejsce akcji – ramowo – to samo. Wakacje. Trójmiasto. Okazuje się, że banalne atrybuty lata (morze, plaża i może ładna pogoda) działają na wyobraźnię animatorów kultury – zarówno tych, którzy chcą przyciągnąć tłumy miłośników muzyki, jak i tych, którzy chcą przyciągnąć grono miłośników teatru. W obydwu przypadkach jest to muzyka pisana przez duże „M” i teatr pisany przez wielkie „T”. Nic dziwnego, w końcu obydwu imprezom patronują doskonale znane wszystkim marki – Heineken i Szekspir.
Gdynia w rytmie Heinekena.
Organizatorzy określają swój festiwal jako najważniejsze wydarzenie lata. Patrząc na rosnące zainteresowanie ze strony publiczności krajowej ale także coraz liczniejsze grupy fanów przyjeżdżające do Gdyni z krajów ościennych, oraz udział coraz szerszego grona światowych gwiazd, chyba trudno tej opinii zaprzeczyć.
W Gdyni Heineken Open'er Festival odbył się już po raz szósty, ogólnie – siódmy. Pierwsza edycja festiwalu miała miejsce w Warszawie. Wydaje się jednak, że zginęła wśród natłoku stołecznych atrakcji i już w następnym roku organizatorzy postanowili przenieść festiwal w miejsce, w którym mógłby właściwie wybrzmieć. Wybrano Skwer Kościuszki w Gdyni. Początkowo impreza trwała jeden dzień, dziś – aż trzy. Na dodatek okazało się, że Skwer nie jest już w stanie pomieścić wszystkich fanów i dlatego od 2006 roku festiwal organizowany jest na terenie lotniska Babie Doły. Obecnie także artyści nie mieszczą się na jednej scenie dlatego ich liczba urosła do siedmiu. Ostania edycja zgromadziła około stu artystów z kraju i zagranicy, którzy zagrali dla ok. 30-tysięcy fanów z całej Polski i nie tylko. Organizatorzy zagwarantowali im przede wszystkim możliwość wspaniałej zabawy, ale także noclegu na campingu lub dojazdu do centrum Gdyni po zakończeniu nocnych koncertów czy zaplecze sanitarno-gastronomiczne.
Heineken Open'er Festival otwarty jest na każdego – wystarczy mieć muzykę w sercu, bilet w ręce i skończone 5 lat (w przypadku fanów do lat 15-tu także pełnoletniego opiekuna) aby móc w dniu imprezy wejść na teren lotniska i dobrze się bawić. A wejść może naprawdę każdy, ponieważ organizatorzy zadbali aby ta gigantyczna impreza masowa była otwarta także na niepełnosprawnych fanów tworząc dla nich specjalnie dostosowany do ich potrzeb sektor. Nie liczy się wiek, płeć, narodowość, ani upodobania muzyczne bo w czasie festiwalu grają zespoły prezentujące najróżniejsze jej gatunki. Muzycy, którzy przyjeżdżają do Gdyni to zespoły ogólnie znane. W czasie siedmiu edycji zaprezentowali się: The Chemical
Brothers, Cypress Hill, Pink, Massive Attack, Snopp Dogg,
Faithless, Fatboy Slim, Placebo, Manu Chao, Badux, Scissor Sister, Gentelman czy Sex
Pistols; Fish, Vavamuffin, Cool Kids of Deth, Radio Bagdad czy Myslovitz – żeby wymienić tylko tych najbardziej znanych.
Festiwal z roku na rok jest coraz lepiej zorganizowany. Bardzo dobrze dobierani są artyści – nie tylko w każdorocznej edycji, ale także na każdy wieczór. W tym roku koncerty podzielono na siedem scen – siedem kategorii: Main Stage dla najważniejszych artystów, World Stage – dla artystów zagranicznych, Tent Stage – przeznaczony na odrobinę mniejsze koncerty w namiocie, Young Talents – dla młodych grup, Beat Stage – dla muzyki klubowej oraz dwie sceny Alter Spece oddane artystom i ich realizacjom głównie pozamuzycznym – prezentacjom filmowym, działaniom teatralnym, wystawom plenerowym, ale także muzyce eksperymentalno-awangardowej czy... kawiarni.
Do nagłośnienia imprezy na lotnisku używa się doskonałego sprzętu technicznego, do nagłośnienia imprezy w kraju – i za granicą – doskonałej techniki. Nie trzeba interesować się tematem by, gdy zbliża się czas (pierwsza dekada lipca) nie ulec zmasowanej kampanii reklamowej. O tym, kto w danym roku przyjedzie do Gdyni wie cała Polska, a później, w czasie jego trwania, wszystkie media żyją jego muzyką. Ostatnią edycję relacjonowali dziennikarze reprezentujący blisko 400 rożnych redakcji – prasowych, radiowych, telewizyjnych oraz internetowych.
Od lat impreza zbiera w kraju prestiżowe nagrody przyznawane głównie przez przedstawicieli mediów oraz publiczność, ale nie tylko. Heineken Open'er Festival został już wyróżniony przez „Gazetę Wyborczą” – Sztorm Roku (2005, 2006) oraz Sztorm Sztormów (2007), „Machinę” – Machiner (2006),
„Aktivist” - Nocne Marki (2005, 2006), Empik – As Empiku (2006) czy radiową Trójkę jako Wydarzenie Roku 2007 w kategorii kultura. Ostatnia edycja nominowana jest właśnie do prestiżowej nagrody Best European Festival Award przyznawanej przez internautów z całej Europy. Ale superlatywy w jakich opisują festiwal dziennikarze oraz publiczność przełożyła się także na Pierwszą Nagrodę w kategorii Impreza w ramach konkursu na najlepszą promocję turystyki województwa pomorskiego w 2007.
Przez minione 7 lat Heineken Open'er Festival pokazał że jest festiwalem na wysokim poziomie. Spełnia swoje założenia – umożliwić tysiącom fanów posłuchać i obejrzeć wspaniałe koncerty oraz dostarczyć wszystkim dużo przyjemności. Ponadto jest to festiwal pracowity – z roku na rok poprawia się dostępność informacji i biletów, promocja, a także poziom artystyczny. Jego organizatorzy nie poprzestają na osiągniętych już sukcesach i cały czas się rozwijają. Określają się jako największy i najważniejszy festiwal lata w Polsce. Publiczność głosuje butami, a ilość oddanych przez nich głosów zdaje się tę opinię potwierdzać.
Szekspir na wakacje
Kiedy wszyscy fani muzyki opuszczą już Trójmiasto przychodzi czas na koneserów teatru. W pierwszym tygodniu sierpnia, od dwunastu już lat do Gdańska zjeżdżają zakochani w Szekspirze artyści, teatrolodzy i teatromani aby przez siedem dni oglądać, dyskutować i pracować nad jego dziełami. Tak jak Heineken Open'er Festival nazywa się najważniejszym festiwalem lata, tak Festiwal Szekspirowski organizowany przez Fundację Theatrum Gedanense z pewnością należy do czołówki polskich festiwali teatralnych. A jest z kim konkurować ponieważ rocznie w kraju organizuje się ponad dwieście takich imprez!
Od początku lat 90. Fundacja Theatrum Gedanense pod przewodnictwem prof. Jerzego Limona stara się animować wakacyjny Gdańsk. Nawiązując do wielowiekowej tradycji wizyt zagranicznych trup teatralnych w czasie trwania jarmarku św. Dominika, w 1993 roku rozpoczęto organizować Gdańskie Dni Szekspirowskie. Do Trójmiasta przyjeżdżały najlepsze polskie i zagraniczne adaptacje sztuk angielskiego mistrza, a także powołano ogólnopolski Konkurs na Najlepszą Inscenizację Szekspirowską. Ideą konkursu jest wyłonienie najlepszej w minionym sezonie adaptacji sztuk Szekspira. Zarząd fundacji przyznaje główną nagrodę, Złotego Yoricka i, ewentualnie, wyróżnienia. Od 1997 roku Dni przyjęły formułę Festiwalu Szekspirowskiego, w czasie którego Gdańszczanie i ich goście mają możliwość obejrzenia najciekawszych adaptacji sztuk Stradfordczyka z kraju i z zagranicy, w tym spektaklu – laureata, ale także wzięcia udziału w spotkaniach z artystami, wykładach poświęconych życiu i twórczości Mistrza oraz tradycji grania Szekspira, w warsztatach – teatralnych, dziennikarskich, plastycznych czy fotograficznych i szeregu innych imprez towarzyszących – koncertach, wystawach, akacjach plenerowych.
W programie Festiwalu znajdują się klasyczne aranżację utworów, współczesne interpretacje, czasami dość daleko odbiegające od pierwowzoru, a także przedstawienia bazujące na biografii Szekspira lub wątkach z jego sztuk. Festiwal ma formę przeglądu, a sam w nim udział jest formą wyróżnienia dla zaproszonych artystów. Przedstawienia, które przyjeżdżają do Gdańska są starannie wyselekcjonowane i rekomendowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Teatralnych. Oprócz spektakli wybranych drogą Konkursu na Najlepszą Inscenizację Szekspirowską oraz przedstawień rekomendowanych w każdym roku zobaczyć można także pokazy studentów szkół teatralnych z 2-3 wybranych krajów. Mimo że publiczność Festiwalu zna dzieła Mistrza, przynajmniej ich kanoniczne wersje, by dać możliwość przedstawieniom właściwego wybrzmienia spektakle obcojęzyczne są tłumaczone na język polski – opatrywane napisami, jak w kinie, lub tłumaczone przez tłumaczy symultanicznych.
Obok spektakli w czasie Festiwalu w programie znajdziemy szeroki wybór imprez towarzyszących. Spotkania z twórcami i wykłady, promocje nowych wydawnictw branżowych, ale także szeroki wachlarz warsztatów (wymienione tu warsztaty są propozycjami z ostatniej edycji) – teatralnych (z fechtunku artystycznego, tańca afrykańskiego, reżyserii światła, reżyserii dźwięku oraz aktorskie – prowadzone przez rożnych artystów w tym zajęcia bazujące na Hamlecie z wykorzystaniem lelek japońskich), warsztaty plastyczne dotyczące techniki
„murales”, fotograficzne poświęcone fotografice teatralnej oraz dziennikarskie dla studentów kierunków związanych z teatrem oraz licealistów zafascynowanych teatrem. Młodzi ludzie w czasie festiwalu redagują gazetkę festiwalową i uczą się pisać recenzje, reportaże oraz wywiady. Co roku przyjmuje się ten sam klucz w obsadzie prowadzących zajęcia – warsztaty teatralne prowadzone są przez artystów biorących udział w Festiwalu – od studentów po reżyserów, pozostałe – przez specjalistów w swoich dziedzinach. Początkowo warsztaty były bezpłatne, obecnie należy uiścić drobną opłatę (kwoty rzędu 20-30 zł za cykl zajęć) jednak trzeba się na nie zapisać jeszcze przed rozpoczęciem Festiwalu.
Do imprez towarzyszących należą także spotkania z twórcami i wykłady. Spotkania odbywają się po występach, co nie koniecznie musi oznaczać zaraz po spektaklu, może to być także dzień lub dwa później. Dają one możliwość dowiedzenia się czegoś więcej na temat przedstawienia, danej tradycji teatralnej czy samego artysty. Są to spotkania z pojedynczym wykonawcą lub całą grupą, reżyserem lub dramaturgiem. Do publiczności wychodzą także studenci szkół teatralnych oraz ich prowadzący. Goście z zagranicy organizują Noc poświęconą kulturze swojego kraju, obyczajom, tradycjom, ale także teatrowi. W czasie wykładów teatrolodzy i artyści referują na rożne tematy – od biografii Mistrza i jego czasów, przez tradycję grania Szekspira w różnych częściach świata po percepcję jego utworów dziś.
Obok festiwalu odbywają się konkursy – fotograficzny zwany „Migawkami Szekspirowskimi” (od 9-tej edycji Festiwalu) oraz Konkurs na Najlepszą Recenzję „Łabędzie Pióro” (od 10-tej edycji). Konkurs fotograficzny przeznaczony jest dla profesjonalnych fotografów, którzy dokumentują życie Festiwalu, tak przedstawienia, jak i wszelkie imprezy towarzyszące. Zdjęcia są oceniane w dwóch kategoriach – zdjęcia pojedyncze oraz zestawu zdjęć. Konkurs recenzencki jest otwarty. Prace, opatrzone godłem, z zalakowaną kopertą zawierającą prawdziwe nazwisko autora, nadsyła się po zakończeniu imprezy. Twórcy ujawniani są dopiero po ocenieniu prac i wyłonieniu tych zwycięskich. W obydwu wypadkach jury stanowią profesjonaliście w swoich dziedzinach.
Po raz drugi w tym roku w ramach imprez towarzyszących odbyły się także warsztaty dla małych Gdańszczan z zapomnianych dzielnic – Dolnego Miasta i
Orunii. Tego typu działania niezbyt często włączane są w ramy programu festiwalu teatralnego, tym bardziej zasługują na odnotowanie. Miejmy nadzieję, ze na stałe przyjmą się do programu święta Szekspira bo cieszą się sporym zainteresowaniem i zaangażowaniem obu stron. Cykl nazywa się Szekspiromanią i realizowany jest przy współpracy artystów biorących udział w Festiwalu, gdańskich artystów, Fundacji Theatrum Gedanense i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Stanowi swego rodzaju preludium do Festiwalu, trwa trzy tygodnie i kończy się wraz z końcem Festiwalu. Warsztaty te są przeznaczone dla dzieci i młodzieży, a składają się na nie zajęcia teatralne i parateatralne. W tym roku dzieci brały udział w zajęciach plastyczno-teatralnych,
szczudlarskich, bębniarskich, tanecznych, aktorskich, kuglarskich i innych, przygotowując się do wzięcia udziału w kolorowej Pardzie wieńczącej Szekspirowskie święto, w czasie której szły obok artystów Festiwalu ucharakteryzowani, niejednokrotnie na szczudłach, animujący wielkie kukły. Na stronach Fundacji można przeczytać że „celem projektu (...) jest aktywizacja młodzieży z różnych środowisk i warstw społecznych, uświadomienie im ich własnych twórczych możliwości. Proponowane działania uruchamiają potencjał uczestników, rozwijają ich wyobraźnię, pozwalają też zaprezentować efekt swojej pracy publicznie. Projekt buduje poczucie własnej wartości, rozwija zdolności komunikacyjne, pogłębia wrażliwość, rozwija wiedzę i zainteresowania.”
Siłą teatralnej natury na Festiwal Szekspirowski w Gdańsku, ani na żaden inny festiwal teatralny w Polsce nie przyjeżdża 30 tysięcy fanów. Jeśli przyjedzie ich łącznie z artystami kilka tysięcy to już jest to ogromny sukces. Większość publiczności stanowią jednak mieszkańcy miasta i najbliższej okolicy, dla których Festiwal daje niepowtarzalną możliwość obejrzenia „u siebie” najwybitniejszych przedstawień z kraju i zagranicy. Drugą siłą na widowni są ludzie z branży – artyści biorący udział w imprezie, artyści aktualnie pracujący nad tym samym lub podobnym tematem czy teatrolodzy. Wszyscy oni przyjeżdżają nie tylko po to by oglądać, ale także po to, by się spotkać, wymienić myśli, podyskutować. W odróżnieniu od zwykłej publiczności dla nich festiwal to także sposobność zadzierzgnięcia nowych znajomości i poszerzenia bardzo wyspecyfikowanej wiedzy. Trzecia grupą festiwalowej publiczności są teatromani z dalszych części kraju, czasami z zagranicy oraz turyści aktualnie przebywający w mieście, a także pracownicy Festiwalu włącznie z rzeszą wolontariuszy bez pomocy których obecnie ani ten, ani zapewne żaden inny festiwal teatralny w kraju nie mógłby się odbyć. Jest ich zdecydowana mniejszość, ale jest to grupa bardzo aktywnie uczestnicząca we wszystkich wydarzeniach w ramach Festiwalu i nadająca mu niezwykły charakter.
Dużym minusem festiwali teatralnych, jak także spektakli z repertuarów teatralnych, są ich ceny. W czasie przeglądu z minionych wakacji za najtańszy bilet normalny programu głównego widz zapłacił 20 zł i 15 za imprezy towarzyszące, jednak najdroższe wejściówki kosztowały 70 zł. Jeśli komuś bardzo zależało na obejrzeniu wszystkich spektakli musiał łącznie wydać 505 zł (w przypadku wstępów ulgowych „jedynie” 305 zł), dlatego od wielu już lat Fundacja proponuje wykupienie karnetów upoważniających do wejścia na wszystkie przedstawiania, a kosztujących odpowiednio 290 i 180 zł.
Wielotorowe działanie Fundacji Theatrum Gedanense gwarantuje jej dziecku, Festiwalowi Szekspirowskiemu, olbrzymie powodzenie. Na tle innych polskich festiwali teatralnych ten wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym, bogatym programem i ciekawym doborem przedstawień oraz nietuzinkowych imprez towarzyszących, a także świetną organizacją i – jak na festiwale teatralne – dobrą promocją. Wygląda na to, że dbałość o jakość gatunkową ale i komercyjną wyróżnia imprezy z Wybrzeża. Widocznie wieloletnia tradycja zabiegania o turystę bez względu na pogodę nauczyła tamtejszych animatorów życia kulturowego skutecznego łączenia naturalnych walorów, z wysoką jakością oferowanego produktu (na wypadek, gdyby z przyczyn obiektywnych – kaprysów polskiego morza – naturalne walory zawiodły) oraz skuteczną reklamą. Organizatorzy eventów z innych części kraju mogą z nich tylko brać przykład, a zainteresowani – zbierać środki i przygotowywać się do kolejnych edycji Heineken Open'er Festival i Festiwalu Szekspirowskiego.
Więcej na temat festiwali znajdziesz na:
www.festiwalszekspirowski.pl
www.teatr-szekspir.gda.pl
www.opener.pl/pl
www.heineken.pl/main.php#go=27
|
